Η νόσηση και θάνατος από στρεπτόκοκκο δεν είναι συνήθης. Πρόκειται για τα μοναδικά περιστατικά για το 2024, ενώ το 2023 από την πιο σοβαρή έκφραση του στρεπτόκοκκου Α, τη διεισδυτική λοίμωξη (Invasive Group A Streptococcus, iGAS) κατέληξαν δέκα παιδιά.
Η 9χρονη διακομίστηκε χθες το πρωί από τη μητέρα της στο Γενικό Νοσοκομείο Διδυμότειχου, σε πολύ βαριά κατάσταση. Είχε υψηλό πυρετό, δύσπνοια και διαρροϊκές κενώσεις. Το ιατρικό ανακοινωθέν που εξέδωσε ο διοικητής του νοσηλευτικού ιδρύματος αποτυπώνει τη σοβαρότητα της κατάστασης της υγείας του παιδιού και τη μάχη που έδωσαν οι γιατροί.
Όπως σημειώνεται στο ανακοινωθέν, μετά από εξετάσεις που έγιναν στην 9χρονη, διαπιστώθηκε επιθετικός στρεπτόκοκκος, βαριά πνευμονία και συνοδά συμπτώματα: Ωχρότητα, περιστοματική κυάνωση, δύσπνοια, ταχυπαλμία, κ.ά. Έτσι, η ασθενής ετοιμάστηκε για διακομιδή στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, αλλά κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για τη διακομιδή της παρουσίασε μεγάλο επεισόδιο
αιμόπτυσης και αιφνίδια απώλεια συνείδησης. «Κλήθηκαν κατέφθασαν και επελήφθησαν του περιστατικού: Αναισθησιολόγος, Καρδιολόγος, Ουρολόγος Χειρουργός, οι οποίοι με την παιδίατρο επεχείρησαν ανάνηψη για περισσότερο από 1 ώρα αλλά δυστυχώς αναποτελεσματικά. Η μικρή ασθενής κατέληξε περί την 14.30 μ.μ», αναφέρει η ανακοίνωση του νοσοκομείου.
Τα συμπτώματα
Έχει υπολογιστεί ότι το 10% των παιδιών σχολικής ηλικίας επισκέπτονται κάθε χρόνο το γιατρό λόγω στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας. Τα παιδιά που μολύνονται από το στρεπτόκοκκο παρουσιάζουν συμπτώματα μέσα σε 3 ημέρες από την έκθεσή τους στο βακτήριο και μπορεί να μεταδώσουν τη μόλυνση σε άλλους για 2 έως 3 εβδομάδες, ακόμα κι αν δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, εφόσον δεν παίρνουν θεραπεία. Τα συμπτώματα που θα υποψιάσουν τους γονείς είναι τα εξής:
- Πόνος στο λαιμό και στο φάρυγγα
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Οίδημα, αύξηση του μεγέθους των λεμφαδένων κάτω από το σαγόνι ή στο άνω μέρος του λαιμού
- Εμετός και πόνος στην κοιλιά.
Η μετάδοση
Ο στρεπτόκοκκος θα μεταδοθεί στο παιδί ή στον ενήλικα, όταν έρθει σε άμεση επαφή με το σάλιο ή με τις εκκρίσεις από τη μύτη κάποιου που είναι ήδη μολυσμένος. Η μετάδοση του βακτηρίου είναι πιο εύκολη σε χώρους συνωστισμού, όπως οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία.
Η διάγνωση
Τις περισσότερες φορές η κλινική εικόνα και η εξέταση οδηγούν στη διάγνωση. Επειδή όμως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορούν να προκαλέσουν και πολλοί άλλοι μικροοργανισμοί (κυρίως ιοί), για να επιβεβαιώσουμε κατά πόσο αυτή οφείλεται στο στρεπτόκοκκο, δύο είναι οι πιο συχνές εξετάσεις:
- Το strep test: Είναι ένα γρήγορο τεστ, με το οποίο ανιχνεύουμε το αντιγόνο του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου ομάδας Α σε φαρυγγικοαμυγδαλικό επίχρισμα. Η απάντηση δίνεται σε 10 λεπτά.
