Η προετοιμασία των υποψηφίων για τον 2ο Γραπτό Διαγωνισμό του ΑΣΕΠ καθίσταται αποτελεσματικότερη όταν στηρίζεται σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, αντί της απλής ανάγνωσης ενός απέραντου όγκου θεωρητικού υλικού.
Οι ερωτήσεις αυτού του τύπου αναγκάζουν τον υποψήφιο να επικεντρωθεί στα ουσιώδη σημεία της ύλης, να εξασκήσει την κρίση του, να ελέγξει άμεσα το επίπεδο κατανόησης και να εντοπίσει τα κενά του με ακρίβεια.
Επιπλέον, η στοχευμένη εξάσκηση με επεξηγημένες απαντήσεις διευκολύνει την απομνημόνευση και ενισχύει τη μεταγνωστική ικανότητα, βοηθώντας έτσι τον υποψήφιο να διαχειριστεί πιο αποδοτικά τον διαθέσιμο χρόνο προετοιμασίας του.
Οι παρακάτω είκοσι πέντε (25) ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αντικείμενο «Βαλκανικοί Πόλεμοι και Μικρασιατικοί Καταστροφή» παρέχονται αποκλειστικά για σκοπούς ενδεικτικής εξάσκησης και δεν υποκαθιστούν, σε καμία περίπτωση, την επίσημη Τράπεζα Θεμάτων που θα δημοσιοποιηθεί από τον ΑΣΕΠ.
Στόχος τους είναι να προσφέρουν ένα πλαίσιο προετοιμασίας, ενισχύοντας την κατανόηση βασικών ιστορικών γεγονότων και εννοιών, χωρίς να αποτελούν πρόβλεψη ή αντιπροσωπευτικό δείγμα του τελικού εξεταστικού υλικού.
Ας ξεκινήσουμε: Ποια χρονιά ξέσπασε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος;
Α. 1910
Β. 1912
Γ. 1913
Ποια χώρα δεν συμμετείχε στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Σερβία
Β. Βουλγαρία
Γ. Ρουμανία
Ποια ήταν η αιτία του Β’ Βαλκανικού Πολέμου;
Α. Διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Β. Σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας
Γ. Διαφωνίες μεταξύ πρώην συμμάχων για τη διανομή των εδαφών
Ποια συνθήκη έθεσε τέλος στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Συνθήκη των Σεβρών
Β. Συνθήκη του Βουκουρεστίου
Γ. Συνθήκη του Λονδίνου
Ποια πόλη απελευθέρωσε ο ελληνικός στρατός κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Βουκουρέστι
Β. Θεσσαλονίκη
Γ. Σμύρνη
Ποια συνθήκη έθεσε τέλος στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Συνθήκη των Βερσαλλιών
Β. Συνθήκη του Βουκουρεστίου
Γ. Συνθήκη της Λωζάννης
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των Βαλκανικών Πολέμων για την Ελλάδα;
Α Εδαφική συρρίκνωση
Β. Αύξηση πληθυσμού και εδαφική επέκταση
Γ. Απώλεια ελέγχου στο Αιγαίο
Πότε ξεκίνησε η Μικρασιατική Εκστρατεία;
Α. 1918
Β. 1919
Γ. 1920
Ποια ήταν η αφορμή για την ελληνική απόβαση στην Σμύρνη;
Α. Η επιθυμία των Μεγάλων Δυνάμεων
Β. Η παραβίαση της συνθήκης των Σεβρών
Γ. Η εντολή των Συμμάχων
Ποιος ήταν ο ηγέτης της κεμαλικής Τουρκίας;
Α. Ισμαήλ Ενβέρ
Β. Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ
Γ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Ποια συνθήκη καθόρισε τη λήξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας;
Α. Συνθήκη της Λωζάννης
Β. Συνθήκη των Σεβρών
Γ. Συνθήκη των Βερσαλλιών
Ποια ήταν η κύρια αιτία της Μικρασιατικής Καταστροφής;
Α. Οικονομική κρίση
Β. Πτώση ηθικού
Γ. Μεγάλη Ιδέα
Πότε συνέβη η Μικρασιατική Καταστροφή;<
Α. 1920
Β. 1921
Γ. 1922
Ποιος βασιλιάς επανήλθε στην εξουσία το 1920 προκαλώντας ρήγμα με τους Συμμάχους;
Α. Κωνσταντίνος Α
Β. Γεώργιος Α
Γ. Αλέξανδρος
