Έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή που φαίνεται αρκετά σκοτεινή.
Ο Τραμπισμός - Ακροδεξιά και η νέα εποχή
*Η δεύτερη εκλογή του Τράμπ δυναμώνει και οργανώνει ένα έξτρα συντηρητικό λαϊκισμό που παρουσιάζεται σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου, ενώ στις Βρυξέλλες δημιουργείται βάση ιδεολογικής ενοποίησης της Διεθνούς του Τραμπισμού.
Αυτό το ρεύμα κερδοσκοπεί πάνω στα προβλήματα του κόσμου και επιβάλλει μια νέα μορφή ψηφιακού ιμπεριαλισμού και απόλυτης επιβολής των διεθνών ολιγοπωλίων.
* Βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαταραχή του θεσμικού γεωπολιτικού Status Quo. Για πρώτη φορά μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο αμφισβητούνται σύνορα και κρατικές κυριαρχίες (Γροιλανδία, Καναδάς, Παναμάς και ως το πλέον ακραίο θέμα η Παλαιστίνη). Αυτή η αναθεωρητική αντίληψη χτυπά και τη δική μας πόρτα μιας και ο Ερντογάν έθεσε εδώ και καιρό την αναθεωρητική ατζέντα στη περιοχή μας.
Το έλλειμμα στο Νέο Κόσμο μας βάζει μπροστά στην μεγαλύτερη και πιο άμεση πρόκληση.
*Επίσης δημιουργείται στις διεθνείς σχέσεις μια συναλλακτική αντίληψη ότι όλα γίνονται μέσα από μια διαπραγμάτευση των ισχυρών.
* Όλο αυτό το μέτωπο των εκλεγμένων αυταρχικών ηγετών , η συνεργασία τους και η νέα αντίληψη για την δημοκρατία , το Κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, πρέπει να παραδεχτούμε ότι αναπτύχθηκε πάνω σε σημαντικές αποτυχίες των κυβερνήσεων των δυτικών δημοκρατιών. Η Δύση σε αντίθεση με τη μεταπολεμική περίοδο του ανερχόμενου δυτικού κόσμου και του σφύζοντος καπιταλισμού απέτυχε στο να αντιμετωπίσει την άνοδο μεγάλων ανισοτήτων. Τα νέα μεγάλα ζητήματα όπως το κλίμα, η μετανάστευση , ο ψηφιακός κόσμος, το δημογραφικό, οι νέες μορφές εργασίας, αλλά και οικογένειας έγιναν με τον πιο αρνητικό τρόπο ατζέντα του πλέον συστημικού «αντισυστημισμού», ενώ τα κυρίαρχα κόμματα φαίνεται ως να εκφράζουν το παλιό.
Η ΕΕ στο μεταίχμιο μεταξύ ανάκαμψης και διάλυσης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται ως μια ακυβέρνητη πολιτεία. Είναι εμφανές ότι αντιμετωπίζει υπαρξιακό κίνδυνο. Το σύνηθες «η Ευρώπη πρέπει να» ακούγεται ως αφελές. Εμείς πρέπει ως κόμμα και ως σοσιαλδημοκρατία να θέσουμε τα μεγάλα ζητήματα με ένταση, όπως έγινε από τον Πρόεδρο στο PES αλλά και από όλα τα στελέχη μας σε οποιαδήποτε όργανο και αν συμμετέχουν.
Για τα μεγάλα ζητήματα υπάρχουν οι εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα που αφορούν την εμβάθυνση της ενοποίησης που σημαίνει κοινή εξωτερική πολιτική – άμυνα και σημαντικές αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο και την παραγωγή καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας γιατί αλλιώς κινδυνεύει να χάσει και το πλεονέκτημα του κοινωνικού κράτους.
