Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε για πρώτη φορά τη χρηματοδότηση πέντε διασυνοριακών έργων για την υποστήριξη συντονισμένων και αποτελεσματικών αμυντικών προμηθειών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Η κίνηση αυτή σύμφωνα με την Κομισιόν εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω Κοινών Προμηθειών (EDIRPA). Καθένα από τα 5 επιλεγμένα έργα θα λάβει 60 εκατ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν συνολικό ποσό χρηματοδότησης 300 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ενέκρινε τη χρηματοδότηση πέντε διασυνοριακών έργων, για τη στήριξη κοινών προμηθειών αμυντικών προϊόντων από τα κράτη μέλη σε τρεις κρίσιμους τομείς: συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα και πυρομαχικά.
Σύμφωνα με την Κομισιόν τα πέντε επιλεγμένα έργα αντιπροσωπεύουν συνδυασμένη αξία δημόσιων συμβάσεων που ξεπερνά τα 11 δισ. ευρώ. Αυτό το γεγονός καταδεικνύει την υψηλή μόχλευση της χρηματοδότησης της ΕΕ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι επενδύσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ της EDIRPA έχουν παράσχει κίνητρα για ανάληψη υποχρεώσεων 36 φορές μεγαλύτερες, καταδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα του προγράμματος όσον αφορά την προώθηση σημαντικών αμυντικών επενδύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ σημείωσε πως «είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να στηρίξουμε τα κράτη μέλη στην κοινή προμήθεια αμυντικών προϊόντων».
Πρόσθεσε πως «αυτό θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων για τους εθνικούς αμυντικούς προϋπολογισμούς, τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων, την ενίσχυση της βιομηχανίας μας και την καλύτερη προετοιμασία της Ευρώπης για την αντιμετώπιση των αμυντικών απειλών».
Τονίζεται πως στα επιλεγμένα έργα EDIRPA συμμετέχουν 20 κράτη μέλη, ορισμένα από τα οποία θα συμμετάσχουν για πρώτη φορά σε κοινά έργα προμηθειών στον τομέα της άμυνας.
Τα περισσότερα επιλεγμένα έργα περιλαμβάνουν την προμήθεια αμυντικών προϊόντων που προορίζονται για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας και των πυρομαχικών, ενισχύοντας τις αμυντικές ικανότητες της χώρας στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ρωσικής επίθεσης.
Με την έγκριση του EDIRPA μεταξύ άλλων, η ΕΕ ενθαρρύνει για πρώτη φορά τα κράτη μέλη και τη Νορβηγία να αποκτήσουν κοινά αμυντικά προϊόντα, ώστε να εξυπηρετήσουν τις πλέον επείγουσες και κρίσιμες ανάγκες, ιδίως εκείνες που ενισχύονται από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως σημειώνει η Κομισιόν.
Το πρόγραμμα EDIRPA είναι ένα βραχυπρόθεσμο μέσο που εγκρίθηκε μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και αναμένεται να διαρκέσει έως το 2025 με στόχο την παροχή κινήτρων για τη συνεργασία για τα πλέον επείγοντα αμυντικά προϊόντα.
Σύμφωνα με την Κομισιόν η κοινή προμήθεια θα καταστήσει τις κρίσιμες αμυντικές δυνατότητες πιο προσιτές για τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών.
«Με προϊόντα που προμηθεύονται από κοινού, οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών της ΕΕ θα έχουν βελτιωμένη διαλειτουργικότητα. Οι σαφέστερες προοπτικές και η μεγαλύτερη προβλεψιμότητα, που συνοδεύουν μεγαλύτερα συμβόλαια, θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία και θα της επιτρέψουν να προσαρμόσει την παραγωγική της ικανότητα στις αμυντικές ανάγκες της Ευρώπης. Συνολικά, η κοινή προμήθεια θα ενισχύσει την αμυντική ετοιμότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ» σημειώνει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν.
Προμήθεια συστημάτων αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας
Από τη χρηματοδότηση δύο έργα θα ενισχύσουν τις κοινές αεροπορικές και πυραυλικές αμυντικές ικανότητες. Το έργο «MISTRAL» υποστηρίζει την κοινή προμήθεια συστημάτων αεράμυνας πολύ μικρής εμβέλειας «Mistral» από εννέα κράτη μέλη (Γαλλία, Βέλγιο, Κύπρος, Εσθονία, Ισπανία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Ρουμανία, Δανία).
Ένα άλλο έργο, το «JAMIE» (για την «Πρωτοβουλία Κοινής Αεροπορικής Άμυνας στην Ευρώπη), θα έχει ως αποτέλεσμα την κοινή προμήθεια συστημάτων αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς IRIS-T SLM από έξι κράτη μέλη (Γερμανία, Σλοβενία, Βουλγαρία, Αυστρία, Εσθονία, Λετονία). Πρόκειται για συστήματα προστασίας από αεροπορικές απειλές όπως μαχητικά αεροσκάφη, επιθετικά ελικόπτερα και drones.
Προμήθεια σύγχρονων τεθωρακισμένων οχημάτων
Η EDIRPA θα υποστηρίξει επίσης την προμήθεια του Common Armored Vehicle System (CAVS), ενός σύγχρονου τεθωρακισμένου μεταφορέα για τη μεταφορά προστατευόμενων στρατευμάτων, από τέσσερα κράτη μέλη (Φινλανδία, Λετονία, Σουηδία, και Γερμανία). Τα σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα προσφέρουν υψηλές επιδόσεις και άνευ προηγουμένου κινητικότητα.
Προμήθεια πυρομαχικών
Σε δύο ακόμη έργα, η EDIRPA θα υποστηρίξει την κοινή προμήθεια διαφορετικών τύπων πυρομαχικών πυροβολικού των 155 mm, συγκεκριμένα το έργο «CPoA 155 mm» στο οποίο συμμετέχουν έξι κράτη μέλη (Ολλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Λιθουανία, Δανία, Κροατία) και το έργο «HE 155mm». με τη συμμετοχή τεσσάρων κρατών μελών (Γερμανία, Δανία, Ολλανδία, Εσθονία).