«Το ζητούμενο του νέου ωρολόγιου προγράμματος στο ''νέο Δημοτικό Σχολείο'' με τον εξορθολογισμό της ύλης και την εισαγωγή μίας ώρας μελέτης στο ημερήσιο πρόγραμμα, είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να έχουν κάθε μέρα να προετοιμαστούν για λιγότερα μαθήματα, ώστε να έχουν χρόνο να σκέφτονται, να συνεργάζονται, να διατυπώνουν απόψεις, να χρησιμοποιούν την τεχνολογία, να διεξάγουν πειράματα, να κάνουν δηλαδή ό,τι τους ενδιαφέρει πραγματικά. Στόχος τα παιδιά να αποκτήσουν ένα επαρκές σώμα γνώσεων μέχρι το τέλος της φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση, ένα θεμέλιο που θα τους οδηγήσει αργότερα στην εξειδίκευση των σπουδών τους.» Αυτό είναι το σκεπτικό της εισήγησης του υπουργού Παιδείας στο Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης που πραγμτοποιήθηκε χθες με θέμα τις αλλαγές στο Δημοτικό Σχολείο.
Όπως σημείωσε ο υπουργός Παιδείας, Ανδρέας Λοβέρδος, στη χθεσινή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, κάποιες από αυτές τις αλλαγές μπορούν να εφαρμοστούν από το ακαδημαϊκό έτος 2015-16, ενώ για άλλες θα απαιτηθεί μεγαλύτερο διάστημα χρόνου.
Ο κ. Λοβέρδος αναφέρθηκε δίνοντας έμφαση στο Κοινωνικο Σχολείο που επιθυμεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση αλλά περισσότερο στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών. «Οι δράσεις του Κοινωνικού Σχολείου και η έμφαση στη Φυσική Αγωγή, διαμορφώνουν δημοκρατικό, δραστήριο, υγειή πολίτη, που εναρμονίζεται με την πολυπολιτισμική κοινωνία. Η πρόταση ένταξης των δράσεων του προγράμματος Κοινωνικό Σχολείο γίνεται με στόχο να εφαρμοστεί αμέσως και να προσαρμοστεί στο αναλυτικό πρόγραμμα.» ανέφερε χαρακτηριστικά στην εισήγηση του
Για παράδειγμα η μία από τις τέσσερις ώρες μαθήματος της Φυσικής Αγωγής (Α΄- Δ΄τάξη) μπορεί να διατεθεί για τις βασικές δράσεις του προγράμματος «Κοινωνικό Σχολείο»(π.χ. διατροφή, κανόνες υγιεινής, προστασία από μολυσματικές ασθένειες, αντιμετώπιση ξενοφοβίας και ρατσισμού). Επίσης, στην ώρα του μαθήματος «Μελέτη Περιβάλλοντος» (Α’ - Δ’ τάξη) ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει μία από τις δράσεις του «Κοινωνικού Σχολείου», π.χ. «Προαγωγή της υγείας και πρόληψη μολυσματικών ασθενειών».
Όλοι οι μαθητές δικαιούνται ισότιμη εκπαίδευση και γι΄αυτό προτείνουμε την ενοποίηση των διαφορετικών τύπων δημοτικών σχολείων σε δύο:
α) Ολοήμερο σχολείο (ΕΑΕΠ) με: i) «κλειστού τύπου» πρόγραμμα σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 30-35 ωρών, που να αφορά όλα τα δημοτικά σχολεία από εξαθέσια και πάνω και ii) «ανοικτού τύπου» πρόγραμμα προαιρετικών σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας έως 10 ωρών (από 14.15 έως 16.00 μ.μ.). Στα μαθήματα επιλογής του προγράμματος προαιρετικών σπουδών περιλαμβάνονται η δεύτερη ξένη γλώσσα, η μουσική, τα εικαστικά, η θεατρολογία, η φυσική αγωγή και εν γένει βιωματικές και πολιτιστικές δράσεις.
β) Κλασικό σχολείο με «κλειστού τύπου» πρόγραμμα σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 25-30 ωρών (από 8 π.μ έως 13.00 μ.μ.), το οποίο αφορά όλα τα υπόλοιπα (με λιγότερα από έξι τμήματα) δημοτικά σχολεία.
Οι θέσεις του υπουργού Παιδείας για το νέο Δημοτικό Σχολείο
1. Καθιέρωση δύο τύπων δημοτικού σχολείου:
α) Ολοήμερο σχολείο (ΕΑΕΠ) 30-35 ωρών για εξαθέσια σχολεία και άνω.
β) Κλασικό σχολείο 25-30 ωρών (από 8 π.μ έως 13.00 μ.μ.) για τα υπόλοιπα.