Ποια ήταν η τύχη του ελληνικού πληθυσμού της Σμύρνης μετά το 1922;
Α. Παρέμειναν στην περιοχή
Β Διώχθηκαν ή σκοτώθηκαν
Γ. Μεταφέρθηκαν οικειοθελώς
Ποια συμφωνία ρύθμισε την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;
Α. Συνθήκη του Βουκουρεστίου
Β. Συνθήκη των Σεβρών
Γ. Σύμβαση Λωζάννης περί ανταλλαγής πληθυσμών
Πόσοι περίπου πρόσφυγες έφτασαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή;
Α. 100.000
Β. 500.000
Γ. Περίπου 1.200.000
Ποια κυβέρνηση υπέγραψε τη Συνθήκη των Σεβρών εκ μέρους της Ελλάδας;
Α. Κυβέρνηση Βενιζέλου
Β. Κυβέρνηση Γούναρη
Γ. Κυβέρνηση Κερένσκι
Ποιο γεγονός ακολούθησε αμέσως τη Μικρασιατική Καταστροφή;
Α. Εκτέλεση των στρατηγών
Β. Δίκη των Έξι
Γ. Συμμαχία με την Ιταλία
Πως ονομάστηκε η στρατιωτική επιτροπή που ανέλαβε την εξουσία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή;
Α. Επαναστατική Επιτροπή
Β. Επιτροπή Λαϊκής Σωτηρίας
Γ. Ανώτατο Πολεμικό Συμβούλιο
Ποιο βαλκανικό κράτος αρνιόταν να υιοθετήσει την αρχή της ισόρροπης κατανομής στον χώρο της Νότιας Βαλκανικής μετά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Ελλάδα
Β. Σερβία
Γ. Βουλγαρία
Ποια μάχη θεωρείται καθοριστική για την κατέρρευση του ελληνικού μετώπου στη Μικρά Ασία;
Α. Μάχη του Εσκί Σεχίρ
Β. Μάχη του Σαγγαρίου
Γ. Μάχη του Ιλμπιλάκ-Χαμούρκιοϊ
Ποιο ήταν το Προσφυγικό Ζήτημα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή;
Α. Επιστροφή των προσφύγων στη Μικρά Ασία
Β. Επανόρθωση των ζημιών
Γ. Αποκατάσταση και ενσωμάτωση των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία
Ποιο από τα παρακάτω κράτη δεν συμμετείχε στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο;
Α. Οθωμανική Αυτοκρατορία
Β. Βουλγαρία
Γ. Ιταλία
Ποια ήταν η ακριβής ημερομηνία έναρξης του Α’ Βαλκανικού Πολέμου;
Α. 8 Οκτωβρίου 1912
Β. 28 Ιουλίου 1914
Γ. 29 Σεπτεμβρίου 1912
Σωστές απαντήσεις:
1.Β
Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος ξεκίνησε όταν τα κράτη μέλη του Συνασπισμού επιτέθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στις 8 Οκτωβρίου 1912.
2.Γ
Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος που επονομάστηκε και ως «τουρκικός πόλεμος» ξέσπασε στα Βαλκάνια μεταξύ των συνασπισμένων χωρών της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου, εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ρουμανία παρέμεινε ουδέτερη στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο και ενεπλάκη αργότερα στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.
3.Γ
Μέσα σε ένα περιβάλλον προϊούσας διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, -ένα περιβάλλον που το ενίσχυαν ο εθνικισμός (ήταν ιδέα που υποστηρίζει ότι το έθνος πρέπει να είναι σύμφωνο με το κράτος) και ο ανταγωνισμός μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων (κυρίαρχα κράτη που ασκούσαν επιρροή σε παγκόσμια κλίμακα) της εποχής, (η διείσδυση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας προς την Οθωμανική, έστρεψε το ενδιαφέρον και άλλων δυνάμεων σε αυτό το σημείο της Ευρώπης) – τα βαλκανικά κράτη, θεώρησαν πως είχε έρθει η ώρα, να διώξουν τους Οθωμανούς από τη περιοχή εντελώς, και να καρπωθούν τα ίδια τα εδάφη που θα παραχωρούνταν.
