Οι υπουργοί της ΕΕ θα πιέσουν σήμερα Παρασκευή τις Βρυξέλλες να στριμώξουν τις πολυεθνικές εταιρείες που αναγκάζουν τους λιανοπωλητές να πληρώνουν εντελώς διαφορετικές τιμές για το ίδιο επώνυμο προϊόν, όπως η σοκολάτα ή τα μπισκότα, μία πρακτική που εκτιμάται ότι κοστίζει στους καταναλωτές 14 δισ. ευρώ ετησίως.
Οκτώ κυβερνήσεις θα υποβάλουν έγγραφο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας της να σκληρύνει τους κανόνες της ενιαίας αγοράς ώστε να σταματήσει η απαγόρευση του λεγόμενου παράλληλου εμπορίου, κατά το οποίο οι λιανοπωλητές αγοράζουν προϊόντα φθηνότερα από άλλο κράτος μέλος.
Το πρόστιμο στη Mondelez
Η Επιτροπή επέβαλε την Πέμπτη πρόστιμο ύψους 337,5 εκατ. ευρώ στη Mondelez - κατασκευάζει μεταξύ άλλων τη σοκολάτα Toblerone και το τυρί Philadelphia - επειδή δεν επέτρεπε σε χονδρέμπορους να αγοράζουν μπισκότα, σοκολάτες και καφέ σε ένα κράτος μέλος, όπου οι τιμές μπορεί να είναι χαμηλές, για να τα πουλήσουν σε άλλη χώρα. «Είναι παράνομο», δήλωσε η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, επίτροπος ανταγωνισμού, σχετικά με την απαγόρευση.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις και οι λιανοπωλητές λένε ότι οι πρακτικές αυτές είναι κοινές σε ολόκληρη την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, η οποία υποτίθεται ότι εξαλείφει τέτοιους φραγμούς στο εμπόριο εντός της Ένωσης.
Η πρόταση της Ολλανδίας που στηρίζει και η Ελλάδα
Οπως αναφέρουν οι FT, μικρότερες χώρες όπως το Βέλγιο, η Κροατία, η Δανία και η Ελλάδα είναι μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν πρόταση της Ολλανδίας για τον τερματισμό των λεγόμενων «εδαφικών περιορισμών εφοδιασμού» (TSCs), που όπως υποστηρίζουν, οδηγούν σε «διαφορετικές τιμές εντός της ΕΕ για πανομοιότυπα προϊόντα».
Η ομάδα επιθυμεί τη ρητή απαγόρευση των συμβάσεων που περιέχουν τέτοιους όρους και την κατάργηση της απαίτησης να παρέχονται μακροσκελείς ετικέτες σε τοπική γλώσσα. Αυτό θα μπορούσε να αντικατασταθεί από έναν κωδικό QR που θα μεταφέρει τους πελάτες σε έναν ιστότοπο στη γλώσσα τους.
Οι έρευνες για τον ανταγωνισμό - όπως αυτή για τη Mondelez - είναι χρονοβόρες και βασίζονται σε στοιχεία από χονδρέμπορους και λιανοπωλητές που δεν είναι πολύ πρόθυμοι να συμμετέχουν σε αυτές.
«Εάν προσπαθήσετε να αγοράσετε επώνυμα προϊόντα από άλλη χώρα, ο παραγωγός θα σας μπλοκάρει την προμήθεια. Και για κάποιες μεγάλες μάρκες πρέπει να έχετε αποθέματα», δήλωσε στέλεχος λιανικής πώλησης στους FT.
Βαρύς ο λογαριασμός στους καταναλωτές
Έρευνα της ολλανδικής κυβέρνησης διαπίστωσε ότι οι TSCs εφαρμόζονται σε 1 στα 25 προϊόντα, με τιμές κατά μέσο όρο 10 % υψηλότερες από ό,τι στις φθηνότερες αγορές.
Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε 16 κράτη μέλη το 2020 διαπίστωσε ότι τα TSCs κοστίζουν στους καταναλωτές 14,1 δισ. ευρώ ετησίως.
Η Micky Adriaansens, υπουργός Οικονομίας της Ολλανδίας, δήλωσε: «Η άρση των εμπορικών φραγμών θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα για την ενιαία αγορά. Αυτό συμβάλλει στη διατήρηση δίκαιων λιανικών τιμών για τρόφιμα και μη τρόφιμα - κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού».
«Τα οκτώ κράτη μέλη προτείνουν ένανα συγκεκριμένο τρόπο για την απαγόρευση των TSCs από την ΕΕ, με την τροποποίηση υφιστάμενων ή την επιβολή νέων κοινών κανόνων της ΕΕ», πρόσθεσε.
Ερωτηθείσα αν χρειάζονται νέοι κανόνες, η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, Επίτροπος Ανταγωνισμού, δήλωσε: «Είναι παράνομο να εμποδίζουμε τους εμπόρους να αγοράζουν από ένα κράτος μέλος και να πωλούν σε ένα άλλο».
«Ελπίζουμε ότι αυτή η υπόθεση θα λειτουργήσει αποτρεπτικά... Εχουμε κι άλλες υποθέσεις στα σκαριά», πρόσθεσε.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η βελτίωση της ενιαίας αγοράς και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων θα αποτελέσει προτεραιότητα σε ενδεχόμενη δεύτερη θητεία της.
Ο Ενρίκο Λέτα, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, τόνισε το ζήτημα των περιορισμών στις αγορές στην πρόσφατη έκθεσή του για το μέλλον της ενιαίας αγοράς.
Ξεχωριστά ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, που είναι σημαντικό στέλεχος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος της φον ντερ Λάιεν, της έχει στείλει επιστολή για να την παροτρύνει να αναλάβει δράση, αναφέρουν οι FT.
Σε επιστολή που είδαν οι Financial Times έγραψε ότι η Ελλάδα και άλλα κράτη μέλη υποφέρουν από «τις αδικαιολόγητα υψηλές τιμές» για επώνυμα βασικά καταναλωτικά αγαθά σε σύγκριση με ορισμένες άλλες χώρες της ΕΕ.
O ίδιος ανέφερε ότι είναι ζωτικής σημασίας το μπλοκ να δείξει στους ψηφοφόρους πριν από τις εκλογές ότι μπορεί «να παρέμβει αποφασιστικά, γρήγορα και αποτελεσματικά προκειμένου να βρεθούν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα».
Ζήτησε επίσης να απαγορευτεί στις εταιρείες να πωλούν το ίδιο προϊόν με διαφορετική εμπορική ονομασία σε διαφορετικά κράτη μέλη.