Μεγάλες αλλαγές έρχονται στις εξώσεις, την ώρα που τα ενοίκια καίνε τα νοικοκυριά. Πλέον αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο οι ιδιοκτήτες μπορούν να προχωρήσουν σε εξώσεις όταν λήγει μια μίσθωση. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα μπορούν να εκδώσουν μια «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου» μέσω ειδικού δικηγόρου.
Η νέα ρύθμιση αφορά όλους τους ιδιοκτήτες που, ενώ έχει λήξει η σύμβαση με τον ενοικιαστή, δεν μπορούν να ανακτήσουν το ακίνητό τους εγκαίρως.
Η ΠΟΜΙΔΑ κάνει λόγο για αποφασιστικότητα της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης να αποκαταστήσει, με το άρθρο 72 του υπό δημοσίευση νέου νόμου για τις παρεμβάσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, μια κατάφωρη και διαχρονική αδικία σε βάρος των ιδιοκτητών ακινήτων. Όπως επισημαίνει, «λύνει μια διαχρονική αδικία σε βάρος των ιδιοκτητών» και ταυτόχρονα αποτελεί κοινωνικά δίκαιη λύση που μπορεί να φέρει περισσότερα ακίνητα στην αγορά.
Οι ενοικιαστές κάνουν λόγο για «χαριστική βολή». Όπως αναφέρει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Ενοικιαστών: «Η καθιέρωση του θεσμού της διαταγής απόδοσης μισθίου που φέρνει η κυβέρνηση προς ψήφιση και μόνο σαν σκέψη είναι ανατριχιαστική! Την περίοδο που διανύουμε, η οποία είναι η χειρότερη για τους ενοικιαστές από την εποχή της μεταπολίτευσης και μετά, με τα μισθώματα να έχουν φθάσει σε ύψη, που η συντριπτική πλειοψηφία των ενοικιαστών αδυνατεί να ανταπεξέλθει, έρχεται η κυβέρνηση να επιφέρει ένα ακόμη συντριπτικό πλήγμα στους ενοικιαστές, ίσως το μεγαλύτερο».
«Η διαταγή απόδοσης μισθίου λόγω λήξεως της μίσθωσης σημαίνει ότι ο ενοικιαστής μόλις λήξει το μισθωτήριό του, θα πετιέται στον δρόμο με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς καν να κληθεί από το δικαστήριο να πει τις απόψεις του και τους λόγους για τους οποίους αδυνατεί να αποχωρήσει άμεσα και μάλιστα θα πετιέται στον δρόμο με μία διαταγή που θα εκδίδει κάποιος Δικηγόρος, ούτε καν Δικαστής»!
Οι αλλαγές που έρχονται στα ενοίκια και στις εξώσεις
- Ο ιδιοκτήτης στέλνει εξώδικο 3 μήνες πριν τη λήξη της σύμβασης.
- Αν δεν αποδοθεί το ακίνητο, μπορεί να ζητήσει «Διαταγή Απόδοσης» από ανεξάρτητο δικηγόρο, χωρίς να πάει στα δικαστήρια.
- Ο ενοικιαστής έχει δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή και να ζητήσει παράταση αν έχει σοβαρό λόγο.
- Η εκτέλεση γίνεται 2 μήνες μετά την κοινοποίηση, δίνοντας συνολική προθεσμία τουλάχιστον 6 μηνών στον ενοικιαστή.
Η ΠΟΜΙΔΑ σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι: «χαιρετίζει την αποφασιστικότητα της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης να αποκαταστήσει με το άρθρο 72 του υπό δημοσίευση νέου νόμου για τις παρεμβάσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, μια κατάφωρη διαχρονική αδικία σε βάρος των ιδιοκτητών ακινήτων, εξ αιτίας της ανυπαρξίας αποτελεσματικής δικονομικής προστασίας τους στην περίπτωση της λήξης των μισθώσεων ακινήτων και με μια ισόρροπη και κοινωνικά δίκαιη ρύθμιση, να απαλλάξει τα Δικαστήρια από το φόρτο απλών υποθέσεων οι οποίες δεν απαιτούν κάποια ειδική διερεύνηση, να δώσει λύση στους ιδιοκτήτες που επιθυμούν την έγκαιρη απόδοση του ακινήτου τους εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα εξάμηνη τουλάχιστον αυτόματη και αδάπανη προθεσμία στους ενοικιαστές και να θεσμοθετήσει ένα μέτρο απαραίτητο για την παρότρυνση των ιδιοκτητών να διαθέσουν στην αγορά τα κλειστά ακίνητά τους.
Κατά την ψήφισή της στη Βουλή, η νέα ρύθμιση συκοφαντήθηκε ελαφρά τη καρδία από πολλούς, οι οποίοι προφανώς δεν μπήκαν καν στον κόπο να την διαβάσουν, ότι δίνει δήθεν το δικαίωμα στους ιδιοκτήτες να «πετούν στο δρόμο» σε 1-2 μήνες τους ενοικιαστές τους (!) χωρίς καμιά δικαστική προστασία».