2.Αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και εξορθολογισμός του περιεχομένου σπουδών με δραστικό περιορισμό της διδακτέας ύλης, ώστε να ολοκληρώνεται αλλά και να εμπεδώνεται στον πραγματικά διατιθέμενο διδακτικό χρόνο. Ανακατανομή της ύλης από τάξη σε τάξη, ή και από βαθμίδα σε βαθμίδα, όπου χρειάζεται.
3. Δυνατότητα διαμόρφωσης μέρους του Ωρολογίου Προγράμματος από τη σχολική μονάδα, (ποσοστό περίπου 10%) με βάση τις ανάγκες, τις δυνατότητες, τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού, τις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας της κλπ.
4. Η τσάντα στο σχολείο. Προς τούτο: i) μελέτη στο σχολείο στα μαθήματα της γλώσσας, των μαθηματικών και της φυσικής. Η μελέτη αυτή αναπτύσσεται και ολοκληρώνεται στο πλαίσιο της «διδακτικής περιόδου» από τον ίδιο τον διδάσκοντα και ii) περιορισμός στο ελάχιστο και μόνο στα βασικά μαθήματα των εργασιών που ανατίθενται στους μαθητές για το σπίτι. Στόχος να ολοκληρώνονται στο σχολείο όλες οι μαθησιακές διαδικασίες, ώστε να απαλλάσσονται μαθητές και γονείς από την «κατ’ οίκον» διδασκαλία.
5. Ένταξη των δράσεων του κοινωνικού σχολείου στην εκπαιδευτική διαδικασία του αναλυτικού προγράμματος μέσω του μαθήματος της φυσικής αγωγής.
Εώς εδώ οι προτάσεις μπορεί και πρέπει να εφαρμοστούν αμέσως, δηλαδή από το σχολικό έτος 2015-2016. Οι υπόλοιπες προτάσεις τελούν υπό προϋποθέσεις γι’ αυτό και σπεύδουμε να κάνουμε τη σχετική διευκρίνιση.
6.Βελτίωση της σχολικής επίδοσης με εφαρμογή προγραμμάτων εγγραμματισμού και ενίσχυσης των μαθητών που υστερούν, με στόχο τη μείωση μέχρι και εξάλειψη του φαινομένου της σχολικής διαρροής.
7.Αξιολόγηση ανά τακτά διαστήματα της μαθησιακής διαδικασίας σε κάθε σχολική μονάδα, για τη διαπίστωση αδυναμιών και ελλείψεων και για τη λήψη μέτρων βελτίωσης και στήριξης των μαθητών.
8.Πιστοποίηση της Αγγλικής (επίπεδο Α2) στην τελευταία τάξη του Δημοτικού Σχολείου, μέσω του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας και του κρατικού πιστοποιητικού πληροφορικής και της χρήσης ΗΥ στην τελευταία τάξη του γυμνασίου.
9.Αναβάθμιση του ρόλου των εκπαιδευτικών μέσα και από διαρκή επιμόρφωση (δια ζώσης και εξ αποστάσεως) στις νέες μεθόδους διδασκαλίας, σε νέα προγράμματα και βιβλία, στη χρήση των μέσων διαδραστικής μάθησης, στην αντιμετώπιση θεμάτων σχολικής κρίσης (φαινόμενα βίας κ.ά) και αποτυχίας, στην ανάπτυξη δράσεων στο πλαίσιο του «κοινωνικού σχολείου». Ιδιαίτερη μέριμνα για την επιμόρφωση σε θέματα βασικής παιδαγωγικής λειτουργίας για τους εκπαιδευτικούς που μετατάχθηκαν από τη δευτεροβάθμια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επιμόρφωση των διευθυντών σχολικών μονάδων σε διοικητικά θέματα, αλλά και στις πρακτικές που συνοδεύουν τα διάφορα προγράμματα.
10.Επανακαθορισμός της φυσιογνωμίας και διεύρυνση των επιμορφωτικών δράσεων των Περιφερειακών Επιμορφωτικών Κέντρων (Π.Ε.Κ.), ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση.
11.Ενότητα όμορων σχολικών μονάδων για την εφαρμογή προγραμμάτων διασχολικής επιμόρφωσης, τη δημιουργία Ομίλων & Κοινωνικού Φροντιστηρίου, την οργανική τοποθέτηση σε ένα σχολείο των εκπαιδευτικών ειδικότητας που τοποθετήθηκαν στα Δημοτικά σχολεία, γεγονός που θα βελτιώσει τις αρνητικές επιπτώσεις από την εναλλαγή πολλών προσώπων σε ρόλο διδάσκοντα.
12.Ενίσχυση της αυτονομίας της σχολικής μονάδας και της δυνατότητάς της να προγραμματίζει, να οργανώνει, να υλοποιεί, να αξιολογεί το έργο της. Οργανική σύνδεση Νηπιαγωγείου–Δημοτικού.
13.Οικονομία μέσων, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, ολοκλήρωση ηλεκτρονικής σύγκλισης, απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών.