Επιστήμη

«Τοξικό κοκτέιλ» μέσα στα σπίτια των Ευρωπαίων

Unsplash Unsplash
Μελέτη εντοπίζει ίχνη 200 φυτοφαρμάκων μέσα στα ευρωπαϊκά σπίτια. Περισσότερο από το 40% των ουσιών που βρέθηκαν στην οικιακή σκόνη συνδέονται με τοξικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.

Υπολείμματα από σχεδόν 200 διαφορετικά φυτοφάρμακα εντόπισαν ερευνητές στην Ολλανδία, στο πλαίσιο μελέτης που εξετάζει τη σκόνη σε σπίτια σε όλη την Ευρώπη. Οι επιστήμονες συστήνουν στις ρυθμιστικές αρχές να αξιολογούν τους κινδύνους που ενέχουν τα φυτοφάρμακα όταν αντιδρούν με άλλες χημικές ουσίες, καθώς και μεμονωμένα. Λένε ότι αυτό θα πρέπει να ισχύει και για ουσίες που χρησιμοποιούνται ήδη, καθώς και για εκείνες που δεν έχουν ακόμη εγκριθεί.

Στη μεγαλύτερη μελέτη του είδους της, οι επιστήμονες εξετάζοντας τη σκόνη σε σπίτια 10 ευρωπαϊκών χωρών (Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία, Κροατία, Σλοβενία, Τσεχία, Ολλανδία, Δανία) το 2021, βρήκαν δείγματα από 197 διαφορετικά φυτοφάρμακα συνολικά. Περισσότερο από το 40% των φυτοφαρμάκων που εντοπίστηκαν στην οικιακή σκόνη έχουν συνδεθεί με εξαιρετικά τοξικές επιδράσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και των διαταραχών του ορμονικού συστήματος στους ανθρώπους.

Ο αριθμός των διαφορετικών φυτοφαρμάκων σε κάθε σπίτι κυμαινόταν μεταξύ 25 και 121 και τα επίπεδα των φυτοφαρμάκων έτειναν να είναι υψηλότερα στα σπίτια
των αγροτών. Οι ερευνητές λένε πως τα φυτοφάρμακα μπήκαν στα σπίτια με τα παπούτσια των κατοίκων ή με τα κατοικίδια. Επίσης μια άλλη πηγή μπορεί να είναι τα προϊόντα που φέρνουμε στα σπίτια μας, τυχόν φυτοφάρμακα που αγοράζουμε για συγκεκριμένους λόγους ή ακόμη και για θεραπεία των κατοικίδιων από ψύλλους και τσιμπούρια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Οι ερευνητές μελέτησαν συνολικά την παρουσία και τα επίπεδα 209 υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων (δραστικές ουσίες και προϊόντα μετασχηματισμού) σε 625 περιβαλλοντικά δείγματα (201 σε χώμα, 193 σε καλλιέργειες, 20 στον αέρα που αναπνέουμε, 115 σκόνη εσωτερικού χώρου, 58 επιφανειακά νερά και 38 δείγματα ιζήματος). Τα δείγματα συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου το 2021, σε 10 περιοχές μελέτης, που καλύπτουν τις κύριες ευρωπαϊκές καλλιέργειες και συστήματα συμβατικής και βιολογικής γεωργίας.

Το 86% των δειγμάτων είχαν τουλάχιστον ένα υπόλειμμα φυτοφαρμάκου πάνω από το αντίστοιχο όριο ανίχνευσης. Εκατό υπολείμματα βρέθηκαν στο έδαφος, 112 στο νερό, 99 σε ιζήματα, 78 σε καλλιέργειες, 76 στον αέρα και 197 στην οικιακή σκόνη. Αν και οι συγκεντρώσεις κάθε φυτοφαρμάκου στην οικιακή σκόνη ήταν μικρές, τα μείγματα δεκάδων χημικών ουσιών θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στην υγεία.

Αυτό που διαπίστωσε η μελέτη είναι ότι το DDT εξακολουθεί να υπάρχει στο περιβάλλον παρά το γεγονός ότι το φυτοφάρμακο έχει απαγορευτεί στις περισσότερες χώρες από το 1972. Οι επιστήμονες συστήνουν σε όσους εξουσιοδοτούν τη χρήση προϊόντων, όπως είναι οι υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), να λαμβάνουν υπόψη την περιβαλλοντική «εμμονή» τους.

Τα Pfas είναι γνωστά ως «για πάντα χημικά» επειδή δεν διασπώνται στο περιβάλλον και συσσωρεύονται. Χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών προϊόντων και βιομηχανικών διεργασιών και ορισμένα από αυτά έχουν συνδεθεί με σοβαρές ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Ίσως οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν την ανθεκτικότητα των χημικών ουσιών, λαμβάνοντας υπόψη ότι η χημική σταθερότητα σημαίνει εμμονή στο περιβάλλον και επίσης συσσώρευση στην τροφική αλυσίδα.

Οι ερευνητές λένε ότι η μελέτη τους αποκάλυψε ποια μείγματα φυτοφαρμάκων βρέθηκαν στο περιβάλλον, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στις ρυθμιστικές αρχές να τα δοκιμάσουν μεμονωμένα, αλλά και συνδυαστικά για εμπορική χρήση. Η ανίχνευση του DDT σημαίνει επίσης ότι κατά την αξιολόγηση κινδύνου για νεότερα φυτοφάρμακα ίσως χρειαστεί να εξεταστούν και οι αλληλεπιδράσεις τους με παλαιότερα.