1.Είναι αλήθεια, όπως γράφεται, ότι με το νέο νόμο οι ιδιοκτήτες «θα πετούν στο δρόμο» αυθαίρετα τους ενοικιαστές τους μέσα σε 1-2 μήνες;
‘Όχι βέβαια! Η νέα δυνατότητα έκδοσης «Διαταγής Απόδοσης Μισθίου» και λόγω λήξης της διάρκειας της μίσθωσης, κάτι που θα έπρεπε να ισχύει ανέκαθεν, συντομεύει μεν τον χρόνο ανάκτησης του ακινήτου από τον ιδιοκτήτη του, όπως είναι δικαίωμά του, πλην όμως συμπεριλαμβάνει και σοβαρότατες διασφαλίσεις υπέρ της πλευράς των ενοικιαστών, τις οποίες αναλύουμε παρακάτω.
2.Από που προκύπτει ο χρόνος λήξης μιας μίσθωσης ακινήτου;
*Από το ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης, αρχικό ή κατά παράταση, που έχουν υπογράψει οι συμβαλλόμενοι εκμισθωτής (ιδιοκτήτης) και μισθωτής (ενοικιαστής).
*Από την τελευταία ηλεκτρονική δήλωση των πληροφοριακών στοιχείων της μίσθωσης στη σχετική εφαρμογή της ΑΑΔΕ.
*Από το νόμο ο οποίος προβλέπει ότι κάθε νέα μίσθωση κατοικίας και κάθε επαγγελματική μίσθωση που συνάπτεται από την 1.4.2014 και μετά, έχει ελάχιστη νόμιμη διάρκεια τριών ετών.
*Στις παλαιές αορίστου χρόνου μισθώσεις, από την κοινοποίηση εξώδικης πρόσκλησης με δικαστικό επιμελητή προς τον ενοικιαστή με αίτημα να αποδώσει το μίσθιο, εφόσον έχει παρέλθει και ο χρόνος που προσδιορίζεται υπέρ των ενοικιαστών από όλες τις προηγούμενες τρεις παραμέτρους.
3.Τι δικαιούται να κάνει ο εκμισθωτής, εφόσον λήγει ή έχει λήξει η μίσθωση και δεν επιθυμεί τη συνέχισή τηςς
Όπως είπαμε, ο εκμισθωτής οφείλει πρώτα απ’ όλα να συντάξει και να αποστείλει μέσω δικαστικού επιμελητή, εξώδικη πρόσκληση, συνταγμένη από το δικηγόρο του, με την οποία θα του ανακοινώνει ότι δεν επιθυμεί την περαιτέρω παράταση της μίσθωσης και ότι ζητά την απόδοση του ακινήτου, λόγω λήξης του χρόνου της μίσθωσης. Αν ζητά την απόδοσή του λόγω λήξης της αρχικής τριετίας της μίσθωσης, τότε θα πρέπει να την επιδώσει τουλάχιστον τρείς (3) μήνες πριν από την παρέλευση του χρόνου της λήξης. Αν όμως η μίσθωση είναι παλαιά και έχει καταστεί αορίστου χρόνου μετά την αρχική λήξη της, όπως οι περισσότερες παλαιές μισθώσεις, τότε μπορεί να κοινοποιήσει την εξώδικη πρόσκληση οποτεδήποτε αργότερα, πλην όμως και πάλι δεν μπορεί να προχωρήσει στη διαδικασία έκδοσης διαταγής απόδοσης αν δεν παρέλθει τρίμηνο από την κοινοποίησή της.
4.Αν ο ενοικιαστής δεν αποδώσει το μίσθιο εντός της τρίμηνης αυτής προθεσμίας τι συμβαίνει στη συνέχεια? Μπορεί απλά να πάει να τον «πετάξει έξω» απλά με ένα δικηγόρο και ένα δικαστικό επιμελητή;
Όχι βέβαια! Τότε ο εκμισθωτής, αντί να καταθέσει αγωγή απόδοσης μισθίου με την παλαιά διαδικασία «Περιουσιακών Διαφορών», με ορισμό δικασίμου σε πολλούς μήνες, αλλεπάλληλες αναβολές εκδίκασης ως μέσο άμυνας του ενοικιαστή ή και άλλους αστάθμητους λόγους, εξέταση μαρτύρων, κατάθεση προτάσεων, πολύμηνη αναμονή για την έκδοση της δικαστικής απόφασης κλπ., έχει πλέον το δικαίωμα να καταφύγει στη νέα διαδικασία έκδοσης της «Διαταγής Απόδοσης Μισθίου», η οποία ισχύει παράλληλα με την παλαιά, πλην όμως είναι ταχύτερη γιατί δεν υπόκειται στη δυνατότητα μακρόχρονης δικονομικής παρέλκυσης που έδινε στον ενοικιαστή η παλαιά διαδικασία.
5.Γιατί λέγεται « Διαταγή» και όχι δικαστική απόφαση;
Η «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου» δεν είναι ακριβώς δικαστική απόφαση. Είναι ένας εκτελεστός τίτλος που εκδίδεται χωρίς ακροαματική διαδικασία, αλλά βασίζεται αποκλειστικά σε έγγραφα που παρουσιάζει ο αιτών. Αποκτά ισχύ δεδικασμένου μόνον αν δεν ασκηθεί ανακοπή εναντίον της, ή αν η ανακοπή απορριφθεί τελεσίδικα. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται σε πολλές χώρες ως γρήγορη και αποτελεσματική λύση που μειώνει την απασχόληση της Δικαιοσύνης για αυταπόδεικτα θέματα, όπως είναι η μη πληρωμή ενοικίου, η οποία εφαρμόζεται και στη χώρα μας από το 1997, και τώρα πλέον θα εφαρμόζεται επί τέλους και στη λήξη των μισθώσεων των ακινήτων.