Η κριτική απέναντι σε αυτό το νέο ρεύμα που φαίνεται να μεγαλώνει όλο και περισσότερο και στη χώρα μας δεν αρκεί. Χρειάζεται παραγωγή νέων ιδεών, χρειάζεται νέα ρητορική, δεν μπορεί να συνεχίσουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τις ίδιες πολιτικές, τις ίδιες συγκρούσεις (η σύγκρουση Βορρά – Νότου φαίνεται πολύ πιο αντιμετωπίσιμη μπροστά στους νέους εσωτερικούς διαχωρισμούς) χωρίς δυναμικές και άμεσες λύσεις που σημαίνει σύγκρουση με συμφέροντα, ισχυρές γραφειοκρατίες, κατεστημένες συμμαχίες.
Χρειάζεται επιμονή σ’ αυτά που έκαναν την Ευρωπαϊκή Ένωση μεγάλη: Τη Δημοκρατία, την Επιστήμη, το Κοινωνικό Κράτος.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ
Η ελληνική κοινωνία συγκλονίζεται από την τραγωδία των Τεμπών. Είναι σημαντικό όμως να κατανοήσουμε ότι στο θέμα των Τεμπών αποδείχθηκε ο εκτροχιασμός του Κράτους. Επίσης κατέπεσε ένα σημαντικό πλεονέκτημα που ευνόησε επανειλημμένα τον Πρωθυπουργό αυτό της σωστής διαχείρισης κρίσεων. Ο Πρωθυπουργός δεν είναι πια ο «τέλειος» διαχειριστής των κρίσεων.
Σ’ αυτήν την πολύ κρίσιμη περίοδο οι αποφάσεις των ΗΠΑ για δασμούς και όχι μόνο θα επηρεάσουν της Ευρώπη και την ελληνική οικονομία. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια δύσκολη περίοδο όπου δεν έχει λύσει το δημοσιονομικό της ζήτημα (το έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει πάλι επικίνδυνο) ενώ το μεγάλο πρόβλημα το παραγωγικό μοντέλο παραμένει βαλσαμωμένο στη προ της κρίσης περίοδο.
Αποτέλεσμα της έλλειψης δημιουργίας καινοτομίας , παραγωγής εξαγωγικών προϊόντων, εκπαιδευτικού συστήματος που να συνδέεται με την ανάπτυξη είναι οι χαμηλοί μισθοί, το αδύναμο κοινωνικό κράτος και η έλλειψη ουσιαστικής επένδυσης σε υποδομές που απαιτεί ο 21ος αιώνας.
Το τεράστιο ζήτημα των Τεμπών έφερε στην επιφάνεια ένα πραγματικό λαϊκό ξέσπασμα και ενδυνάμωσε την έλλειψη εμπιστοσύνης δυστυχώς στο σύνολο του πολιτικού συστήματος.
Η οργή για ένα κράτος που δεν λειτουργεί, για το ρουσφέτι που ακόμα βασιλεύει , για την μη ανάληψη πολιτικής ευθύνης και μια διαχείριση που επιτρέπει κάθε μορφής σενάρια σπρώχνει τον κόσμο στην αποχή ή στα δήθεν αντισυστημικά κόμματα.
Το ΠΑΣΟΚ λειτούργησε προσεκτικά και θεσμικά σε ένα μιντιακό και κυρίως σοσιαλμιντιακό περιβάλλον που ασχολήθηκε περισσότερο με τα κόμματα της αντιπολίτευσης παρά με την ουσία των πράξεων.
Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος κάθε μέρα και από εδώ και πέρα απαιτεί απόλυτο σεβασμό στον πόνο των συγγενών αλλά και στον πόνο που αγγίζει κάθε ελληνική οικογένεια και κάθε σπίτι.
Τρία είναι τα μεγάλα ζητήματα που ανέδειξαν τα «Τέμπη»:
1. Εκτροχιασμός του Κράτους
Το γιατί που κρύβει πίσω του ένα κράτος που δεν λειτουργεί , που δεν ελέγχεται και μια κυβέρνηση που δεν αναλαμβάνει την παραμικρή πολιτική ευθύνη.
2. Η αδήριτη ανάγκη για αλήθεια και Δικαιοσύνη
Την διαχείριση ενός τρομακτικού δυστυχήματος με 57 νεκρούς που αποδεικνύει όπως και οι υποκλοπές την έλλειψη διαφάνειας και λειτουργίας Κράτους δικαίου. Μια διαχείριση που επιτρέπει το σενάριο της συγκάλυψης πράξεων και ευθυνών.
