Επιστήμη

Γιατί ο χοίρος που μολύνθηκε από γρίπη των πτηνών στις ΗΠΑ ανησυχεί τους επιστήμονες;

Γιατί ο χοίρος που μολύνθηκε από γρίπη των πτηνών στις ΗΠΑ ανησυχεί τους επιστήμονες; Φωτογραφία: EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ
Τα γουρούνια ειδικά μπορούν να λειτουργήσουν ως «δοχεία ανάμειξης» για τους ιούς της γρίπης των ανθρώπων και των πτηνών

Τουλάχιστον ένας χοίρος μολύνθηκε από τη γρίπη των πτηνών σε μια φάρμα στο Όρεγκον. Και ενώ η μόλυνση φαίνεται να περιορίζεται σε ένα αγρόκτημα μέχρι στιγμής, το πρώτο αυτό κρούσμα προκαλεί νέα ανησυχία επειδή οι χοίροι λειτουργούν ως ένα είδος ‘δοχείου ανάμειξης’ για τους ιούς της γρίπης, που ενδεχομένως οδηγεί σε επικίνδυνες για τον άνθρωπο γενετικές μεταλλαγές.

«Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένας χοίρος στις ΗΠΑ μολύνθηκε με αυτό το στέλεχος της γρίπης των πτηνών, που ονομάζεται H5N1», ανακοίνωσε το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ στις 30 Οκτωβρίου. Μια νεκροψία του χοίρου, ενός από τους πέντε στη φάρμα, έδειξε σημάδια του ιού σε όλο του το σώμα, σύμφωνα με δημοσίευμα του STAT. Δύο άλλοι δεν έφεραν σημάδια του ιού, ενώ τα αποτελέσματα των εξετάσεων για τους υπόλοιπους δύο χοίρους εκκρεμούν.

Τα υπόλοιπα ζώα στο αγρόκτημα, συμπεριλαμβανομένων των αιγοπροβάτων, βρίσκονται σε καραντίνα για να αποφευχθεί η περαιτέρω εξάπλωση του ιού. Καθώς κανένας από τους χοίρους δεν προοριζόταν για την αγορά, το Αμερικανικό Υπουργείο Υγείας δεν ανησυχεί για την προσφορά χοιρινού κρέατος στις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο ιός H5N1 συνεχίζει να εξαπλώνεται μεταξύ άγριων πτηνών και θηλαστικών, με τα κρούσματα σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής στις ΗΠΑ συνεχίζουν να αυξάνονται.

Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις σχετικά με το συγκεκριμένο κρούσμα, συμπεριλαμβανομένων του τρόπου με τον οποίο μολύνθηκε το γουρούνι και του εάν ο ιός απειλεί να εξαπλωθεί από χοίρους σε χοίρους σε μεγαλύτερες φάρμες. Αλλά οι χοίροι παρουσιάζουν μια ιδιομορφία όσον αφορά την προσβολή τους από ιούς της γρίπης που εγείρει ανησυχίες για το πώς ο H5N1 μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τους χοίρους, αλλά και τους ανθρώπους.

Οι ιοί της γρίπης προσδένονται σε έναν υποδοχέα που ονομάζεται σιαλικό οξύ και διαπερνούν τα κύτταρα. Οι ιοί των πτηνών και των ανθρώπων προσκολλώνται σε διαφορετικά είδη αυτών των υποδοχέων και έτσι η γρίπη των πτηνών συνήθως δεν προσβάλλει ανθρώπους και το αντίστροφο.

Αλλά οι χοίροι διαθέτουν υποδοχείς που μοιάζουν και με των πουλιών και με των ανθρώπων, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους όχι μόνο σε στελέχη της γρίπης των χοίρων αλλά και σε ιούς πτηνών και ανθρώπων. Εάν ένας ιός των πτηνών και ένας ανθρώπινος ιός προσβάλουν τον ίδιο χοίρο, δίνεται η ευκαιρία στους ιούς να ανταλλάξουν γονίδια σε μια διαδικασία που ονομάζεται γενετικός ανασυνδυασμός. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τον ιό της γρίπης των πτηνών να προσαρμοστεί καλύτερα ώστε να προσβάλει τους ανθρώπους, με μερικές φορές καταστροφικές συνέπειες.

Οι χοίροι είναι η ύποπτη πηγή του ιικού στελέχους πίσω από την πανδημία γρίπης του 1918 και της πανδημίας της «γρίπης των χοίρων» του 2009. Μπορεί επίσης να συνέβη ένα γεγονός ανασυνδυασμού πριν από το συνεχιζόμενο ξέσπασμα των βοοειδών τον περασμένο Μάιο.

Οι ειδικοί παρακολουθούν στενά τον H5N1 στις ΗΠΑ από τότε που ξεκίνησε την εισβολή του στη χώρα το 2022. Όταν από άγριες αλεπούδες νόσησαν από θαλάσσια θηλαστικά έως γαλακτοπαραγωγά βοοειδή, οι ερευνητές έψαξαν το γενετικό υλικό του ιού από δείγματα ζώων για να δουν αν υπήρχαν τυχόν μεταλλαγές που υποδείκνυαν προσαρμογή του ιού που να δικαιολογεί την μετάδοση από θηλαστικό σε θηλαστικό και όχι από άγρια ​​πτηνά ή πουλερικά σε θηλαστικό.

Μέχρι στιγμής, ορισμένες αλλαγές που βοηθούν τους ιούς πτηνών να πολλαπλασιάζονται στα ανθρώπινα κύτταρα έχουν εμφανιστεί σε ιούς που κυκλοφορούν μεταξύ ζώων, συμπεριλαμβανομένων θαλάσσιων λιονταριών και βοοειδών, καθώς και σε ορισμένες μεμονωμένες περιπτώσεις σε αγρότες που μολύνθηκαν από αγελάδες γαλακτοπαραγωγής.

Αλλά και μια σειρά από άλλες αλλαγές (όπως παράκαμψη τμημάτων του ανοσοποιητικού ή προσκόλληση σε ανθρώπινους υποδοχείς σιαλικού οξέος) μπορεί να συμβούν ώστε η γρίπη των πτηνών να σπάσει το φράγμα των ειδών και να εξαπλωθεί αποτελεσματικά μεταξύ των ανθρώπων.

Παρόλο που ο ιός H5N1 ιστορικά έχει εξαπλωθεί ελάχιστα στους χοίρους, οι χοίροι είναι ευαίσθητοι σε τουλάχιστον ορισμένες εκδοχές του H5N1 από τη συνεχιζόμενη επιδημία, ανέφεραν ερευνητές στο περιοδικό Emerging Infectious Diseases του περασμένου Απριλίου.

Προς το παρόν, με μόνο ένα γουρούνι σε μια φάρμα με επιβεβαιωμένη μόλυνση, η απειλή μιας επιδημίας στους ανθρώπους παραμένει θεωρητική. Αλλά εάν ο H5N1 μεταδοθεί σε περισσότερους χοίρους σε μεγαλύτερες φάρμες, ο κίνδυνος ανθρώπινης προσβολής είναι υπαρκτός.