4.Γ
Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος έληξε με την υπογραφή της Συνθήκης Λονδίνου (1913) που συνομολογήθηκε μεταξύ των νικητών συμμάχων (Ελλάδας-Βουλγαρίας, Μαυροβουνίου και Σερβίας) αφενός και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφετέρου.
5.Β
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε στις 27 και 28 Οκτωβρίου 1912 με την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην πόλη έπειτα από τις νικηφόρες μάχες των Ελλήνων με τον Οθωμανικό στρατό στα Γιαννιτσά και στο Σαραντάπορο.
6.Β
Η Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913) είναι η συνθήκη ειρήνης που συνομολογήθηκε στις 28 Ιουλίου / 10 Αυγούστου του 1913 στο Βουκουρέστι, εξου και η ονομασία της, μεταξύ των Βασιλείων της Ελλάδας, της Ρουμανίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου αφενός και της Βουλγαρίας αφετέρου. Με τη συνθήκη αυτή δόθηκε τέλος στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο ακριβώς μετά την ήττα της Βουλγαρίας.
7.Β
Οι Βαλκανικοί πόλεμοι, συνδυάζοντας στην τελική τους φάση τον αγώνα των Κρητικών και των Μακεδόνων για την ανεξαρτησία τους, είχαν και για τους δύο αγώνες αίσιο τέλος. Εκτός από τη Μακεδονία και την Κρήτη, η Ελλάδα αυξήθηκε εδαφικά στην Ήπειρο και κατέληξε να ελέγχει στην ουσία πολυάριθμα ελληνόφωνα νησιά. Σε τελική ανάλυση αύξησε το έδαφός της κατά 68% (από 64.786 σε 108.762 τετραγωνικά χιλιόμετρα) και τον πληθυσμό της από περίπου 2.700.00 σε 4.800.000 κατοίκους. Το επίτευγμα της Ελλάδας ήταν εκπληκτικό.
8.Β
Η Μικρασιατική Εκστρατεία, γνωστή διεθνώς ως Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1919 – 1922 ήταν μια σειρά στρατιωτικών γεγονότων, που συνέβησαν κατά το διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ Μαΐου 1919 και Οκτωβρίου 1922.
9.Γ
Σε κάθε ευκαιρία, στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η Ιταλία δεν έπαυε να προβάλει αντιρρήσεις για την υπόσχεση της Αντάντ να δοθεί στην Ελλάδα η περιοχή της Σμύρνης. Με δικά της τα Δωδεκάνησα, προσέβλεπε σε μια απόβαση στις γειτονικές τουρκικές ακτές. Αυτή της την πρόθεση τη διατύπωσε εκβιαστικά στις αρχές του 1919, όταν απαιτούσε να της δοθεί η περιοχή του Φιούμε. Τον ίδιο καιρό, ο Ελευθέριος Βενιζέλος έκανε διαβήματα στις μεγάλες δυνάμεις για την ανάγκη να προστατευτούν οι Έλληνες που ζούσαν στα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και εναντίον των οποίων οι Τούρκοι είχαν γι’ άλλη μια φορά ξεκινήσει διωγμούς.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Λόιδ Τζορτζ, φοβόταν ότι θα ξυπνούσε κάποιο πρωινό με τους Ιταλούς στη Σμύρνη. Με τα διαβήματα του Βενιζέλου στο χέρι, εισηγήθηκε στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ουίλσον, και στον πρωθυπουργό της Γαλλίας, Κλεμανσό, να ανατεθεί στην Ελλάδα η κατάληψη της μικρασιατικής ακτής. Συμφώνησαν. Η εντολή προς τους Έλληνες ήταν να αναλάβουν τη διοίκηση της περιοχής Σμύρνη - Αϊδίνι. Με τον όρο ότι ούτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ούτε ο βασιλιάς Αλέξανδρος θα επισκέπτονταν τις περιοχές αυτές καθώς η κατάληψη «αντικειμενικό σκοπό» είχε την αναχαίτιση του κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ που ήδη είχε εκδηλωθεί. Στην Ελλάδα είχε επίσης ξεκαθαριστεί ότι δεν επρόκειτο να βοηθηθεί από τις δυνάμεις της Αντάντ. Στις 2/15 Μαΐου 1919, οι Έλληνες αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη. Από τις 20 Ιουλίου/2 Αυγούστου 1919, με συνθήκη, συμφωνήθηκε οι Ιταλοί να ελέγχουν την περιοχή νότια του Μαιάνδρου ποταμού (εκβάλλει στο Ικάριο πέλαγος).