6. Ποιος θα εκδίδει πλέον τη «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου»;
Από την 1.1.2026 οι διαταγές απόδοσης μισθίου θα εκδίδονται από ειδικά πιστοποιημένους δικηγόρους – μέλη του δικηγορικού συλλόγου της περιοχής όπου βρίσκεται το ακίνητο. Αυτό θα γίνεται με την ίδια λογική σύμφωνα με την οποία η δημοσίευση των διαθηκών θα γίνεται ταχύτατα πλέον από τους συμβολαιογράφους και όχι από τους δικαστές, κάτι που οδηγούσε σε πολύμηνες άνευ λόγου καθυστερήσεις.
7. Θα μπορεί δηλαδή ο εκμισθωτής ή ο δικηγόρος του, να αναθέσουν σε ένα γνωστό τους δικηγόρο να εκδώσει μια διαταγή απόδοσης μισθίου;
Όχι βέβαια! Ο δικηγόρος στον οποίο θα ανατίθεται η μελέτη του φακέλου και η υπογραφή της διαταγής θα προσδιορίζεται απρόσωπα από τη Γραμματεία του οικείου Δικαστηρίου, από ειδικό κατάλογο πιστοποιημένων δικηγόρων που καταρτίζεται από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο, όπως ήδη συμβαίνει με τον ιδιαίτερα επιτυχημένο νέο θεσμό του ορισμού δικηγόρων για την ταχύτατη πλέον εξάλειψη προσημειώσεων.
8.Πως θα εξελίσσεται η περαιτέρω διαδικασία;
Η σχετική αίτηση έκδοσης διαταγής απόδοσης μισθίου θα συντάσσεται και θα υπογράφεται από το δικηγόρο των εκμισθωτών, και θα παραδίδεται στον οριζομένο με την παραπάνω διαδικασία δικηγόρο μαζί με τον φάκελο των δικαιολογητικών εγγράφων και το γραμμάτιο προείσπραξης της καθορισμένης από το νόμο αποζημίωσής του.
Ο ορισθείς δικηγόρος θα έχει δεκαήμερη προθεσμία να ελέγξει την πληρότητα και νομιμότητα των εγγράφων του φακέλου και την πάροδο του τριμήνου προειδοποίησης του ενοικιαστή, και εφόσον όλα έχουν καλώς, θα υπογράφει το κείμενο της διαταγής, στο οποίο ρητά θα αναφέρεται αφενός ότι αυτή θα μπορεί να εκτελεστεί μόνον μετά την πάροδο διμήνου από την κοινοποίησή της και αφετέρου ότι ο ενοικιαστής δικαιούται εντός προθεσμίας 15 εργασίμων ημερών να ασκήσει ανακοπή κατά της διαταγής για οποιοδήποτε βάσιμο λόγο.
Το πρωτότυπο της διαταγής θα κατατίθεται από το δικηγόρο στη Γραμματεία του αρμόδιου Πρωτοδικείου, η οποία θα τη δημοσιεύει και θα εκδίδει τον εκτελεστό τίτλο της, που ονομάζεται «Απόγραφο», το οποίο θα παραδίδεται στο δικηγόρο του εκμισθωτή αφού υποβάλλει σχετική αίτηση και καταβάλλει τα σχετικά τέλη απογράφου.
Ο δικηγόρος του εκμισθωτή θα εκδίδει αντίγραφο από το εκτελεστό απόγραφο, το οποίο θα το επιδίδει με δικαστικό επιμελητή στο μισθωτή, με εντολή να αποδώσει το ακίνητο εντός διμήνου από την κοινοποίησή του.
9.Πόσο χρόνο θα έχει δηλαδή συνολικά ο ενοικιαστής στη διάθεσή του για να βρει άλλο σπίτι ή κατάστημα;
Με τη νέα ρύθμιση ο ενοικιαστής έχει από το νόμο, και χωρίς καμιά ενέργεια ή δαπάνη του, τουλάχιστον ένα εξάμηνο στη διάθεσή του για να μεριμνήσει για τη μεταγκατάστασή του. Συγκεκριμένα έχει το τρίμηνο της εξώδικης προειδοποίησης, έχει ένα και πλέον μήνα για την σύνταξη και υποβολή της αίτησης, ορισμό δικηγόρου από τη Γραμματεία του Δικαστηρίου, παράδοση, επεξεργασία, έκδοση και δημοσίευση της διαταγής, αίτηση για έκδοση του απογράφου της, σύνταξη του αντιγράφου και επίδοσή του, και έχει δύο ακόμη μήνες ως προθεσμία εκτέλεσης της διαταγής. Έχει δηλαδή ο ενοικιαστής εξασφαλισμένο τουλάχιστον ένα πλήρες εξάμηνο, εγγυημένο αυτόματα από τον ίδιο το νόμο, και κυρίως αδάπανο για αυτόν, χωρίς δηλαδή να χρειαστεί να κάνει ο ίδιος την παραμικρή ενέργεια και να υποβληθεί στο παραμικρό έξοδο, σε αντίθεση με τον ιδιοκτήτη οποίος θα πρέπει, εξ αιτίας της αντισυμβατικής άρνησης του ενοικιαστή του να του αποδώσει το ακίνητό του, όπως έχει υποχρέωση, να επιβαρυνθεί με τις αμοιβές δικηγόρου και δικαστικού επιμελητή προκειμένου να επιτύχει το αυτονόητο!
