Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένως απειλήσει να «αποσύρει» τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.
Και παρότι είναι μάλλον απίθανο να εγκαταλείψει εντελώς τη συμμαχία, σύμφωνα με συνεντεύξεις πρώην αξιωματούχων του και εμπειρογνωμόνων στο Politico, αυτό δεν σημαίνει πως το ΝΑΤΟ θα επιβιώσει χωρίς απώλειες σε περίπτωση επανεκλογής του.
Σε αντάλλαγμα για την παραμονή του στο βορειατλαντικό Σύμφωνο, ο Τραμπ αναμένεται να απαιτήσει από τις ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν δραστικά τις δαπάνες τους - το κύριο παράπονό του όταν ήταν πρόεδρος - αλλά και να αναλάβουν αυτό που ο Dan Caldwel - εμπειρογνώμονας που γνωρίζει τις συζητήσεις εντός του επιτελείου Τραμπ - περιγράφει ως «ριζικό αναπροσανατολισμό» της συμμαχίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Πραγματικά δεν έχουμε άλλη επιλογή πλέον», δηλώνει ο Caldwell, επικαλούμενος το αυξανόμενο χρέος των ΗΠΑ, την μάλλον «υποτονική» στρατολόγηση προσωπικού, αλλά και μια αμυντική βιομηχανική βάση ανίκανη να συμβαδίσει με τις πιέσεις που ασκούνται τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Κίνα.
Το στρατόπεδο του πρώην προέδρου δεν έχει ανακοινώσει επίσημα την ατζέντα του για το ΝΑΤΟ, ωστόσο μια δεύτερη θητεία Τραμπ δεν θα άλλαζε πολλά στην «πυρηνική ομπρέλα» των ΗΠΑ πάνω από την Ευρώπη. Ο Τραμπ θα διατηρούσε - όπως αναφέρουν πρώην αξιωματούχοι - τις αεροπορικές δυνάμεις και τις βάσεις των Αμερικανών στη Γερμανία, την Αγγλία και την Τουρκία, όπως και τις ναυτικές δυνάμεις.
Αντίθετα όμως ο κύριος όγκος του πεζικού, των τεθωρακισμένων, της διοικητικής μέριμνας και του πυροβολικού αναμένεται να περάσει από τα αμερικανικά σε ευρωπαϊκά χέρια.
Σύμφωνα πάντα με τον Caldwell - που υπηρέτησε πρόσφατα ως σύμβουλος του Ρεπουμπλικάνου Russell Vought - η νέα στρατηγική Τραμπ για το ΝΑΤΟ περιλαμβάνει «σημαντική και ουσιαστική υπαναχώρηση της Αμερικής στον τομέα της ασφάλειας: από βασικός παίκτης στρατιωτικής ισχύος στην Ευρώπη, θα παρέχει πλέον υποστήριξη μόνο σε περιόδους κρίσης», σημειώνει ο Caldwell.
ΝΑΤΟ... δύο ταχυτήτων
Το στρατόπεδο Τραμπ προσανατολίζεται παράλληλα στον διαχωρισμό της συμμαχίας σε μέλη δύο ταχυτήτων.
Η ιδέα αυτή, που προτάθηκε για πρώτη φορά από έναν άλλο αξιωματούχο της προηγούμενης κυβέρνησης, τον αντιστράτηγο εν αποστρατεία Keith Kellogg, προβλέπει πως τα κράτη-μέλη που δεν έχουν ακόμη επιτύχει τον στόχο των δαπανών του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα «δεν θα απολαμβάνουν την αμυντική γενναιοδωρία και την εγγύηση ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών».
Υπενθυμίζεται πως το άρθρο 5 της συνθήκης του Βορειοατλανικού Συμφώνου υποχρεώνει κάθε μέλος να λαμβάνει «τα μέτρα που κρίνει αναγκαία» για να βοηθήσει όποιον δέχεται επίθεση. Όμως η ομάδα Τραμπ εκτιμά πως η γλώσσα του άρθρου 5 επιδέχεται... πολλαπλών ερμηνειών και δεν απαιτεί από οποιοδήποτε μέλος να απαντήσει με στρατιωτική δύναμη.
Ο Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα την ενόχλησή του για το ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ «μας κλέβουν» με το να μην εκπληρώνουν τον στόχο του 2% των δαπανών. Πρόσφατα μάλιστα έφτασε στο σημείο να «προκαλέσει» μια ρωσική επίθεση κατά των «αδρανών» του ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως «ενθαρρύνει» τους Ρώσους να «κάνουν ό,τι διάολο θέλουν» με τις χώρες μέλη που δεν έχουν ακόμη εκπληρώσει τον στόχο των αμυντικών δαπανών.
Τα σχέδια για ανατολική Ευρώπη και Ουκρανία
Βασικός στόχος του Τραμπ όμως θα είναι και η ταχεία «διευθέτηση» της σύρραξης στην Ουκρανία, καθώς και η ευρύτερη αλλαγή στρατηγικής στην ανατολική Ευρώπη.