10.Β
Ο Μουσταφά Κεμάλ ηγήθηκε του εθνικιστικού κινήματος που πολέμησε τις δυνάμεις της Αντάντ και τους Έλληνες.
11.Α
Η Συνθήκη της Λωζάνης υπεγράφη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Έθετε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας και τους όρους της ανταλλαγής των πληθυσμών και των εδαφικών προσαρτήσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. 24 Ιουλίου 1923. Στη Λωζάνη της Ελβετίας ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ισμέτ Ινονού, υπέγραψαν Συνθήκη Ειρήνης, μετά από 7,5 μήνες διαπραγματεύσεων. Η προηγούμενη Συνθήκη, αυτή των Σεβρών δεν αναγνωρίστηκε από τη νέα κυβέρνηση της Τουρκίας που μετά τη μικρασιατική καταστροφή κατήργησε το Σουλτανάτο, τερματίζοντας έτσι 623 χρόνια οθωμανικού κράτους. Η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελούνταν από 143 άρθρα και πέρα από την Ελλάδα και την Τουρκία, αφορούσε και τα υπόλοιπα κράτη που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχαν ενδιαφέρον όχι μόνο για την Κωνσταντινούπολη, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Μέχρι σήμερα, ο ποταμός Έβρος είναι το χερσαίο σύνορο μεταξύ των δύο χωρών ενώ κάθε νησί, νησίδα και βραχονησίδα που βρίσκεται πέρα από τα τρία μίλια από τις μικρασιατικές ακτές ανήκουν στην Ελλάδα. Με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο.
12.Γ
Η Μεγάλη Ιδέα της επανίδρυσης του Ελληνικού κράτους έθρεψε γενεές και γενεές επί πολλές εκατοντάδες χρόνια. Οι υπόδουλοι Έλληνες ζούσαν με την ελπίδα ότι «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ’ναι». Έγιναν πολλές επαναστάσεις αλλά τελικά μόνο η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ευοδόθηκε αλλά και αυτή μερικώς, αφού το νέο Ελληνικό κράτος περιλάμβανε την μισή της τωρινής Ελλάδας, μέχρι δηλαδή την Θεσσαλία. Σε όλο το μετέπειτα διάστημα μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους δεν έπαψε αυτή η φλόγα να θερμαίνει τις καρδιές των Ελλήνων. Η νίκη στους Βαλκανικούς πολέμους και η προσάρτηση νέων εδαφών, Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης αναθέρμανε το παλιό όνειρο της Μεγάλης Ιδέας της ολοκλήρωσης και κατοχύρωσης των συνόρων στις διαστάσεις του παρελθόντος. Τις αλυτρωτικές αυτές προσδοκίες τις εξέφραζε η πολιτική του Βενιζέλου σε αντίθεση με την επιφυλακτική στάση του βασιλιά Κωνσταντίνου. Δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε τον πατριωτισμό κανενός, απλά ο Βενιζέλος ήταν πιο ένθερμος ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος λιγότερο. Το πρόβλημα ήταν με ποιους συμμάχους θα μπορούσαμε να επιτύχουμε κάτι τέτοιο. Η ευκαιρία δόθηκε μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ο νικητής του πολέμου αυτού θα καθόριζε το εύρος της εθνικής ολοκλήρωσης, εφόσον η Τουρκία ήταν στην αντίπερα όχθη με το πρόβλημα του διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εδώ ακριβώς επήλθε η πρώτη διάσταση ανάμεσα στον εκλεγμένο Πρωθυπουργό και την Πολιτειακή αρχή. Ο Βενιζέλος πίστευε ότι από αυτόν τον πόλεμο θα βγει νικήτρια η ΑΝΤΑΝΤ ή Εγκάρδια Συνεννόηση, διότι κύριος μοχλός της συμμαχίας ήταν η Αγγλία, που διέθετε τον ισχυρότερο στόλο και επομένως και οι Έλληνες ως ναυτική δύναμη έπρεπε να συμμαχήσουν με αυτήν. Εξάλλου οι υποσχέσεις στην περίπτωση της συμμετοχής της στο πλευρό της θα ήταν πολλές. Την αντίθετη άποψη είχε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο οποίος πίστευε ότι νικήτρια θα βγει η Γερμανία με τις Κεντρικές Δυνάμεις (Αυστροουγγαρία), εξάλλου η γυναίκα του η Σοφία ήταν αδελφή του Γουλιέλμου, βασιλιά της Γερμανίας.