Επιπλέον αν ο ενοικιαστής χρειάζεται και άλλο χρόνο και ο εκμισθωτής δεν συμφωνεί, τότε μπορεί να ασκήσει ανακοπή αλλά και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, όπως και προσωρινή διαταγή μη εκτέλεσης της απόφασης από τον Πρόεδρο Υπηρεσίας του αρμόδιου Δικαστηρίου, ζητώντας περαιτέρω παράταση του χρόνου απόδοσης για οποιοδήποτε βάσιμο λόγο που μπορεί να πιθανολογήσει.
10. Η νέα ρύθμιση κατηγορείται ότι αφήνει απροστάτευτους τους ενοικιαστές και εξομοιώνει εκείνους που πληρώνουν και θέλουν να παραμείνουν στο ακίνητο με τους κακοπληρωτές.
Όχι βέβαια! Πρώτον, καθιερώνει τρίμηνη προθεσμία υποχρεωτικής εξώδικης πρόσκλησής τους για απόδοση του ακινήτου, εξαπλάσια σε σχέση με την ισχύουσα προθεσμία εξώδικης πρόσκλησης στην περίπτωση μη καταβολής μισθωμάτων.
Δεύτερον, καθιερώνει δίμηνη προθεσμία εκτέλεσής της μετά την επίδοσή της προς τον ενοικιαστή, τριπλάσια σε σχέση με την ισχύουσα προθεσμία εκτέλεσης στην περίπτωση της μη καταβολής ενοικίων.
Τρίτον, αν ο ενοικιαστής χρειάζεται περισσότερο χρόνο από ένα εξάμηνο, όπως είπαμε, μπορεί να επιτύχει και περαιτέρω παράταση του χρόνου απόδοσης με τα κλασσικά ένδικα μέσα.
11.Γιατί είναι αναγκαία η ύπαρξη αυτής της δικονομικής ρύθμισης, αφού όταν λήγει μια μίσθωση, ο ενοικιαστής είναι υποχρεωμένος να αποδώσει το μίσθιο στον ιδιοκτήτη τους
Η μίσθωση ενός ακινήτου, είναι μια ενοχική σχέση του αστικού δικαίου, που όπως έχει αρχή, έτσι πρέπει να έχει και τέλος, αλλιώς η ιδιοκτησία χάνει το περιεχόμενό της και της μένουν μόνον τα φορολογικά βάρη! Όπως έχει δικαιώματα και ανάγκες ο ενοικιαστής ενός ακινήτου, έτσι έχει και ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος έχει δικαίωμα να ζητήσει τη χρήση του ακινήτου του όταν το χρειάζεται π.χ. για να το ιδιοκατοικήσει, να το εκσυγχρονίσει η να το πουλήσει, ή και για οποιοδήποτε άλλο λόγο, π.χ. όταν η συμπεριφορά ενός ενοικιαστή προβληματίζει όχι μόνον τον ίδιο αλλά και άλλους ενοικιαστές ή συγκατοίκους του κτιρίου.
Όμως η λήξη του χρόνου μιας μίσθωσης, στην πράξη τυπικά και μόνον δημιουργεί στον ενοικιαστή υποχρέωση απόδοσης του ακινήτου, αφού στην πραγματικότητα ουδείς σχεδόν αισθάνεται υποχρεωμένος να σεβαστεί την υπογραφή του και να αποδώσει το μίσθιο ακίνητο στον ιδιοκτήτη του, στο χρόνο που έχει συμφωνηθεί, αν αυτό δεν τον «βολεύει», και αφού ευκολότατα μπορεί να τον ταλαιπωρήσει στα δικαστήρια επί σειρά ετών! Θα έπρεπε λοιπόν να υπάρχει ως προς το θέμα αυτό μια ισόρροπη κοινωνικά ρύθμιση, όπως αυτή που μόλις τώρα νομοθετήθηκε, που να εξασφαλίζει τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα και των δύο πλευρών.
12. Δηλαδή τι συμβαίνει ως σήμερα στην πράξη;
Στην πράξη, είναι ολοφάνερη η μέχρι σήμερα εκ του αποτελέσματος άνιση μεταχείριση μεταξύ ενοικιαστή και ιδιοκτήτη στο θέμα αυτό: Αν ο ενοικιαστής δεν χρειάζεται πλέον το μίσθιο ακίνητο, μπορεί πρακτικά ανά πάσα ημέρα, νύκτα, ώρα και στιγμή, να το εκκενώσει και να αποχωρήσει, αθετώντας κάθε υποχρέωσή του απέναντι στον εκμισθωτή, αγνοώντας την ύπαρξη περαιτέρω συμβατικής διάρκειας της μίσθωσης, τερματίζοντας δηλαδή μονομερώς και αυθαιρέτως τη μίσθωση, με μηδενικό χρόνο υλοποίησης της βούλησής του, και χωρίς καμιά πρακτική δυνατότητα του ιδιοκτήτη να διεκδικήσει οποιαδήποτε εκκρεμούσα οφειλή, ή αποζημίωση για οποιαδήποτε αιτία από τον πρώην ενοικιαστή του, εφόσον κάτι τέτοιο προϋποθέτει δαπάνη χρόνου και χρημάτων συχνά περισσότερων από την ίδια την οφειλή.
