Μέσα σε έξι χρόνια (2011-2017) έχουν καταγραφεί 358 περιστατικά ανομίας σε 19 ελληνικά Ιδρύματα, με τη βία ενάντια σε πανεπιστημιακούς να αφορά ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των περιστατικών, ενώ τα πιο συνήθη φαινόμενα είναι αυτά της κατάληψης, της παρεμπόδισης ή της εισβολής σε χώρους του πανεπιστημίου.
Η έρευνα που διενήργησε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας όσον αφορά τα περιστατικά ανομίας σοκάρει για την ποικιλία του φαινομένου (σ.σ. από καταστροφές μέχρι και φόνο) αλλά και για τη συχνότητα με την οποία συναντάται.
Η έκθεση αφορά τις καταγραφές των περιστατικών βίας και ανομίας στα πανεπιστήμια από τον Τύπο και όπως υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα, ο πραγματικός αριθμός περιστατικών «πρέπει να είναι σημαντικά μεγαλύτερος και η έρευνα αυτή μπορεί να καταγράψει μόνο ένα υποσύνολο του φαινομένου».
Aλλωστε, στις καταγραφές που έχουν γίνει από τον ελληνικό Τύπο δεν γίνεται εκτενής αναφορά σε πολυήμερα γεγονότα, ούτε έχουν καταγραφεί πολλά περιστατικά που αφορούν περιπτώσεις όπως όταν το πανεπιστημιακό άσυλο χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο, άγνωστοι εξαπέλυαν επιθέσεις γύρω από τα πανεπιστήμια ή πραγματοποίησαν παράνομες πράξεις.
Τα 95 από τα 358 περιστατικά αφορούν βία εναντίον τους, ενώ για τους φοιτητές ο αριθμός αφορά τα 34 περιστατικά. Η περίπτωση του αναπληρωτή καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Aγγελου Συρίγου είναι χαρακτηριστική. Ο καθηγητής δέχθηκε σωματική επίθεση από φοιτητές και πριν λίγες μέρες το δικαστήριο αποφάσισε την καταδίκη των δεύτερων.
Ο ίδιος σχολιάζοντας την απόφαση σε ανάρτησή του στο facebook σημείωσε: «Ενας πανεπιστημιακός δάσκαλος δεν δικαιώνεται στις δικαστικές αίθουσες, αλλά στις ιδέες που μπολιάζει στο μυαλό των φοιτητών του», ενώ υπογράμμισε ότι θέλει να κυκλοφορεί με ασφάλεια στο Πανεπιστήμιο χωρίς να κλειδώνει τις πόρτες.
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κατέχει την πρωτιά στα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στον Τύπο. Με 113 περιστατικά αυτά τα έξι χρόνια το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας βρίσκεται στη πρώτη θέση και ακολουθεί με 70 περιστατικά το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνεχίζουν τη λίστα με 37 και 36 περιστατικά αντίστοιχα, ενώ εξίσου συχνά φαινόμενα ανομίας αντιμετωπίζει και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας που διενέργησε τη σχετική έρευνα.
Η παρεμπόδιση δραστηριότητας έχει καταγραφεί σε 107 περιπτώσεις, οι καταλήψεις σε 87, ενώ 67 περιστατικά αφορούν εισβολές αγνώστων σε πανεπιστημιακό χώρο. Εξίσου ανησυχητικά είναι και τα υπόλοιπα «είδη» βίας και ανομίας, καθώς καταγράφονται περιπτώσεις όπως ένοπλες ληστείες, εμπρησμοί, φόνος (σ.σ. μία περίπτωση), βιασμοί και ναρκωτικά. Ειδικά για το τελευταίο, είναι πρόσφατες οι καταγγελίες για φαινόμενα διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών που αφορούσαν το ΑΠΘ, ενώ το ΟΠΑ πολλές φορές έχει γίνει «καταφύγιο» τοξικομανών που προέρχονται από το Πεδίον του Αρέως με το οποίο συνορεύει. Αντίστοιχα, αν και δεν γίνεται εντός του πανεπιστημιακού χώρου, η σχολή της Νομικής αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα, καθώς προ των πυλών της το πάρκο της οδού Μασσαλίας έχει γίνει χώρος διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών ενώπιον φοιτητών και καθηγητών.
Το περιβόητο άσυλο
Τον περασμένο Αύγουστο, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου επανέφερε το πανεπιστημιακό άσυλο προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων κυρίως από πανεπιστημιακούς, οι οποίοι προειδοποίησαν για επιδείνωση της κατάστασης. Πράγματι, εντός του 2017 φαίνεται ότι τα φαινόμενα βίας και ανομίας έχουν αυξηθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 2017 σημειώθηκαν 46 περιστατικά, ενώ το 2015 και 2016 από 31.
Χαρακτηριστικό πάντως του αδιεξόδου που αντιμετωπίζουν οι πανεπιστημιακοί στο θέμα της διαχείρισης της ανομίας στα ΑΕΙ είναι ότι η μεγαλύτερη «έκρηξη» των περιστατικών σημειώθηκε τις χρονιές 2011, 2012 και 2014. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας: «έπειτα από την εφαρμογή του νόμου Διαμαντοπούλου, τα περιστατικά βίας πολλαπλασιάστηκαν και η εφαρμογή του νόμου υπονομεύτηκε.
Οποτε, μάλιστα, επιχειρήθηκε η επέμβαση της ΕΛ.ΑΣ. σε πανεπιστημιακούς χώρους, ακολουθούσε συνήθως πλήθος αντιδράσεων».
Ο κ. Γαβρόγλου πάντως σε δημόσιες τοποθετήσεις του αρνείται την έκταση του θλιβερού φαινομένου κι έχει έλθει σε σφοδρή αντιπαράθεση με τους πρυτάνεις για το συγκεκριμένο θέμα. Στις εκκλήσεις και τις καταγγελίες ο υπουργός έχει απαντήσει με τη σύσταση μίας επιτροπής για την ελευθερία, την ειρήνη και την παραβατικότητα στα ΑΕΙ με προεδρεύοντα τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης και πανεπιστημιακό Νίκο Παρασκευόπουλο, πρωτοβουλία που έχει επικριθεί, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει παρουσιάσει κάποιο έργο.
