Σύμφωνα με διατάξεις του πολυνομοσχεδίου για την δημιουργία του νέου υπερταμείου που περνά σχεδόν όλη η δημόσια περιουσία με εξαίρεση μόνο αιγιαλούς, περιοχές NATURA και αρχαιολογικοί χώροι, συνιστάται ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρία Δημοσίων Συμμετοχών» (ΕΔΗΣ), με σκοπό την κατοχή των συμμετοχών του κράτους σε δημόσιες επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ).
Η λίστα των ΔΕΚΟ
ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΑΚΑ, ΕΛΤΑ αλλά και οι ΕΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΕΛΒΟ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ και η ΔΕΗ
Ειδικότερα κατά την ημερομηνία καταχώρισης της ΕΔΗΣ στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) μεταβιβάζονται σε αυτήν, αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα, οι μετοχές των δημοσίων επιχειρήσεων που απαριθμούνται στο παράρτημα Β του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου. Αυτοδίκαια μεταβιβάζονται και οι συμβάσεις παραχώρησης των εν λόγω εταιρειών και με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να μεταβιβάζεται στην ΕΔΗΣ η δυνατότητα να συνάπτει ή να ανανεώνει τις εν λόγω συμβάσεις.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΔΗΣ εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου της (που είναι η μητρική Εταιρεία).
Οι δημόσιες επιχειρήσεις που ελέγχονται από την συνιστώμενη εταιρεία, μεταξύ άλλων, αναλαμβάνουν, κατόπιν ανάθεσης, παροχή Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (Υ.Γ.Ο.Σ.), όπως μέσω της εκτέλεσης υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας. Καθορίζεται η ύπαρξη ειδικού πλαισίου υποχρεώσεων στον Εσωτερικό Κανονισμό εκάστης επιχείρησης που περιλαμβάνει και μηχανισμούς με τους αντικειμενικούς και λειτουργικούς στόχους καθώς και τους δείκτες απόδοσής τους για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του Κράτους, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για την κοστολόγηση και τη χρηματοδότηση των ειδικών υποχρεώσεων. Η ΕΔΗΣ δύναται να θέτει ως στόχους την μείωση των λειτουργικών εξόδων ή την αύξηση των εσόδων των ανωτέρω επιχειρήσεων, ενώ οποιαδήποτε μορφής ενίσχυση παρέχει το Ελληνικό Δημόσιο (ΕΔ) προς αυτές ή τις θυγατρικές τους, συνάδει με την νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων πλην της αναφερόμενης περίπτωσης.
Στην ΕΔΗΣ μεταβιβάζονται οι μετοχές δημοσίων επιχειρήσεων και οι συμβάσεις παραχώρησης των εν λόγω εταιρειών, αλλά και το δικαίωμα ανανέωσης των συμβάσεων.
Επίσης προβλέπει, επίσης, πως τα μέλη του Δ.Σ. του υπερΤαμείου «δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους παρά μόνο για δόλο ή βαριά αμέλεια». Επίσης «στο μέτρο που απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταστεί αντικείμενο ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι δεσμευτική σε κάθε αστικό και ποινικό δικαστήριο αποκλειστικά για τα θέματα που έχουν ελεγχθεί...». Τέλος, «σε κάθε περίπτωση μήνυσης, έγκλησης, καταγγελίας ή αναφοράς για πράξεις ή παραλείψεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους επιλαμβάνεται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου αυτοπροσώπως».
Ειδικά για τα μέλη του Δ.Σ. των κρατικών εταιρειών που περνούν υπό την ομπρέλα της ΕΔΗΣ ΑΕ αναφέρεται πως «όλα τα μέλη του Δ.Σ. των ως άνω εταιρειών επιλέγονται από Επιτροπή Επιλογής επί τη βάση επαγγελματικών κριτηρίων, κατάλληλων για την εκπλήρωση των σκοπών καθεμιάς εξ' αυτών...», Ενα μέλος του Δ.Σ. προτείνεται πως εκλογή από τον Υπουργό Οικονομικών.
Τι αναφέρουν οι διατάξεις
Σκοπός της ΕΔΗΣ είναι να κατέχει τις συμμετοχές του κράτους σε δημόσιες επιχειρήσεις, να διαχειρίζεται επαγγελματικά και να επαυξάνει την αξία των συμμετοχών αυτών και να τις αξιοποιεί σύμφωνα με βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ, όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση, την εταιρική συμμόρφωση, την εποπτεία και τη διαφάνεια των διαδικασιών, καθώς και σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές σε θέματα κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα με τις δημόσιες επιχειρήσεις μέρη. Οι δημόσιες επιχειρήσεις που ελέγχονται από την ΕΔΗΣ (α) υπόκεινται σε κατάλληλη εποπτεία σύμφωνα με τους κανόνες της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, (β) υλοποιούν και υποστηρίζουν τις εφαρμοστέες τομεακές πολιτικές της Κυβέρνησης, (γ) αναλαμβάνουν κατόπιν ανάθεσης την παροχή Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), ενδεικτικά μέσω της εκτέλεσης υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και τις κοινές αξίες της Ένωσης που περιλαμβάνονται σε αυτήν.
To Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΔΗΣ εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου κ.ν. 2190/1920. Η Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου της διορίζει, μεταξύ των εκλεγέντων μελών, τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Διοικητικού Συμβουλίου. Με τον διορισμό τους ο Πρόεδρος και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΔΗΣ παρουσιάζονται ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων σε δημόσια ακρόαση.