Αντίθετα αν ο ιδιοκτήτης χρειάζεται το ακίνητό του στη λήξη της μίσθωσης, δεν έχει καμιά απολύτως πρακτική δυνατότητα να το παραλάβει στην ώρα του, όπως είναι το νόμιμο και το φυσιολογικό, και μέχρι σήμερα ήταν υποχρεωμένος να κινήσει μια νομική διαδικασία που διαρκεί από πολλούς μήνες έως και χρόνια, ανάλογα με το αν η δικαστική του προσπάθεια προσκρούει σε αλλεπάλληλες προσχηματικές αναβολές, απεργίες, αποχές και άλλες ατυχίες, και εν συνεχεία εφέσεις, αιτήσεις αναστολής, προσωρινές διαταγές κλπ. Μια διαδικασία που κοστίζει ακριβά, τόσο σε χρήματα όσο και σε χρόνο στον ιδιοκτήτη. Μια διαδικασία που φαλκιδεύει το ίδιο το δικαίωμα στην ιδιοκτησία…
13. Τι επιτυγχάνεται τελικά με τη θεσμοθέτηση της δικονομικής αυτής διάταξης;
Η θεσμοθέτηση της αυτονόητης αυτής δικονομικής διάταξης, που θα έπρεπε να ισχύει τουλάχιστον από το 1997 όταν νομοθετήθηκε η διαταγή απόδοσης μισθίου λόγω δυστροπίας, απαλλάσσει τα Δικαστήρια από ένα φόρτο τυπικής απασχόλησης, εξασφαλίζει την τήρηση των συμφωνηθέντων και τη συνέπεια στις συναλλαγές και εντάσσεται στην κατηγορία των μέτρων που θα παροτρύνουν πολλούς ιδιοκτήτες με κλειστά ακίνητα να τα βγάλουν στην αγορά.
14. Θα βοηθήσει δηλαδή αυτή διάταξη στην κατεύθυνση του να διατεθούν περισσότερα κλειστά σπίτια στην αγορά;
Και βέβαια! Είναι σαφές ότι η ως σήμερα ισχύουσα τεράστια δυσκολία ανάκτησης της χρήσης τους μετά το πέρας μιας μίσθωσης, είναι ένας σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας στην προσφορά ακινήτων, που θα πάψει να υπάρχει με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας εφαρμογής της διαταγής απόδοσης λόγω λήξης της μίσθωσης. Εμπίπτει και η ρύθμιση αυτή στη λογική ότι κάθε μέτρο υπέρ των εκμισθωτών κατοικιών (όπως π.χ. αυτό ή η μείωση της φορολογίας των μισθωμάτων, η επιδότηση της ανακαίνισης των παλαιών κατοικιών κλπ.), θα λειτουργήσει τελικά και υπέρ των ενοικιαστών!
15. Και κάτι ακόμη σχετικό: Επιτρέπεται πρόωρη καταγγελία μίσθωσης κατοικίας λόγω ιδιοκατοίκησης ή πώλησής της;
Όχι βέβαια! Ο συμβατικός χρόνος της μίσθωσης, αλλά και σε κάθε περίπτωση η νόμιμη αρχική τριετία, είναι απαραβίαστα χρονικά όρια προστασίας των ενοικιαστών. Άλλωστε η δυνατότητα καταγγελίας μίσθωσης κατοικίας «για ιδιοκατοίκηση» καταργήθηκε στη χώρα μας από το 1994, μαζί με τις αναγκαστικές παρατάσεις των μισθώσεων κατοικιών και θεσπίστηκε η τριετία ως ελάχιστος χρόνος διάρκειάς τους.
Χαριστική Βολή στους ενοικιαστές
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Ενοικιαστών τονίζει ότι: «Παρά τις διαμαρτυρίες μας και τις εκκλήσεις μας προς την κυβέρνηση να μη προχωρήσει στην κατάπτυστη ρύθμιση της διαταγής απόδοσης μισθίου λόγω λήξης της μίσθωσης, δυστυχώς η κυβέρνηση επιμένει και την φέρνει προς ψήφιση μόνον και μόνον για να ικανοποιήσει ένα ακόμη πάγιο της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α και το όνομα μίας αμφιλεγόμενης επιτάχυνσης της δικαιοσύνης.
Η καθιέρωση του θεσμού της διαταγής απόδοσης μισθίου που φέρνει η κυβέρνηση προς ψήφιση και μόνο σαν σκέψη είναι ανατριχιαστική! Την περίοδο που διανύουμε, η οποία είναι η χειρότερη για τους ενοικιαστές από την εποχή της μεταπολίτευσης και μετά, με τα μισθώματα να έχουν φθάσει σε ύψη, που η συντριπτική πλειοψηφία των ενοικιαστών αδυνατεί να ανταπεξέλθει, έρχεται η κυβέρνηση να επιφέρει ένα ακόμη συντριπτικό πλήγμα στους ενοικιαστές, ίσως το μεγαλύτερο.
Η διαταγή απόδοσης μισθίου λόγω λήξεως της μίσθωσης σημαίνει ότι ο ενοικιαστής μόλις λήξει το μισθωτήριό του, θα πετιέται στον δρόμο με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς καν να κληθεί από το δικαστήριο να πει τις απόψεις του και τους λόγους για τους οποίους αδυνατεί να αποχωρήσει άμεσα και μάλιστα θα πετιέται στον δρόμο με μία διαταγή που θα εκδίδει κάποιος Δικηγόρος, ούτε καν Δικαστής!
