Πώς σχετίζεται το σεξ με την αιώνια αγάπη; Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, επιστήμονες μελέτησαν εδώ και καιρό ένα μικρό τρωκτικό της Β. Αμερικής που ονομάζεται prairie vole, ένα από τα λίγα θηλαστικά που είναι γνωστό ότι σχηματίζουν μακροχρόνιες, μονογαμικές σχέσεις.
Η ομάδα των ερευνητών, συμπεριλαμβανομένου του Στίβεν Φελπς από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν, δημιούργησε τον πρώτο εγκεφαλικό χάρτη περιοχών που είναι ενεργές στο μικρό τρωκτικό κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος και ανακάλυψαν ότι βιώνει μια καταιγίδα εγκεφαλικής δραστηριότητας που κατανέμεται σε 68 διακριτές περιοχές του εγκεφάλου που συνιστούν επτά εγκεφαλικά κυκλώματα. Η εγκεφαλική δραστηριότητα συσχετίζεται με τρία στάδια συμπεριφοράς: το ζευγάρωμα, το συναισθηματικό δέσιμο και την δημιουργία ενός σταθερού, διαρκούς δεσμού.
Οι περισσότερες από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου που εντόπισαν οι ερευνητές δεν σχετίζονταν προηγουμένως με το συναισθηματικό δέσιμο, επομένως ο χάρτης αποκαλύπτει νέα μέρη για να ψάξουμε στον ανθρώπινο εγκέφαλο και να κατανοήσουμε πώς σχηματίζουμε και διατηρούμε στενές σχέσεις.
Προηγούμενες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο ανδρικός και ο γυναικείος εγκέφαλος χρησιμοποιούν συχνά θεμελιωδώς διαφορετικούς μηχανισμούς για ίδιες συμπεριφορές, όπως το ζευγάρωμα και η ανατροφή των απογόνων. Αλλά σε αυτή τη μελέτη, οι δεσμοί αρσενικών και θηλυκών είχαν σχεδόν πανομοιότυπα πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας.
«Ήταν μια έκπληξη», δήλωσε ο Phelps, καθηγητής βιολογίας και ανώτερος συγγραφέας της νέας μελέτης στο περιοδικό eLife . «Οι ορμόνες όπως η τεστοστερόνη, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη είναι σημαντικές για σεξουαλικές, επιθετικές και γονικές συμπεριφορές, επομένως σύμφωνα με την επικρατούσα υπόθεση, η εγκεφαλική δραστηριότητα κατά το ζευγάρωμα και το συναισθηματικό δέσιμο θα ήταν επίσης διαφορετικά μεταξύ των φύλων».
Σε σύγκριση με τους ανθρώπους, τα τρωκτικά βιώνουν κεραυνοβόλους έρωτες. Μέσα σε μισή ώρα από τη στιγμή που συναντιούνται ένα αρσενικό και ένα θηλυκό αρχίζουν να ζευγαρώνουν και το επαναλαμβάνουν πολλές φορές την ίδια ώρα. Μέσα σε μια μέρα, η αγάπη τους τούς οδηγεί στη δημιουργία ενός συναισθηματικού δεσμού που μπορεί να διαρκέσει μια ζωή. Τα ζευγάρια με τέτοιο δεσμό θα περιποιούνται και θα παρηγορούν ο ένας τον άλλον όταν είναι αγχωμένοι, θα υπερασπίζονται την κοινή τους επικράτεια και θα μεγαλώνουν μαζί τα μικρά τους.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να προσδιορίσουν με υψηλή ανάλυση ποια εγκεφαλικά κύτταρα ήταν ενεργά στους εγκεφάλους των τρωκτικών σε διάφορα σημεία κατά τη διάρκεια της δημιουργίας δεσμού. Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια μέθοδος εφαρμόζεται στα συγκεκριμένα τρωκτικά. Μελετώντας περισσότερα από 200 τέτοια άτομα πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος και του δεσμού, οι ερευνητές παρήγαγαν ένα άνευ προηγουμένου και θεμελιώδες σύνολο δεδομένων.
Ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας δραστηριότητας στις 68 περιοχές του εγκεφάλου που εντόπισαν οι ερευνητές τους εξέπληξε. Ήταν η ανδρική εκσπερμάτιση, υποδηλώνοντας ότι η εμπειρία προκαλεί μια βαθιά συναισθηματική κατάσταση - και όχι μόνο στα αρσενικά. Τα θηλυκά είχαν επίσης περισσότερη εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετιζόταν με τον δεσμό.
«Τα δεδομένα του εγκεφάλου και της συμπεριφοράς υποδηλώνουν ότι και τα δύο φύλα μπορεί να έχουν αποκρίσεις που μοιάζουν με τον οργασμό και αυτοί οι «οργασμοί» συντονίζουν την δημιουργία ενός δεσμού», είπε ο Φελπς. «Εάν αληθεύει αυτό, υποδεικνύει ότι οι οργασμοί μπορούν να χρησιμεύσουν ως μέσο για την ενίσχυση της σύνδεσης και στους ανθρώπους, όπως έχει προταθεί εδώ και καιρό».