3. Η επόμενη μέρα για τον ελληνικό σιδηρόδρομο
Δεν υπάρχει κανένα σοβαρό σχέδιο για τον σιδηρόδρομο , δεν υπάρχει καμία διαβεβαίωση για την ασφάλεια του, ενώ έχουν διατεθεί 4‰ του Ελλάδα 2.0 ελάχιστο ποσοστό σε σχέση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες που ο μέσος όρος είναι 10%.
Το τι κάνουμε αύριο για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που αφορά την οργανωτική μεταρρύθμιση στον τομέα των σιδηροδρόμων. Υπάρχει ένα χάος παράλληλων αρμοδιοτήτων των τριών Οργανισμών που πρέπει να ρυθμιστεί. Χρειαζόμαστε σχέδιο για την ανάπτυξη με προτεραιότητες του σιδηροδρομικού δικτύου αναγκαίου για τη χώρα και τους πολίτες της.
ΠΑΣΟΚ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ
Είναι ουσιαστικό να συμφωνήσουμε και να το δείξουμε όλοι ότι η πολιτική και ουσιαστική διαδικασία των εσωκομματικών εκλογών έληξε και ότι οι υποψήφιοι και υποστηρικτές όλων έχουμε ένα στόχο:
Το ΠΑΣΟΚ να γίνει πρώτο κόμμα. Είναι αυτό εφικτό; Γίνεται; Γίνεται.
Όποιος κάνει πολιτική μόνο με δημοσκοπήσεις, γίνεται έρμαιο των στιγμιαίων και μεταβαλλόμενων δεδομένων.
Γνωρίζουμε καλά από την ιστορία μας πόσο σημαντική είναι η πολιτική ενότητα την οποία πετύχαμε σε εποχές μεγάλων συγκρούσεων.
Η ενότητα μέσα από την σύνθεση και την συμμετοχή δεν είναι αυτονόητη ιδίως στα κόμματα εκτός εξουσίας και απαιτεί να καταβάλουμε μια τεράστια προσπάθεια όλοι, από τον Πρόεδρο μέχρι τα μέλη των Τοπικών Οργανώσεων.
Είχαμε ομονοήσει όλοι σε όλη τη προεκλογική περίοδο για την αυτονομία του κόμματος. Για την ανάγκη κοινοβουλευτικών συνεργασιών όπου αυτό είναι ουσιαστικό και αναγκαίο για το εθνικό συμφέρον και όχι για το κομματικό. Ο στόχος μας για πρώτο κόμμα προϋποθέτει μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία που για να την πετύχουμε απαιτείται:
1. Ιδεολογική Ανασυγκρότηση
Οι αρχές και οι αξίες μας παραμένουν σταθερές, αλλά χρειαζόμαστε το νέο μανιφέστο του ΠΑΣΟΚ του 21ου αιώνα το οποίο πρέπει να ψηφιστεί από το Συνέδριο.
Η εθνική κυριαρχία, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου, η αντιμετώπιση των ανισοτήτων, απαιτούν σ΄αυτή την εποχή νέες προσεγγίσεις, αναλύσεις και θέσεις.
Αυτό χρειάζεται να δουλέψουν πολλά μυαλά σε συνεργασία με το In social και το ΔΙΚΤΥΟ και η συζήτηση να επεκταθεί ψηφιακά και φυσικά σε όσα περισσότερα στελέχη στο κέντρο και στη περιφέρεια.
Το νέο μανιφέστο πρέπει να είναι αποτέλεσμα πολλών διαδικασιών οι οποίες θα επιτρέψουν τις διαφωνίες, τις διαφορετικές προσεγγίσεις γιατί αυτή η εσωτερική σύγκρουση και σύνθεση είναι η μήτρα παραγωγής νέων ιδεών.
2. Πολιτική εξειδίκευση και δέσμευση.
Η διαδικασία του νέου προγράμματος και οι περιφερειακές συνδιασκέψεις είναι δυο σημαντικά εργαλεία.