Έχουμε από καιρό αποστείλει στον κ. Μπούγα τις θέσεις του ΠΑ.ΣΥ.Π.Ε μεταξύ των οποίων είναι και το αίτημα να δοθεί η δυνατότητα στο δικαστήριο να χορηγεί προθεσμία απόδοσης μισθίου κατά την κρίση του σε περίπτωση εξωστικής αγωγής, λόγω λήξεως της μίσθωσης, εφόσον υπάρχουν ιδιαίτεροι λόγοι.
Είχαμε πει στον κ. Μπούγα, ότι ακόμη και το σημερινό νομικό καθεστώς, όπως αυτό ισχύει, με τους περιορισμούς που έχει ο Δικαστής, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιεική ακόμη και ολέθρια αποτελέσματα για τον ενοικιαστή.
Αντί απάντησης, μάθαμε ότι προωθείται η κατάργηση του ίδιου του δικαστηρίου και η έξωση πλέον θα γίνεται με διαταγή που θα εκδίδεται από Δικηγόρο χωρίς καν να ακούσει το πρόβλημα του ενοικιαστή.
Μας φαίνεται πραγματικά αδιανόητη η συγκεκριμένη κίνηση εν μέσω της στεγαστικής κρίσης, που βιώνουν σήμερα οι ενοικιαστές.
Υπάρχουν περιπτώσεις που, ενώ έχει λήξει η μίσθωση ο ενοικιαστής αδυνατεί να παραδώσει άμεσα το σπίτι για λόγους που δεν εξαρτώνται από τον ίδιο.
Υπάρχουν μεγάλα προβλήματα με ενοικιαστές, οι οποίοι είναι σοβαρά ασθενείς ή πρόκειται να εγχειριστούν για σοβαρές ασθένειες ή έχουν ήδη εγχειριστεί ή υποβάλλονται σε σοβαρές θεραπείες που καθιστούν αδύνατη την άμεση μετακόμιση και απαιτείται η χορήγηση εύλογης προθεσμίας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η μετακόμισή τους. Εφόσον εκδοθεί διαταγή απόδοσης μισθίου από Δικηγόρο, χωρίς καν να ερωτηθεί ο ενοικιαστής, θα οδηγηθούμε στο αποτέλεσμα να πετιούνται κυριολεκτικά στον δρόμο άνθρωποι ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας, ακόμη και με κίνδυνο ζωής, πού έχουν απόλυτη ανάγκη μία εύλογη προθεσμία, για να μετακομίσουν και μάλιστα χωρίς καν να μπορούν να εκθέσουν το πρόβλημά τους!
Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες βρίσκονται στον τελευταίο μήνα της κύησης ή έχουν σοβαρές επιπλοκές στην κύησή τους και κρίνεται απαραίτητο να παραμείνουν κλινήρεις ή μόλις έχουν γεννήσει και χρειάζονται εύλογο χρονικό διάστημα για να μπορέσουν να επιμεληθούν της μετακόμισης. Και πάλι θα κινδυνεύουν να πεταχτούν στον δρόμο με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και να εκφράσουν τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
Υπάρχουν οικογένειες με παιδιά που δίνουν Πανελλήνιες εξετάσεις και χρειάζονται 3-4 μήνες μέχρι να ολοκληρώσουν τις εξετάσεις τους και φυσικά μία μετακόμιση λίγους μήνες πριν τις εξετάσεις μπορεί να είναι ολέθρια για την επίδοσή τους. Και αυτά τα παιδιά θα πεταχτούν στον δρόμο με κίνδυνο να μην μπορέσουν να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις τους και να εκπληρώσουν τα όνειρά τους ή θα αναγκαστούν να ενδώσουν οι γονείς τους στον εκβιασμό του κάθε εκμισθωτή.
Υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι, άνθρωποι που υπηρετούν σε σώματα ασφαλείας και στις ένοπλες δυνάμεις, αλλά και ιδιώτες των οποίων επίκειται η μετάθεση, και λήγει η μίσθωσή τους πριν ολοκληρωθεί η μετάθεσή τους. Και αυτοί οι άνθρωποι ασφαλώς αδυνατούν να μισθώσουν κατοικία για 3-4 μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί η μετάθεσή τους, με αποτέλεσμα είτε να βρεθούν στο δρόμο για λίγους μήνες, είτε να γίνουν και αυτοί θύματα εκβιασμού του κάθε ιδιοκτήτη.
Ένα ακόμη κλασικό παράδειγμα αδυναμίας άμεσης μετακόμισης είναι η αγορά εκ μέρους του ενοικιαστή κατοικίας στην οποία θα μετακομίσει, η οποία όμως είτε χρειάζεται κάποιους μήνες για να αποπερατωθεί, είτε χρειάζεται κάποιους μήνες για να ελευθερωθεί από τον προηγούμενο μισθωτή. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να απαιτηθούν 5-6 ή και περισσότεροι μήνες μέχρι να μπορέσει ο μισθωτής να εγκατασταθεί στην νέα του κατοικία. Το δικαστήριο αναγνωρίζοντας την ανάγκη χορηγήσεως εύλογης προθεσμίας θα μπορούσε να την χορηγεί, όπως πολλές φορές έχει συμβεί. Αν εφαρμοσθεί η διαταγή απόδοσης μισθίου τότε θα εκδίδεται η εξωστική διαταγή από τον Δικηγόρο, χωρίς καν να ακουστεί ο ενοικιαστής και θα αποβάλλεται από την κατοικία του εντός λίγων ημέρων πριν του παραδοθεί η νέα κατοικία του, με τεράστιες οικονομικές και ψυχολογικές συνέπειες για τον ίδιο και την οικογένειά του ή θα πρέπει να υποκύψει στον εκβιασμό του εκμισθωτή του και να πληρώσει απίθανα ποσά για λίγους μήνες παραμονής στο σπίτι, αφού θα είναι πραγματικά αδύνατον να μετακομίσει για 5-6 μήνες σε άλλη κατοικία και αφού κανένας ιδιοκτήτης δεν θα του νοικιάσει κατοικία για τόσο μικρό διάστημα και φυσικά ο ενοικιαστής θα βρίσκεται σε αδιέξοδο και στο έλεος του ιδιοκτήτη.
