Υπό αμφισβήτηση τίθεται η επιτυχής εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2017 και η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,2% του ΑΕΠ έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Τα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017, τα οποία δημοσιοποιήθηκαν χθες από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αποκαλύπτουν ότι δημιουργήθηκε μια τεράστια «μαύρη τρύπα» μεγέθους 2,39 δισ. ευρώ στο σκέλος των «καθαρών» δημοσίων εσόδων (των εσόδων που απομένουν στα κρατικά ταμεία μετά την αφαίρεση των επιστροφών φόρου από τις συνολικές εισπράξεις εσόδων).
Αντί να δωθεί προτεραιότητα στην εξόφληση σημαντικού ύψους επιστροφών φόρου παρελθόντων ετών, ώστε να μειώθουν σημαντικά τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και να εξασφαλιστεί, χωρίς καμία δημοσιονομική επιβάρυνση, η εκταμίευση της υπο-δόσης των 800 εκατ. ευρώ - επρετράπει μέσα στον Σεπτέμβριο η πληρωμή επιστροφών φόρου συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ που εκκρεμούσαν εντός του τρέχοντος έτους, επιβαρύνοντας ισόποσα το αποτέλεσμα του κρίσιμου φετινού προϋπολογισμού! Δηλαδή δόθηκε προτεραιότητα σε πληρωμές επιστροφών φόρου του έτους 2017 οι οποίες επιβαρύνουν στο σύνολό τους το αποτέλεσμα του φετινού προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης και άφησαν απλήρωτες επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες και αν εξοφλούνταν δεν θα υπήρχε καμία επιβάρυνση του φετινού προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, δεδομένου ότι θα αντισταθμίζονταν με μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του κράτους!
Η επιλογή αυτή, αν δεν συνιστά γκάφα και είναι συνειδητή, προκαλεί έντονα ερωτηματικά καθώς:
1) Δεν οδήγησε, εντός του Σεπτεμβρίου, σε σημαντική μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες ώστε να πληρωθούν οι προϋποθέσεις που είχαν θέσει οι δανειστές και να καταστεί εφικτή η αποδέσμευση της υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ στο τέλος του τρέχοντος μηνός. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γ.Λ.Κ., οι επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών που εντάσσονται στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου και οι οποίες εξοφλήθηκαν εντός του Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους ήταν μόνο 106 εκατ. ευρώ. Έτσι, το συνολικό ύψος των επιστροφών φόρου παρελθόντων ετών που έχει εξοφληθεί φέτος στο πρώτο εννεάμηνο φθάνει τα 596 εκατ. ευρώ, έναντι 490 εκατ. ευρώ στο οκτάμηνο!
2) Θέτει πλέον σε κίνδυνο την επίτευξη του νέου βελτιωμένου δημοσιονομικού στόχου που έχει θέσει η κυβέρνηση για το τρέχον έτος, σύμφωνα με τον οποίο το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,21% του ΑΕΠ, υψηλότερα κατά 0,46% του ΑΕΠ ή κατά 823 εκατ. ευρώ από τον αρχικό στόχο του φετινού προϋπολογισμού. Ο κίνδυνος αυτός σημαίνει ότι μπορεί τελικά φέτος να μην καταστεί δυνατή η εξασφάλιση υπερπλεονάσματος και να μην καταφέρει η κυβέρνηση να μοιράσει «κοινωνικό μέρισμα», που έχει ήδη υποσχεθεί!
Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το Γ.Λ.Κ. δείχνουν, ειδικότερα, ότι:
- Οι επιστροφές φόρων του τρέχοντος έτους που εξοφλήθηκαν εντός του Σεπτεμβρίου ανήλθαν σε 1.512 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 1.294 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (219 εκατ. ευρώ). Οι εξοφληθείσες επιστροφές φόρου παρελθόντων ετών ανήλθαν μόλις σε 106 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
- Οι επιστροφές φόρων του τρέχοντος έτους ανήλθαν συνολικά σε 4.077 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017, σημειώνοντας αύξηση κατά 1.762 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου της ίδιας περιόδου (2.315 εκατ. ευρώ) και υπερβαίνοντας ήδη κατά 753 εκατ. ευρώ ή 22,6% και τον ετήσιο στόχο, που είχε τεθεί με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017-2021 (3.324 εκατ. ευρώ). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2018, το οποίο κατατέθηκε από την κυβέρνηση στις αρχές Οκτωβρίου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ο ετήσιος στόχος για το συνολικό ύψος των πληρωμών επιστροφών φόρου του τρέχοντος έτους έχει αναθεωρηθεί στα 4.686 εκατ. ευρώ, δηλαδή έχει αυξηθεί κατά 1.362 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το στόχο του Μ.Π.Δ.Σ.. Ωστόσο ήδη μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου έχουν εκταμιευθεί 4.077 εκατ. ευρώ και η πιθανότητα υπέρβασης κι αυτού του αναθεωρημένου ετήσιου στόχου είναι πλέον πολύ μεγάλη.
- Το συνολικό ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 35.989 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 2.391 εκατ. ευρώ ή 6,2% έναντι του στόχου του Μ.Π.Δ.Σ. 2017-2021.
Εκτός από την σημαντική αύξηση των πληρωμών επιστροφών φόρων, η σημαντική υστέρηση των εσόδων κατά 2,39 δισ. ευρώ κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017 οφείλεται και στην αρνητική απόκλιση των προ επιστροφών φόρου εσόδων κατά 475 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης και στην υστέρηση των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), η οποία έφθασε τα 101 εκατ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα εξάλλου με τα στοιχεία του Γ.Λ.Κ. στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017:
- Το υπουργείο Οικονομικών δεν πλήρωσε προϋπολογισθείσες δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού συνολικού ύψους 1.594 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το συνολικό ύψος των δαπανών αυτών να περιοριστεί στα 34.579 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά, το Δημόσιο δεν πλήρωσε επιχορηγήσεις νοσοκομείων και ΥΠΕ-ΠΕΔΥ ύψους 161 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης και προϋπολογισθέντα έξοδα ύψους 139 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, 60 εκατ. ευρώ για επιδόματα πολυτέκνων, 334 εκατ. ευρώ για αποδιδόμενους πόρους και 60 εκατ. ευρώ για συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου στην προστασία της κύριας κατοικίας.
- Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.777 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 722 εκατ. ευρώ.
- Το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4.502 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας υστέρηση 54 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μ.Π.Δ.Σ. 2017-2021.