Μόνο ένα σφαιρίδιο ανακυκλωμένου πλαστικού μπορεί να περιέχει πάνω από 80 διαφορετικές χημικές ουσίες και νέα μελέτη από τα Πανεπιστήμια του Γκέτεμποργκ και της Λειψίας υπογραμμίζει ότι το ανακυκλωμένο πλαστικό πολυαιθυλενίου μπορεί να έχει επιπτώσεις στο ορμονικό σύστημα και στον μεταβολισμό των λιπιδίων.
Η κρίση της ρύπανσης από πλαστικά απειλεί τόσο την υγεία του πλανήτη όσο και την ανθρώπινη υγεία και η ανακύκλωση προτείνεται ως μία από τις λύσεις για την αντιμετώπισή της. Ωστόσο, καθώς τα πλαστικά περιέχουν χιλιάδες χημικά πρόσθετα και άλλες ουσίες που μπορεί να είναι τοξικές, οι οποίες δεν δηλώνονται σχεδόν ποτέ, επικίνδυνες χημικές ουσίες μπορεί να καταλήξουν αδιακρίτως στα ανακυκλωμένα προϊόντα.
Οι ερευνητές αγόρασαν σφαιρίδια ανακυκλωμένου πλαστικού πολυαιθυλενίου (PE) από διάφορα μέρη του κόσμου και τα άφησαν να μουλιάσουν σε νερό για 48 ώρες. Στη συνέχεια, οι προνύμφες ψαριών ζέβρας εκτέθηκαν στο νερό για πέντε ημέρες. Τα αποτελέσματα δείχνουν αύξηση της έκφρασης γονιδίων που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων, τη δημιουργία λίπους και την ενδοκρινική ρύθμιση στις προνύμφες.
«Οι επιπτώσεις που μετρήσαμε δείχνουν ότι αυτές οι εκθέσεις έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη φυσιολογία και την υγεία των ψαριών», σημειώνει η Αζόρα Κένινγκ Κάρντγκαρ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια Οικοτοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει παρόμοιες επιδράσεις στον άνθρωπο από την έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες των πλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για την αναπαραγωγική υγεία και της παχυσαρκίας. Ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στα πλαστικά είναι γνωστό ότι διαταράσσουν τις ορμόνες, με πιθανές επιπτώσεις στη γονιμότητα, την ανάπτυξη των παιδιών, συνδέσεις με ορισμένους καρκίνους και μεταβολικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
«Ποτέ δεν έχουμε πλήρη γνώση ποιες χημικές ουσίες θα καταλήξουν σε ένα αντικείμενο από ανακυκλωμένο πλαστικό. Υπάρχει, επίσης, σημαντικός κίνδυνος να συμβούν γεγονότα ανάμειξης χημικών ουσιών, τα οποία καθιστούν το ανακυκλωμένο πλαστικό τοξικό», τονίζει η Μπέθανι Κάρνεϊ Άλμροθ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και επικεφαλής ερευνήτρια του έργου.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν, επίσης, ανάλυση των χημικών ουσιών που εκλύονται από τα πλαστικά σφαιρίδια στο νερό. Βρήκαν πολλές διαφορετικές χημικές ενώσεις, αλλά το μείγμα διέφερε μεταξύ διαφορετικών δειγμάτων αυτών των σφαιριδίων. Εντοπίστηκαν ακόμα και χημικές ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα πλαστικών, μεταξύ των οποίων φυτοφάρμακα, φαρμακευτικά προϊόντα και βιοκτόνα, τα οποία ενδέχεται να μόλυναν τα πλαστικά κατά την πρώτη χρήση τους.
Τον Αύγουστο προγραμματίζεται η τελική διαπραγματευτική συνάντηση, στη Γενεύη, εκπροσώπων κρατών από όλον τον κόσμο στη Διακυβερνητική Επιτροπή Διαπραγμάτευσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, με στόχο τη σύνταξη μίας Παγκόσμιας Συνθήκης για τα Πλαστικά.
Οι συγγραφείς της μελέτης τονίζουν ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων πρέπει να συμπεριλάβουν διατάξεις για την απαγόρευση ή τη μείωση των επικίνδυνων χημικών ουσιών στα πλαστικά και για την αύξηση της διαφάνειας και της υποβολής εκθέσεων κατά μήκος των αλυσίδων αξίας των πλαστικών. Επισημαίνουν ότι τα πλαστικά δεν μπορούν να ανακυκλωθούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες χημικές ουσίες.