Είναι γνωστό το τεράστιο στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα τα τελευταία έτη και το πόσο δύσκολο είναι για έναν ενοικιαστή να βρει κατοικία με μίσθωμα, στο οποίο θα μπορεί να ανταπεξέλθει. Επομένως, και σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει ο ενοικιαστής να έχει ένα εύλογο χρονικό διάστημα να αναζητήσει νέα κατοικία, όταν αποβάλλεται από την προηγούμενη, λόγω λήξεως της μίσθωσης. Είναι γεγονός ότι μέχρι να λήξει ο συμβατικός χρόνος σε μία μίσθωση, ο μισθωτής δεν δικαιούται να αποχωρήσει από το σπίτι και αν το πράξει, μπορεί να κληθεί να καταβάλει τα μισθώματα μέχρι την λήξη. Είναι, επίσης, γεγονός ότι κατά την λήξη της μίσθωσης υποχρεούται να αποδώσει το σπίτι στον εκμισθωτή, άλλως υποχρεούται σε αποζημίωση. Αν με την λήξη της μίσθωσης εκδίδεται η διαταγή απόδοσης μισθίου, ασφαλώς ο μισθωτής θα βρεθεί κυριολεκτικά στον δρόμο, πριν βρει άλλη κατοικία, αφού πριν λήξει η μίσθωση δεν θα μπορεί να φύγει, διότι θα πληρώσει τα υπόλοιπα μισθώματα και όταν λήξει, θα πρέπει να φύγει άμεσα.
Τέλος, υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις προφορικών συμφωνιών για παράταση της μίσθωσης και μάλιστα με σοβαρή αύξηση του μισθώματος, για τις οποίες λόγω καλής πίστης δεν γίνεται συμφωνητικό. Με την διαταγή απόδοσης μισθίου, ο ενοικιαστής δεν θα έχει καν το δικαίωμα να αποδείξει την έστω και προφορική συμφωνία για παράταση. Θα αποβάλλεται από την κατοικία του, χωρίς καν να ερωτηθεί.
Τεράστιο πρόβλημα βεβαίως θα δημιουργηθεί και στην επαγγελματική στέγη.
Η μετακίνηση του επαγγελματία σε άλλη επαγγελματική στέγη πολλές φορές είναι ιδιαίτερα δυσχερής. Είναι γεγονός ότι η πλειοψηφία των επαγγελματιών αναπτύσσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα σε συγκεκριμένη περιοχή με πελατεία από την περιοχή και για τον λόγο αυτό, επιβάλλεται να βρουν επαγγελματική στέγη στην ίδια περιοχή, κάτι που πολλές φορές είναι χρονοβόρο. Σε πολλές περιπτώσεις, επίσης, απαιτείται η έκδοση άδειας λειτουργίας, για την οποία χρειάζεται αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες εκδόσεως. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο επαγγελματίας χρειάζεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα μετά την λήξη της μίσθωσης, ώστε να καταστεί δυνατή η μετακόμισή του, πού μόνο το Δικαστήριο μπορεί να του εξασφαλίσει. Αν εξωθεί με την συνοπτική διαδικασία της διαταγής απόδοσης μισθίου, ασφαλώς θα κινδυνεύει να κλείσει την επιχείρησή του μέχρι να καταστεί δυνατή η εγκατάστασή του στην νέα επαγγελματική στέγη με ολέθριες οικονομικές και επαγγελματικές συνέπειες.
Ολοι έχουμε γίνει μάρτυρες μίας πρωτοφανούς στεγαστικής κρίσης, που ταλανίζει την χώρα, και μίας μεγάλης έλλειψης προσφοράς κατοικιών αλλά και επαγγελματικών στεγών προς μίσθωση, την οποία η ίδια η πολιτεία αναγνωρίζει και προσπαθεί να αντιμετωπίσει με διάφορα μέτρα, τα οποία φυσικά δεν αποδίδουν, ενώ η κρίση συνεχώς επιδεινώνεται.
Το να καταφερθεί στους ενοικιαστές το τελικό κτύπημα και να στερηθούν ακόμη και τον φυσικό τους Δικαστή, από τον οποίο θα μπορούσαν να ζητήσουν μία εύλογη προθεσμία, για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους και να αποβάλλονται από την κατοικία τους με συνοπτικές διαδικασίες και συγκεκριμένα με μία διαταγή που δεν θα εκδίδει καν δικαστής, αλλά δικηγόρος, φαντάζει αδιανόητο!
