Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απευθύνει σαφή σύσταση προς τα νοικοκυριά της Ευρωζώνης να διατηρούν στο σπίτι μετρητά αρκετά ώστε να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους για τουλάχιστον 72 ώρες, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Σε νέα μελέτη της, η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι, παρά την ολοένα και μεγαλύτερη χρήση ψηφιακών πληρωμών, το φυσικό χρήμα εξακολουθεί να αποτελεί κρίσιμο εργαλείο σε περιόδους κρίσεων, τόσο για την ατομική ασφάλεια όσο και για τη διασφάλιση της συστημικής ανθεκτικότητας.
Η ΕΚΤ τονίζει ότι οι πολίτες χρειάζονται ένα «δίχτυ ασφαλείας» απέναντι σε ενδεχόμενες διαταραχές, είτε αυτές αφορούν τεχνικές βλάβες στα δίκτυα πληρωμών, είτε γεωπολιτικές εντάσεις, είτε απροσδόκητες κρίσεις όπως πανδημίες ή φυσικές καταστροφές. Επικαλούμενη παραδείγματα από το πρόσφατο παρελθόν, η ΕΚΤ σημειώνει ότι κάθε φορά που η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις αγορές, τις τράπεζες ή τα ψηφιακά συστήματα δοκιμάζεται, η ζήτηση για μετρητά εκτοξεύεται.
Η μελέτη αναφέρεται χαρακτηριστικά στο καλοκαίρι του 2015 στην Ελλάδα, όταν η αβεβαιότητα για την παραμονή στη ζώνη του ευρώ οδήγησε σε μαζικές αναλήψεις και στην επιβολή capital controls. Όπως καταγράφεται, μόνο στις 18 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς, η καθαρή έκδοση τραπεζογραμματίων στη χώρα ξεπέρασε τα 300 εκατομμύρια ευρώ, ποσό πολλαπλάσιο σε σχέση με τα συνηθισμένα επίπεδα. Παρόμοια αύξηση παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν σε δύο μόλις χρόνια τα διαθέσιμα μετρητά στην Ε.Ε. αυξήθηκαν κατά 140 δισ. ευρώ, παρότι οι πολίτες στράφηκαν σε ανέπαφες κάρτες και ηλεκτρονικές συναλλαγές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για μια τετραμελή οικογένεια, το «μαξιλάρι» μετρητών που συστήνεται κυμαίνεται περίπου από 280 έως 400 ευρώ
Στην ίδια κατεύθυνση, η ΕΚΤ φέρνει ως παράδειγμα το πρόσφατο μπλακ άουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο, όπου οι ηλεκτρονικές πληρωμές κατέρρευσαν προσωρινά και τα μετρητά αναδείχθηκαν ως το μοναδικό αξιόπιστο μέσο συναλλαγής. Η εικόνα αυτή, τονίζει, αποδεικνύει ότι ακόμη και σε μια εποχή έντονης ψηφιοποίησης, το φυσικό νόμισμα παραμένει αναντικατάστατο όταν η κανονικότητα διακόπτεται.
Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να επιβάλει ενιαίο ελάχιστο ποσό μετρητών για όλα τα νοικοκυριά, αλλά παραπέμπει σε οδηγίες που έχουν υιοθετήσει ορισμένα κράτη-μέλη, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία και η Φινλανδία. Σε αυτές, οι πολίτες ενθαρρύνονται να διατηρούν στο σπίτι ποσά από 70 έως 100 ευρώ ανά άτομο, ικανά να καλύψουν βασικές συναλλαγές για τρεις ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι, για μια τετραμελή οικογένεια, το «μαξιλάρι» μετρητών που συστήνεται κυμαίνεται περίπου από 280 έως 400 ευρώ.