Την ημερομηνία καταχώρησης του καταστατικού της ΕΔΗΣ στο Γ.Ε.Μ.Η., οι μετοχές των δημοσίων επιχειρήσεων που απαριθμούνται στο παράρτημα Β, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέροςτου παρόντος νόμου, μεταβιβάζονται αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην ΕΔΗΣ. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΔΗΣ ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτό πρόσωπο διασφαλίζει ότι όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης πραγματοποιούνται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, συμπερυλαμβανομένης της εγγραφής της σχετικής μεταβίβασης στο βιβλίο μετόχων κάθε μίας εκ των μη εισηγμένων εταιριών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο και στην περίπτωση εταιριών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών την καταχώριση της σχετικής μεταφοράς στο Σύστημα 'Αυλων Τίτλων. Με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής καθορίζεται η διαδικασία και τα κριτήρια για τις υπόλοιπες δημόσιες επιχειρήσεις που θα μεταφερθούν στην ΕΔΗΣ.
Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των εταιριών των οποίων οι μετοχές ανήκουν άμεσα ή έμμεσα, στο σύνολο τους ή εν μέρει στην ΕΔΗΣ, εκλέγονται από τη συνέλευση των μετόχων τους. Ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου προτείνεται προς εκλογή από τον Υπουργό Οικονομικών. Όλα τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των ως άνω εταιρειών επιλέγονται από Επιτροπή Επυλογής επί τη βάσει επαγγελματικών κριτηρίων, κατάλληλων για την εκπλήρωση των σκοπών καθεμίας εξ αυτών, όπως εξειδικεύονται στον Εσωτερικό Κανονισμό. Οι διατάξεις που περιέχουν αντίθετη ρύθμιση καταργούνται από την καταχώρηση του καταστατικού της ΕΔΗΣ στο Γ.Ε.Μ.Η..
Η μεταβίβαση των μετοχών των δημοσιών επιχειρήσεων στην ΕΔΗΣ δεν επηρεάζει αφ'εαυτή τους όρους εργασίας των υπαλλήλων των εν λόγω δημοσίων επιχειρήσεων.
Ο Εσωτερικός Κανονισμός περιέχει ένα λεπτομερές πλαίσιο σχετικά με την άσκηση από τις δημόσιες επιχειρήσεις δραστηριοτήτων που αποτελούν ειδικές υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που συνιστούν υπηρεσίες που εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον («πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων»), συμπεριλαμβανομένων των Υ.Γ.Ο.Σ., το οποίο αντανακλά τη βέλτιστη διεθνή πρακτική διακυβέρνησης των δημοσίων επιχειρήσεων, β) Το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων ρυθμίζει το συντονισμό, ως προς τα ζητήματα που αναλύονται κατωτέρω, μεταξύ της Εταιρείας, της ΕΔΗΣ και κάθε δημόσιας επιχείρησης αφενός, και αφετέρου των δημόσιων αρχών, που εκπροσωπούνται από μια Επιτροπή που συγκροτείται από τα εποπτεύοντα αρμόδια Υπουργεία. γ)Ειδικότερα, το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων προβλέπει τη συγκρότηση ενός μηχανισμού ο οποίος θα καθορίζει, σε γενικές γραμμές, κατά πόσο είναι αναγκαία η επιβολή ειδικών υποχρεώσεων στη σχετική δημόσια επιχείρηση προκειμένου το Κράτος να επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους του στον τομέα όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση, ή προκειμένου να εξυπηρετηθεί το γενικό συμφέρον.
Κάθε φορά που κρίνεται αναγκαίο να επιβληθούν οι εν λόγω υποχρεώσεις, το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων περιλαμβάνει μηχανισμούς για τον προσδιορισμό των αντικειμενικών και λειτουργικών στόχων και των δεικτών απόδοσης της σχετικής δημόσιας επιχείρησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη των σχετικών στρατηγικών στόχων ή να διασφαλισθεί η επαρκής εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. Επιπλέον, θα υπάρχει πρόβλεψη για την κοστολόγηση και τη χρηματοδότηση των ειδικών υποχρεώσεων. Τα ως άνω στοιχεία θα καθορίζονται στις συμβάσεις απόδοσης και στόχων.
Το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων μπορεί καθορίζει περαιτέρω ειδικές υποχρεώσεις.
Καμία δημόσια επιχείρηση δεν θα υποχρεούται να αναλάβει δραστηριότητες, τις οποίες διαφορετικά και στο σύνηθες πλαίσιο της επιχειρηματικής της πρακτικής δεν θα αναλάμβανε, εκτός εάν οι δραστηριότητες αυτές έχουν καθοριστεί σύμφωνα με το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων.
Η ΕΔΗΣ μπορεί να θέτει ως στόχο την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων επιχειρήσεων, την μείωση λειτουργικών εξόδων μέσω λύσεων που στηρίζονται στην αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας που βασίζεται στην καινοτομία, την αύξηση των εσόδων μέσω της επέκτασης της πελατειακής βάσης, τη διαφοροποίηση προϊόντων και υπηρεσιών και μέσω επενδύσεων σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς και με άλλους τρόπους.
Οποιαδήποτε ρύθμιση δυνάμει της οποίας το Ελληνικό Δημόσιο παρέχει οποιασδήποτε μορφής οικονομική ενίσχυση σε δημόσια επιχείρηση, η οποία μεταβιβάζεται στην Εταιρεία ή στις άμεσες θυγατρικές της, πρέπει να συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων και παραμένει σε ισχύ, εκτός εάν άλλως αποφασισθεί κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στο πλαίσιο της παραγράφου 10 του παρόντος άρθρου. Προκειμένου να συνεχισθεί η παροχή οικονομικής ενίσχυσης με σκοπό την υποστήριξη Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος που παρέχονται από τη δημόσια επιχείρηση, οι εν λόγω υπηρεσίες πρέπει να εξακολουθούν να παρέχονται με τους ίδιους ποιοτικούς και ποσοτικούς όρους και προϋποθέσεις.