Αν η κυβέρνηση ενδιαφέρεται έστω και ελάχιστα για το δράμα των ενοικιαστών, τότε θα πρέπει έστω και την τελευταία στιγμή να αποσύρει την κατάπτυστη διάταξη για την καθιέρωση της διαταγής απόδοσης μισθίου λόγω λήξης της μίσθωσης, η οποία θα επιφέρει το τελειωτικό κτύπημα στο σύνολο των ενοικιαστών.
Το να δοθεί στον ενοικιαστή η δυνατότητα να ζητήσει από τον φυσικό του δικαστή μία εύλογη προθεσμία και το δικαστήριο εξετάζοντας την κάθε περίπτωση ξεχωριστά να χορηγεί την προθεσμία, όταν την έχει πραγματικά ανάγκη, είναι το ελάχιστο ανθρώπινο, αλλά και συνταγματικό δικαίωμα, που δεν θα πρέπει να του στερήσει η πολιτεία.
Δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρξει αντίλογος σε ένα τόσο εύλογο αίτημα που δεν είναι τίποτε περισσότερο από την δυνατότητα αλλά και το δικαίωμα του ενοικιαστή να προσφύγει στο δικαστήριο και στον φυσικό του δικαστή και να ζητήσει προστασία, για να μην υποστεί οικονομική, οικογενειακή, επαγγελματική και κυρίως ψυχολογική και σωματική εξαθλίωση.
Η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α συστηματικά εκθιάζει την κυβέρνηση για πολλά από τα μέτρα που έλαβε υπέρ των ιδιοκτητών και για τα μέτρα που δεν λαμβάνει υπέρ των ενοικιαστών.
Ασφαλώς αν τώρα η κυβέρνηση την περίοδο της μεγαλύτερης στεγαστικής κρίσης, δώσει τη χαριστική βολή στους ενοικιαστές και τους ρίξει βορά στον εκβιασμό του κάθε ιδιοκτήτη κατ’ απαίτηση της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α και μάλιστα όταν για ειδικούς λόγους, όπως αναφέρονται ανωτέρω, ο ενοικιαστής έχει ανάγκη την προθεσμία απόδοσης, τότε ασφαλώς η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α θα χειροκροτήσει και πάλι την κυβέρνηση.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης είναι η προστασία των ενοικιαστών και όχι η δήθεν επίσπευση της δικαιοσύνης και το χειροκρότημα της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α.
Πιστεύουμε ότι θα πρυτανεύσει η λογική και δεν θα προχωρήσει η κυβέρνηση στην ρύθμιση αυτή.
Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να στερεί από τον ενοικιαστή τον φυσικό του δικαστή, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να τον καταλάβει και να τον βοηθήσει στην δύσκολη στιγμή.
Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να πετάει στον δρόμο μία οικογένεια ή έναν επαγγελματία με συνοπτικές διατάξεις εκδιδόμενες από Δικηγόρους μόνον και μόνον επειδή έληξε το μισθωτήριο.
Τέτοια διάταξη δεν διανοήθηκε καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα να εφαρμόσει και μάλιστα σε περιόδους, στις οποίες δεν υπήρχε στεγαστική κρίση. Ολες οι κυβερνήσεις πίστευαν ότι ο Δικαστής είναι και ο μόνος αρμόδιος να κρίνει αν και πότε πρέπει να χορηγηθεί προθεσμία στον ενοικιαστή να αποδώσει το σπίτι ή την επαγγελματική στέγη.
Είναι αδιανόητο να εφαρμοσθεί σήμερα που βρισκόμαστε στην χειρότερη μεταπολεμική στεγαστική κρίση!
Η κυβέρνηση κατ’ επανάληψη δηλώνει ότι κύριο μέλημά της είναι η ανακούφιση των ενοικιαστών. Στο προηγούμενο συνέδριο της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. ο κ. Χατζηδάκης είπε «Έχουμε υιοθετήσει λοιπόν μία σειρά από πρωτοβουλίες για τους ιδιοκτήτες. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ξεχνάμε και τους ενοικιαστές, μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης και ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής».
Και εμείς ρωτάμε
Είναι κοινωνική δικαιοσύνη, κ. Χατζηδάκη, να στερούμε από τον συνεπή ενοικιαστή που πληρώνει κανονικά το ενοίκιό του, το δικαίωμα να ζητήσει από το Δικαστήριο προθεσμία να αποδώσει το σπίτι όταν είναι άρρωστος, εγχειρισμένος, ή υποβάλλεται σε σοβαρές και βαριές θεραπείες ή όταν μία γυναίκα είναι έγκυος ή όταν τα παιδιά δίνουν Πανελλήνιες εξετάσεις, ή όταν ο επαγγελματίας χρειάζεται χρόνο για να ολοκληρώσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του ιδίου του κράτους, για να μπορέσει να μεταφέρει την επαγγελματική του έδρα; Είναι κοινωνική δικαιοσύνη να στερούμε το δικαίωμα στον κάθε ενοικιαστή που έχει αντικειμενικά προβλήματα να παραδώσει άμεσα το σπίτι ή το κατάστημα του να ζητήσει από τον φυσικό του δικαστή κάποια προθεσμία;
Και τέλος σε τι θα εξυπηρετήσει το κοινωνικό σύνολο και την κοινωνική δικαιοσύνη μία τέτοια διάταξη εκτός βεβαίως από την ικανοποίηση των παράλογων απαιτήσεων των ιδιοκτητών και των εκπροσώπων τους.
Αναμένουμε κάποια επίσημη απάντηση».