13.Γ
Το καλοκαίρι του 1922 ο ελληνικός στρατός υποχώρησε άτακτα και ακολούθησε η καταστροφή της Σμύρνης.
Η Σμύρνη, η θρυλική μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού, άρχισε να παραδίδεται στις φλόγες, στις 30 Αυγούστου 1922. Το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας και της νικηφόρας έκβασης της Μικρασιατικής Εκστρατείας που ξεκίνησε με την αποβίβαση του ελληνικού στρατού στην Σμύρνη στις 16 Μαΐου του 1919 εκτυλίχθηκε σε εφιάλτη μετά την κατάρρευση του μετώπου και την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος από το Αφιόν Καραχισάρ, στα μέσα Αυγούστου του 1922.
14.Α
Ο Κωνσταντίνος Α’ (ή ΙΒ’) ήταν βασιλιάς των Ελλήνων τις περιόδους 1913-1917 και 1920-1922. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, από τους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους, την αντιπαράθεσή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Εθνικό Διχασμό ως τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Κωνσταντίνος ήταν ο πρωτότοκος γιος του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ και της Βασίλισσας Όλγας. Ήταν ένα όνομα με μεγάλη συγκινησιακή φόρτιση για τους Έλληνες, που είχαν ενστερνιστεί τη Μεγάλη Ιδέα. Το 1912 τα χριστιανικά βαλκανικά κράτη κήρυξαν τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία . Με ηγέτη τον τότε Διάδοχο Κωνσταντίνο, ο Ελληνικός Στρατός νίκησε τους Τούρκους στις μάχες του Σαρανταπόρου και των Γιαννιτσών και απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη. Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, ο Κωνσταντίνος μετέβη στο μέτωπο της Ηπείρου, όπου οδήγησε σε επιτυχές πέρας την πολιορκία του Μπιζανίου, καταλαμβάνοντας τα Ιωάννινα και απελευθερώνοντας την Ήπειρο. Μετά το τραγικό γεγονός της δολοφονίας του Γεωργίου Α΄, στις 18 Μαρτίου 1913 στη Θεσσαλονίκη από τον Αλέξανδρο Σχινά, ο Κωνσταντίνος ανέβηκε στον θρόνο. Κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο υπήρξε πάλι Αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού, οδηγώντας τον σε νέες νίκες κατά των Βουλγάρων, οι οποίες όμως κόστισαν πολύ σε ζωές. Το 1915 ήρθε σε σύγκρουση με τον πρωθυπουργό Ε. Βενιζέλο, σύγκρουση η οποία οδήγησε τη χώρα στον εθνικό δισχασμό και τον ίδιο σε εξορία (1917). Επανήλθε στο θρόνο το 1920, μετά τις εκλογές, που έφεραν στην κυβέρνηση την αντιβενιζελική αντιπολίτευση και το δημοψήφισμα του Νοεμβρίου, που ακολούθησε. 'Ομως μετά τη μικρασιατική καταστροφή αυτοεξορίστηκε και μετά από λίγους μήνες πέθανε.
15.Β
Μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ο ελληνικός πληθυσμός σφαγιάστηκε ή διώχθηκε από τις τουρκικές δυνάμεις.
16.Γ
Η Ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (τουρκικά: Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi) προήλθε από τη Σύμβαση περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τούρκικων πληθυσμών που υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 30 Ιανουαρίου 1923 από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας.