Στο πλαίσιο ενός σχεδίου που δεν έχει αποκαλυφθεί προηγουμένως, ο Τραμπ φέρεται να μελετά συμφωνία με την οποία το ΝΑΤΟ θα δεσμευτεί να μην επεκταθεί περαιτέρω προς ανατολάς - συγκεκριμένα στην Ουκρανία και τη Γεωργία - ενώ παράλληλα θα διαπραγματευτεί με τον Ρώσο πρόεδρο το πόσα ουκρανικά εδάφη μπορεί να «κρατήσει» η Μόσχα.
Υπενθυμίζεται πως τον Απρίλιο η Washington Post αποκάλυψε σχέδιο Τραμπ για «παραχώρηση» της Κριμαίας και της συνοριακής περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία.
«Θα περίμενα μια πολύ γρήγορη συμφωνία για τον τερματισμό της σύγκρουσης», δηλώνει ο Kevin Roberts,πρόεδρος του Ιδρύματος Heritage. Ο ίδιος ο Τραμπ άλλωστε έχει επανειλημμένα ορκιστεί να τερματίσει τον πόλεμο «πριν καν φτάσει στο Οβάλ Γραφείο».
Ερωτηθείς τον Ιούνιο είχε δηλώσει διατεθειμένος να βγάλει από το τραπέζι την επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας την υπόσχεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ ως «λανθασμένη» αλλά και ως τον πραγματικό λόγο για τον οποίο ξεκίνησε ο πόλεμος.
Η νέα προσέγγιση του Τραμπ στην Ανατολική Ευρώπη θα ισοδυναμούσε με επανάσταση στις υποθέσεις του ΝΑΤΟ - σχολιάζει το Politico.
Σημειώνεται πως οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος συνεισφέρων στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, δαπανώντας περίπου 860 δισεκατομμύρια δολάρια για την άμυνα, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 68% των συνολικών δαπανών των χωρών του ΝΑΤΟ το 2023.
Ένα σημαντικό μέρος αυτών των αμερικανικών δαπανών - που ανέρχεται σε περίπου 3,5% του αμερικανικού ΑΕΠ - πηγαίνει στην άμυνα της Ευρώπης, αν και το Πεντάγωνο αρνείται να αποκαλύψει δημοσίως το ποσό, σημειώνει ο Jeremy Shapiro, διευθυντής ερευνών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR).
«Είμαι υπέρ της διατήρησης της βορειοατλαντικής συμμαχίας, αλλά νομίζω ότι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό - και το λέω αυτό στους Ευρωπαίους όλη την ώρα - είναι να αναλάβουν πολύ περισσότερο από το βάρος», τονίζει από την πλευρά του ο Elbridge Colby, ο οποίος ηγήθηκε της ανάπτυξης της Εθνικής Στρατηγικής Άμυνας του Τραμπ ως αναπληρωτής βοηθός υπουργού Άμυνας.
«Δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε 10 φορές αυτό που κάνουν οι Γερμανοί [οι δεύτεροι κατά σειρά σε δαπάνες στη συμμαχία] και πρέπει να προετοιμαστούμε για μια "σκληρή γραμμή". Πρέπει να υπάρξουν συνέπειες [...] Θέλουμε το ΝΑΤΟ να είναι ενεργό, αλλά θέλουμε να είναι με τους Ευρωπαίους επικεφαλής. Αυτή ήταν η αρχική ιδέα. Αυτή ήταν η ιδέα του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.
«Με δεδομένο ότι είμαστε πλέον αντιμέτωποι με της απειλή της Κίνας, η πραγματοποίηση τέτοιων αλλαγών είναι πολύ πιο επείγουσα», προσθέτει. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν αρκετές στρατιωτικές δυνάμεις για να πάνε παντού... Δεν μπορούμε να παίζουμε όλα τα χαρτιά μας στην Ευρώπη εναντίον των Ρώσων, όταν γνωρίζουμε ότι οι Κινέζοι και οι Ρώσοι συνεργάζονται και οι Κινέζοι αποτελούν μια πιο επικίνδυνη και σημαντική απειλή».
Ο Kiron Skinner, πρώην επικεφαλής του Τραμπ για τον σχεδιασμό πολιτικής υπό τον ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο τονίζει την ανάγκη για περισσότερες ευρωπαϊκές δαπάνες ως το σημείο εκκίνησης για την αλλαγή:
«Πρέπει να δώσουμε το σωστό μέγεθος στον ρόλο της Αμερικής στον κόσμο του 21ου αιώνα, και αυτό νομίζω ότι είναι το ζητούμενο[...] Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να είναι το ATM όλου του κόσμου. Το ΝΑΤΟ έχει σημαντική ρόλο να παίξει και στον Ατλαντικό στον Ινδο-Ειρηνικό, αλλά πρέπει να επενδύσουμε σε περισσότερη στρατηγική σκέψη και στις δύο πλευρές».