- Η καλλιέργεια φαρυγγικοαμυγδαλικού επιχρίσματος, η οποία δίνει αποτελέσματα σε 2-3 ημέρες. Είναι απαραίτητη όχι μόνο για την επιβεβαίωση του παθογόνου μικροβίου, αλλά και για τον έλεγχο της ευαισθησίας του.
Έξαρση στην Ευρώπη
Η τόσο ραγδαία εξέλιξη μιας λοίμωξης που οδηγεί σε θάνατο ένα παιδί δεν σταματά να προκαλεί αίσθηση ακόμη και στους ίδιους τους γιατρούς, παρότι γνωρίζουν ότι αν και σπάνια, η διεισδυτική μορφή του στρεπτόκοκκου Α είναι επικίνδυνη. Στην Ευρώπη, από τον Σεπτέμβριο του 2022 και έπειτα, καταγράφεται αύξηση κρουσμάτων και θανάτων διεισδυτικού στρεπτόκοκκου ομάδας Α (Invasive Group A Streptococcus, iGAS).
Στη χώρα μας, οι λοιμώξεις από iGAS δεν συμπεριλαμβάνονται στο σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων. Παρόλα αυτά, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων iGAS διεθνώς, ο ΕΟΔΥ ζήτησε τη δήλωση όλων των κρουσμάτων από τις αρχές του 2023. Έτσι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, από την αρχή του έτους 2023 και μέχρι τις 11/1/2024 δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 89 περιστατικά iGAS, 40 σε ενήλικες και 49 σε παιδιά ηλικίας στην πλειοψηφία τους κάτω των δέκα ετών. Μεταξύ των περιστατικών περιλαμβάνονται 22 θάνατοι, 10 σε παιδιά ηλικίας δώδεκα μηνών ως οκτώ ετών και 12 σε ενήλικες στην πλειοψηφία τους με υποκείμενα νοσήματα.
Τα SOS σημάδια
Ο στρεπτόκοκκος, λέει η παιδίατρος, «χτυπά» όταν όλες οι χειμωνιάτικες λοιμώξεις, κυρίως η γρίπη, έχουν αποδυναμώσει τους παιδικούς οργανισμούς. Η περίοδος αυτή συνήθως είναι αρχές της άνοιξης, όταν διαχρονικά παρουσιάζεται έξαρση λοιμώξεων με στρεπτόκοκκο. Έτσι, οι γονείς πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Από τη στιγμή, μάλιστα, που αυτή την περίοδο κυκλοφορεί και αδενοϊός με συμπτώματα τον πυρετό και τον πονόλαιμο, που είναι το πλέον χαρακτηριστικό σύμπτωμα του στρεπτόκοκκου.
Ένα πολύ κακό χρώμα στο παιδί (να είναι δηλαδή ωχρό) σε συνδυασμό με άλλα σημάδια μπορούν να προειδοποιήσουν έναν γονέα ότι η λοίμωξη ενδεχομένως γίνεται πιο σοβαρή. Τα σημάδια είναι, σύμφωνα με την κυρία Παρδάλη, τα εξής: Νωθρότητα, ανορεξία, αδυναμία να αλληλεπιδράσει φυσιολογικά με το περιβάλλον, δύσπνοια. Είναι συμπτώματα sos για οποιαδήποτε άλλη μικροβιακή λοίμωξη. «Επίσης οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι όταν το παιδί είναι άρρωστο δεν πρέπει να εξαντλείται. Πρέπει να μένει στο σπίτι και να ξεκουράζεται μέχρι να αναρρώσει πλήρως. Όχι να βγαίνει για δραστηριότητες όταν αισθανθεί λίγο καλύτερα», τονίζει η παιδίατρος.