17.Γ
Συνολικά, το φθινόπωρο του 1922 έφθασαν στην Ελλάδα περίπου 55.000 Αρμένιοι και 1.250.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες. Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής που συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο περιόδους, (αμφότερες τετραετίες), 1914-1918 και 1920-1924 είναι πράγματι πολύ δύσκολος.
18.Α
Η Συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου / 10 Αυγούστου 1920) ήταν μία από τις συνθήκες ειρήνης που ακολούθησαν μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Υπογράφηκε ανάμεσα στους νικητές και την ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, στις Σέβρες της Γαλλίας. Στη συνθήκη των Σεβρών οριστικοποιείται το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τον διαμοιρασμό των εδαφών της,2 η γέννηση του κράτους της Τουρκίας και η απόδοση στην Ελλάδα των διεκδικούμενων εδαφών της. Περιείχε εγγράφως τις παραχωρήσεις των τουρκικών εδαφών όπως διαμορφώθηκαν στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού με κυριότερη την απόδοση του μεγαλύτερου μέρους της Ανατολικής Θράκης και της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης στην ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό στρατό.
Από ελληνικής πλευράς, πληρεξούσιοι του βασιλιά Αλέξανδρου και υπογράφοντες τη Συνθήκη ήταν ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και ο έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος Άθως Ρωμάνος. Η επικύρωση της Συνθήκης δεν έγινε σε κανένα Κοινοβούλιο (ούτε καν στο Ελληνικό), αφού ο Μουσταφά Κεμάλ κατάφερε, με τις νίκες του στρατού του, την ακύρωση της Συνθήκης στην πράξη. Μετά τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, την ήττα του κόμματος των Φιλελευθέρων, αλλά και την προσωπική συντριβή του Ελευθέριου Βενιζέλου, οι Σύμμαχοι δεν ήταν πλέον διατεθειμένοι να συνεργαστούν με τη διάδοχη κυβέρνηση και τον επανακάμψαντα Βασιλιά Κωνσταντίνο. Η Ελλάδα προχώρησε μόνη της τη μικρασιατική εκστρατεία μέχρι το τέλος της. Τελικά, τα σύνορα των δυο κρατών διευθετήθηκαν οριστικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης.
19.Β
Στις 31 Οκτωβρίου 1922, υπό την βαριά, τραγική σκιά της Μικρασιατικής Καταστροφής και ενώ την εξουσία στην Ελλάδα έχει αναλάβει το στρατιωτικό κίνημα του φιλοβενιζελικού Νικολάου Πλαστήρα, ξεκινά η «δίκη των Έξι». Μία από τις ιστορικότερες πολιτικές δίκες στην ελληνική ιστορία. H συνειδητοποίηση του μεγέθους της Καταστροφής, τα συρρέοντα πλήθη των εξαθλιωμένων προσφύγων, η απειλή να χαθεί και η Θράκη και η άμεση ανάγκη να ανασυγκροτηθεί αξιόμαχος Στρατός, αλλά και να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι της τραγωδίας ωθούν τα διασωθέντα στρατιωτικά σώματα στη Χίο και τη Λέσβο υπό την ηγεσία των συνταγματαρχών, Νικολάου Πλαστήρα, Στυλιανού Γονατά, και του αρχιπλοιάρχου, Δημ. Φωκά, σε συνεννόηση με τον αρχηγό του Στόλου, Χατζηκυριάκο να επαναστατήσουν κατά του Κωνσταντινικού καθεστώτος των Αθηνών. H δίκη, μία από τις συνταρακτικότερες από την απελευθέρωση της χώρας, άρχισε την 31η Οκτωβρίου και το πρωί της 15ης Νοεμβρίου ο τραγικός επίλογος γράφτηκε στο Γουδί με την εκτέλεση των «έξι», Δ. Γούναρη, N. Θεοτόκη, N. Στράτου, Γ. Μπαλτατζή, Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη και του αρχιστράτηγου της ήττας, Γ. Χατζηανέστη. Η Μεγάλη Ιδέα της Ελλάδας των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων βούλιαξε μαζί με τα καράβια της στα νερά της Σμύρνης, όπως θα πει αργότερα ο Γιώργος Θεοτοκάς. Με τον θάνατο έξι εξιλαστήριων θυμάτων επιχειρήθηκε να κατευναστεί ένα διχασμένο έθνος: όλες οι πτέρυγές του (βενιζελικοί, βασιλικοί, κομμουνιστές) ζητούσαν εκδίκηση. Η Επαναστατική Επιτροπή (Πλαστήρας, Γονατάς κ.ά.) που συστάθηκε μετά το 1922 προπαγάνδιζε ότι “η Ελλάδα δεν ηττήθηκε, αλλά προδόθηκε”.