Αυτά θα είναι και τα βασικά εργαλεία για να δείξουμε τις διαφορές μας με τη Νέα Δημοκρατία.
Η Ελλάδα είναι η πιο συγκεντρωτική χώρα της ΕΕ. Εμείς που κάναμε τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις για την αποκέντρωση πρέπει να φέρουμε ξανά και επιτακτικά το ζήτημα της αναζωογόνησης των περιφερειών όπου η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις θα πρέπει να είναι ένα εργαλείο προσέλκυσης των πολιτών που έχουν άποψη και προτάσεις για τον τόπο που ζουν. Για πολιτική στις οργανώσεις μας που για πολλά χρόνια τώρα περιορίζονται σε εκλογικές αναμετρήσεις και για ουσιαστική Διεύρυνση με πολίτες που μπορούν ξανά να πιστέψουν στη συμμετοχή και στην ανάγκη της πολιτικής.
3. Νεολαία
Αυτή υπήρξε ο πυρήνας της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ, σε αυτή πρέπει να στραφούμε πάλι. Είναι από τις πλέον μεγάλες προκλήσεις σε αυτή τη νέα εποχή να συγκινήσουμε και να προσεγγίσουμε με νέα εργαλεία τη Νεολαία.
4. Νέα μορφή του Κόμματος
Ιστορικά πριν από κάθε συνέδριο γινόταν μια Επιτροπή για το Καταστατικό. Η επιτροπή αυτή θα πρέπει να συσταθεί όσο γίνεται πιο γρήγορα, να λάβει υπόψη της νέα μοντέλα κομμάτων (κυρίως στη Σκανδιναβία) να προχωρήσει σε μια αποκεντρωμένη δομή με ισχυρά περιφερειακά όργανα.
ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ
Έχουμε όλοι επίγνωση ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι μεγάλο κόμμα. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι λίγα άτομα και έχει απέναντι της υπουργούς, συμβούλους για θέματα που παρουσιάζονται καθημερινά. Είχα την ευκαιρία το τελευταίο διάστημα να γνωρίσω πολλά στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής, των Νομαρχιακών Επιτροπών αλλά και υποψήφιους βουλευτές σε αρκετές περιφέρειες της χώρας.
Εντυπωσιάστηκα από την ειδική γνώση και από την διάθεση. Στελέχη με επαγγελματική απασχόληση και οικογενειακές υποχρεώσεις που διαθέτουν τον χρόνο τους πληρώνοντας πολλές φορές από την τσέπη τους.
Τα κλιμάκια που είναι υπεύθυνα για κάθε περιφέρεια έχουν μια μεγάλη ευθύνη να κινητοποιήσουν δυνάμεις, να εμπνεύσουν, να οργανώσουν σωστά το ανθρώπινο δυναμικό, να προσεγγίσουν νέους.
Όλοι πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη μας σε αυτή την προσπάθεια. Έχουμε εχθρό μόνο τον κακό εαυτό μας «τους δικούς μας» , «τους δικούς σας» , «τους δικούς τους».
Η μεγάλη ευθύνη και το βάρος φυσικά ανήκουν στον Πρόεδρο, αλλά καλό είναι ο καθένας και η καθεμιά μας να αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί για να φέρουμε πάλι το ΠΑΣΟΚ στη πρώτη γραμμή, να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, να δημιουργήσουμε την αναγκαία εναλλακτική.
Γιατί όσο δεν πείθεται ο πολίτης ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για τη χώρα η Νέα Δημοκρατία θα χρησιμοποιεί τον φόβο της πολιτικής αστάθειας και ακυβερνησίας για να παρουσιάζεται ως μόνη λύση.
Εμείς πρέπει και μπορούμε να αλλάξουμε τα δεδομένα για ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα, για τους Έλληνες, τις Ελληνίδες και την τα παιδιά μας.
(Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι πρώην Επίτροπος και πρώην υπουργός, υπεύθυνη Πολιτικού Σχεδιασμού ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Το κείμενο αποτελεί την ομιλία της στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος)
