Προσπάθειες αντιμετώπισης του περίπλοκου προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων, σε διάφορα επίπεδα φαίνεται πως είναι σε εξέλιξη, με το θέμα να μεταφέρεται και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με επείγουσα επιστολή του Υπ. Υγείας στην αρμόδια Επίτροπο.
Στην επιστολή, ο Θ. Πλεύρης τονίζει πως πρόκειται για αυξανόμενο πρόβλημα επάρκειας συγκεκριμένων φαρμάκων σε όλη την Ε.Ε., αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων. Για αυτό και παρότι τα κράτη-μέλη επιχειρούν να το επιλύσουν με εσωτερικές διαδικασίες επιτακτική είναι η ανάγκη να υπάρξουν κεντρικές ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση του.
Ελλάδα: 232 φάρμακα σε έλλειψη
Το πρόβλημα διεθνώς οφείλεται σε μειωμένη παραγωγή λόγω της πανδημίας Covid-19, της ενεργειακής κρίσης, του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς επίσης και της μείωσης της παραγωγικής διαδικασίας σε χώρες που διαθέτουν πρώτες ύλες.
Πέραν των διεθνών ζητημάτων, σε ό,τι αφορά τη χώρα μας συχνά ελλείψεις καταγράφονται λόγω αυξημένων παράλληλων εξαγωγών. Δηλαδή εισαγόμενα φάρμακα επανεξάγονται σε άλλα κράτη της Ευρώπης, λόγω της διαφοράς στην τιμή, η οποία στη χώρα μας είναι κατά πολύ χαμηλότερη. Για αυτό και ο ΕΟΦ προχωράει στην απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών για φάρμακά που βρίσκονται σε έλλειψη.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι, όπως αναφέρει ο ΣΦΕΕ, πάνω από 1.300 φάρμακα βρίσκονται κάτω από την χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης.
Στην Ελλάδα, λοιπόν, σύμφωνα με την τελευταία δεδομένα του ΕΟΦ, τα ελλειπτικά φάρμακα, των οποίων είτε έχει διακοπεί η παραγωγή ή/και η διάθεση τους είτε βρίσκονται σε μακροχρόνια έλλειψη για άλλους λόγους, ανέρχονται σε 232. Στον κατάλογο της 23ης Δεκεμβρίου δηλαδή περιλαμβάνονται 46 περισσότερα από την τελευταία σχετική λίστα. Μεταξύ αυτών είναι 9 εμβόλια και 37 νοσοκομειακά φάρμακα, ενώ 67 είναι κα τα φάρμακα που εισάγονται από το ΙΦΕΤ και είναι σε έλλειψη. Για κάποια εξ αυτών διευκρινίζεται ότι υπάρχουν διαθέσιμα άλλα φάρμακα για υποκατάσταση.
«Η Ελλάδα έχει πλήρη επάρκεια φαρμάκων στα νοσοκομεία και τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και οι όποιες ελλείψεις παρουσιάζονται μόνο στα ιδιωτικά φαρμακεία», ξεκαθάρισε ο κ. Πλεύρης.
Μάλιστα, όπως ανέφερε η ΠΕΦ, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παρήγαγαν περισσότερες από 25 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων κάθε μήνα. «Εάν δεν είχε γίνει αυτό, σήμερα θα αντιμετωπίζαμε τεράστιες ελλείψεις ακόμη και σε φάρμακα χρονιών παθήσεων όπως αντιλιπιδαιμικά, αντιυπερτασικά και φάρμακα για την καρδιακή ανεπάρκεια», σημειώνεται.
Τα μέτρα: «Παγώνει» η χρήση χειρόγραφης συνταγής
Δεδομένου όμως, ότι η κατάσταση επιδεινώνεται, παρότι κοινή πεποίθηση είναι ότι το πρόβλημα αγγίζει τη χώρα μας σε μικρότερο βαθμό, το Υπουργείο Υγείας έχει θέσει σε εφαρμογή μια σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση του.
Μεταξύ αυτών προτάσσεται και η αποκλειστική χορήγηση ελλειπτικών φαρμάκων με ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Τα φάρμακα που θα αφορά θα ενταχθούν σε μια λίστα, την οποία συντάσσει ο ΕΟΦ.
Η λίστα είναι ακόμη προς διαμόρφωση και αναμένεται να δημοσιευθεί εντός των επομένων ημερών, ωστόσο ξεκαθαρίζεται προς πάσα κατεύθυνση πως δεν θα περιλαμβάνει ΜΗΣΥΦΑ, δηλαδή Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα, δηλαδή όσα σκευάσματα μπορεί να προμηθευτεί ο πολίτης χωρίς να διαθέτει συνταγή γιατρού.
Όπως διευκρινίζουν κύκλοι του Υπουργείου Υγείας, στην πράξη το μέτρο θα αφορά όσα συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι σε έλλειψη και τα οποία δεν μπορούν να χορηγούνται πλέον με χειρόγραφη συνταγή, αλλά θα απαιτείται αποκλειστικά ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες φαρμάκων που μπορεί να αφορά, αν και η λίστα είναι υπό επεξεργασία, η βασική προϋπόθεση που θα πρέπει να πληρείται είναι κατά πόσο πρόκειται για συνταγογραφούμενο σκεύασμα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που φέρεται να «μπαίνει» στη λίστα είναι εισπνεόμενα σκευάσματα με κορτιζόνη, που απαιτούν συνταγή γιατρού.
Εν τω μεταξύ, αξίζει να αναφέρουμε πως για ένα σημαντικό αριθμό σκευασμάτων που εμφανίζουν προβλήματα διάθεσης εφαρμόζεται, ήδη από την περίοδο της πανδημίας, έλεγχος των ποσοτήτων που διατίθενται προς τα φαρμακεία.
Πάντως, τα υπόλοιπα μέτρα για τον έλεγχο των ελλείψεων που συζητήθηκαν είναι οι συνεχείς έλεγχοι σε φαρμακαποθήκες και φαρμακευτικές εταιρείες, εξορθολογισμός των τιμών σε φθηνά ελλειπτικά σκευάσματα, ενημέρωση για τα πιθανά υποκατάστατα όσων φαρμάκων είναι σε έλλειψη και επέκταση της συνταγογράφησης γενοσήμων, όπου υπάρχουν, καθώς και η αύξηση των παραγγελιών από τον ΙΦΕΤ για τις δραστικές ουσίες για τις οποίες παρουσιάζεται η παγκόσμια έλλειψη.
Το ΙΦΕΤ είναι σε ετοιμότητα, ώστε μόλις του ζητηθεί από τον ΕΟΦ, να συνδράμει στην αναζήτηση κάποιων φαρμάκων που έχουν παγκόσμια έλλειψη.
Ακόμη, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία θα εξαντλήσει τις δυνατότητες αύξησης παραγωγής των γενοσήμων και οι πολυεθνικές εταιρίες θα εντείνουν την εισαγωγή των ελλειπτικών φαρμάκων.