20.Α
Στις 11 Σεπτεμβρίου 1922, ξέσπασε Κίνημα του Στρατού και του Ναυτικού στη Χίο και τη Λέσβο και σχηματίστηκε Επαναστατική Επιτροπή από τους πρωτεργάτες της, τους Συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα, ως εκπρόσωπο του στρατού της Χίου, Στυλιανού Γονατά, ως εκπρόσωπο του στρατού του Λέσβου, και τον Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά ως εκπρόσωπο του Ναυτικού.
21.Γ
Στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, λίγους μόλις μήνες μετά τον τερματισμό του Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Επήλθε διάρρηξη των πρώην συμμάχων. H απροκάλυπτη επιθετικότητα της Βουλγαρίας, που, επηρεασμένη από την ανάμνηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου 1878», (σ.σ. που είχε οδηγήσει στη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας) αρνιόταν να υιοθετήσει την αρχή της ισόρροπης κατανομής στον χώρο της Νότιας Βαλκανικής και επιζητούσε την προσάρτηση της Θράκης και της Μακεδονίας ως το Μοναστήρι, οδήγησε αναπόφευκτα σε διάσπαση του ενιαίου βαλκανικού μετώπου και σε ένοπλη ρήξη ανάμεσα στους νικητές του A’ Βαλκανικού Πολέμου. Έτσι Έλληνες και Σέρβοι βρέθηκαν να πολεμούν ενάντια στους Βούλγαρους σε έναν ακήρυκτο ουσιαστικά πόλεμο αφού οι εχθροπραξίες άρχισαν με την προσβολή των ελληνικών και σερβικών προφυλακών (30 Ιουνίου) στη Γευγελή και στη Νιγρίτα.
22.Γ
Η 16η Αυγούστου του 1922 ήταν κομβική ημέρα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η ΧΙΙ Μεραρχία πριν να ξεκινήσει, δέχθηκε σφοδρή εχθρική επίθεση που επεκτάθηκε από τις 6.00 π.μ. σε μέτωπο 25 χλμ. Στις συγκρούσεις σύντομα ενεπλάκησαν και οι υπόλοιπες ελληνικές μεραρχίες. Η μάχη που δόθηκε στις 16 Αυγούστου, γνωστή ως «μάχη του Ιλμπιλάκ-Χαμούρκιοϊ» έκρινε οριστικά την έκβαση της μικρασιατικής εκστρατείας.
23.Γ
Το Προσφυγικό ζήτημα χαρακτηρίστηκε ως η «μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην ιστορία» ως επακόλουθη της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η Ελλάδα εν μέσω των ήδη διαμορφωμένων αρνητικών οικονομικών συνθηκών, κλήθηκε να υποδεχτεί, να στεγάσει, να φροντίσει την υγεία και την επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων.
24.Γ
Η Ιταλία δεν συμμετείχε σε κανέναν από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος (1913) ξέσπασε όταν η Βουλγαρία επιτέθηκε κατά των πρώην συμμάχων της, της Ελλάδας και της Σερβίας, εξαιτίας διαφορών για τη διανομή των εδαφών στη Μακεδονία. Στη συνέχεια, προσχώρησαν στον πόλεμο και η Ρουμανία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίες επιτέθηκαν στην Βουλγαρία, επωφελούμενες από τη συγκυρία. Η Ιταλία, ωστόσο, δεν ενεπλάκη σε αυτές τις συγκρούσεις.
25.Α
Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος άρχισε επίσημα στις 8 Οκτωβρίου 1912, όταν το Μαυροβούνιο κήρυξε τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ακολούθησαν σύντομα και τα υπόλοιπα μέλη του βαλκανικού συνασπισμού (Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία). Ο πόλεμος είχε ως στόχο την απελευθέρωση των εδαφών της βαλκανικής που τελούσαν ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία.
