Τα νεκρά ψάρια, που έκαναν την εμφάνισή τους στην επιφάνεια του ποταμού κοντά στη γερμανική πόλη Σβετ, μεταφέρθηκαν πιθανόν ως εκεί από το ρεύμα από την Πολωνία, όπου ήδη από τις 28 Ιουλίου είχαν επισημανθεί οι πρώτες τέτοιες περιπτώσεις από κατοίκους της περιοχής και ψαράδες.
Γερμανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι αιφνιδιάσθηκαν από τη μαζική εμφάνισή των νεκρών ψαριών, κατηγόρησαν τις πολωνικές αρχές ότι δεν τις είχαν ενημερώσει.
Στην Πολωνία επίσης, η δεξιά λαϊκιστική κυβέρνηση δέχεται επιρκίσεις επειδή δεν αντέδρασε νωρίτερα.
Ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι επιχείρησε χθες, Παρασκευή, να δικαιολογηθεί: «στην αρχή όλοι πιστέψαμε ότι δεν ήταν παρά ένα τοπικό πρόβλημα», δήλωσε στο εβδομαδιαίο podcast του.
«Η κλίμακα της ρύπανσης είναι πολύ μεγάλη, αρκετά μεγάλη για να πουμε ότι ο Όντερ θα χρειαστεί χρόνια ολόκληρα για να επανέλθει στη φυσική του κατάσταση», παραδέχθηκε ωστόσο.
«Τεράστιες ποσότητες χημικών αποβλήτων πιθανόν απορρίφθηκαν μέσα στον ποταμού, με πλήρη γνώση του κινδύνου και των συνεπειών», πρόσθεσε.
Η γερμανίδα υπουργός Περιβάλλοντος Στέφι Λέμκε απαίτησε από την πλευρά της να διεξαχθεί εξαντλητική έρευνα για να προσδιοριστούν οι αιτίες αυτής της «περιβαλλοντικής καταστροφής».
Όρθιος στην όχθη, ο Μίχελ Τάουτενχαν, υποδιευθυντής του εθνικού πάρκου της κοιλάδας του Κάτω Όντερ, κοιτάζει απογοητευμένος τον ποταμό, που αποτελεί τα γερμανο-πολωνικά σύνορα.
«Βρισκόμαστε από την πλευρά της Γερμανίας. Έχουμε νεκρά ψάρια παντού», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Είμαι βαθιά σοκαρισμένος... Έχω την εντύπωση πως βλέπω την καταστροφή δεκαετιών δουλειάς (...) Το νερό είναι η ζωή μας», λέει προσθέτοντας πως έχει πεθάνει πλήθος άλλων υδρόβιων ζώων, όπως τα μύδια.
Τα ψάρια «είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», διαβεβαιώνει.
Ο Όντερ είναι ένας ποταμός που εδώ και πολλά χρόνια θεωρείται σχετικά καθαρός και φιλοξενεί γύρω στα 40 είδη ψαριών.
Πολλά απ' αυτά -ορισμένα με μήκος μερικών εκατοστών, άλλα σχεδόν 40 εκατοστά- επιπλέουν πλέον νεκρά στον ποταμό. Κάποιες φορές βλέπεις μερικά να προσπαθούν με κόπο να γυρίσουν για να κολυμπήσουν.
- «Ασυνήθιστος» θάνατος -
Οι αρχές εκτιμούν πως τα ψιάρια πιθανόν δηλητηριάστηκαν.
Ο θάνατός τους είναι «ασυνήθιστος», εξηγεί ο Άξελ Φόγκελ, υπουργός Περιβάλλοντος του κρατιδίου του Βραδεμβούργου, λέγοντας πως έχουν ήδη αναμφίβολα χαθεί «τόνοι» ψαριών.
Ο θάνατος ψαριών συχνά προκαλείται από την ανισορροπία των επιπέδων του οξυγόνου όταν η στάθμη του νερού είναι πολύ χαμηλή, εξηγεί.
«Όμως εδώ και μέρες έχουμε επισημάνει μια αύξηση του επιπέδου του οξυγόνου, κάτι που δείχνει πως μια ξένη ουσία έχει εισαχθεί στο νερό και προκάλεσε όλο αυτό», σύμφωνα με τον ίδιο.
Τεστ πραγματοποιούνται στη Γερμανία για να προσδιοριστεί η φύση αυτής της ουσίας. Οι αρχές έχουν αναφέρει ενδείξεις για εξαιρετικά υψηλά επίπεδα υδραργύρου, κάτι που η έρευνα θα πρέπει να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει.
Στην Πολωνία, η εισαγγελία ασχολείται με την υπόθεση της ρύπανσης του Όντερ, ενώ η αγανάκτηση αυξάνεται στη χώρα. Η αντιπολίτευση, οι τοπικές αρχές και οικολογικές οργανώσεις απαίτησαν εξηγήσεις από την κυβέρνηση, ορισμένοι ζήτησαν μάλλιστα την παραίτηση αξιωματούχων στο υπουργείο Κλίματος, μεταξύ των οποίων ενός υφυπουργού που μέχρι και προχθές, Πέμπτη, ενθάρρυνε τον κόσμο να πάει να κολυμπήσει στον Όντερ.
«Αυτό μοιάζει με το Τσερνόμπιλ, όταν, μετά την καταστροφή, η σοβιετική εξουσία είχε στείλει τους ανθρώπους να συμμετάσχουν στην παρέλαση της Πρωτομαγιάς», λέει ο ακτιβιστής οικολόγος Ντάνιελ Πετρίκιεβιτς στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό TVN24.
Στις όχθες του Όντερ στη Γερμανία, ο Τάουτενχαν εκφράζει την ανησυχία του για το μέλλον. «Αν είναι υδράργυρος, θα παραμείνει εκεί για καιρό», λέει υπενθυμίζοντας ότι το μέταλλο αυτό δεν διασπάται και μπορεί να παραμείνει για πολλά χρόνια στο ίζημα του ποταμου.
