Πληροφορίες περί ενδεχόμενης παρουσίας σε αυτό και του Προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντιμιρ Ζελένσκι προσδίδουν ωστόσο περαιτέρω διάσταση στην ελληνική αυτή πρωτοβουλία, η οποία εκδηλώνεται με αφορμή την συμπλήρωση 20 χρόνων από την «Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης» η οποία άνοιξε τον δρόμο για την ένταξη αρκετών χωρών της περιοχής στην Ε.Ε.
Οι πληροφορίες περί έλευσης του κ. Ζελένσκι στην Αθήνα εμφανίστηκαν από χθες το απόγευμα σε ξένα μέσα ενημέρωσης και μέχρι αργά το βράδυ δεν υπήρχε κάποια επιβεβαίωση από ελληνικής πλευράς. Είναι σύνηθες ωστόσο, για λόγους ασφαλείας να μην προαναγγέλλονται οι επισκέψεις του Ουκρανού Προέδρου, οπότε αναμένεται σήμερα το πρωί να αποσαφηνιστεί εάν πράγματι ο κ. Ζελένσκι θα έρθει στην Αθήνα για να δώσει το παρών στο άτυπο δείπνο. Αν συμβεί αυτό ,θεωρείται πιθανό ότι θα έχει και συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη.
Το επίσημο πρόγραμμα των διμερών επαφών του Έλληνα πρωθυπουργού που έχει δοθεί στην δημοσιότητα από το Μέγαρο Μαξίμου, περιλαμβάνει συναντήσεις σήμερα με την Πρόεδρο του Υπουργικού Συμβουλίου της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, Borjana Krišto, με τον Πρωθυπουργό της Ρουμανίας, Ion-Marcel Ciolacu και με τον Πρωθυπουργό της Κροατίας, Andrej Plenković, ενώ αύριο θα έχει διμερείς συναντήσεις με την Πρόεδρο της Μολδαβίας, Maia Sandu, με τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου, Jakov Milatović και με τον Πρωθυπουργό του Κοσόβου, Albin Kurti.
Στο δείπνο θα είναι επίσης παρόντες ο Πρόεδρος της Σερβίας Aleksandar Vucic και οι Πρωθυπουργοί της Βόρειας Μακεδονίας, Dimitar Kovacheski και της Βουλγαρίας Nikolai Denkov.
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία "σηματοδοτεί τον ηγετικό ρόλο που παίζει η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας, ειρήνης και ενεργειακής ασφάλειας στα Βαλκάνια και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την επιστροφή της στα Βαλκάνια από το 2019".
Εκτιμούν παράλληλα ότι προσφέρει μια ευκαιρία να υπογραμμιστεί ότι "η Ελλάδα, η οποία έχει ενισχύσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια το γεωπολιτικό και ενεργειακό αποτύπωμά της στην περιοχή, στέκεται στο πλευρό των Δυτικών Βαλκανίων ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, αλλά και ως η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής και επιθυμεί την ευρωπαϊκή τους ενσωμάτωση, για την οποία υπάρχουν προϋποθέσεις".
Θέση της Αθήνας είναι πως η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων καθίσταται ακόμη πιο σημαντική στο νέο περιβάλλον προκλήσεων που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθώς αυτή ανέδειξε την ανάγκη να ολοκληρωθεί το παζλ σταθερότητας που η ΕΕ προσφέρει στα μέλη της, εντάσσοντας και τα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο κ. Μητσοτάκης είχε επισημάνει από την Σύνοδο ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων, τον Ιούνιο του 2022, την ανάγκη επανεκκίνησης της διαδικασίας ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, αναγνωρίζοντας ότι 19 χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης "η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί, πρακτικά, είναι ελάχιστη", καθώς και ότι "στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων υπάρχει μία σχετική δυσπιστία γύρω από τις προθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης".
Η πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι να δοθεί ένα συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο ολοκλήρωσης αυτής της διαδικασίας, το οποίο ο ίδιος προσδιορίζει για το 2033, τριάντα χρόνια δηλαδή μετά τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης.
Ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της διαδικασίας ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, θεωρείται φυσικά και από πλευράς της Αθήνας να προηγηθούν σημαντικά βήματα από τις χώρες αυτές για εναρμόνισή τους με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Ενδεικτικά είναι και τα ζητήματα κράτους δικαίου που έχουν ανακύψει σε σχέση με την Αλβανία λόγω της υπόθεσης του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρας Φρέντη Μπελέρη και ρίχνουν την σκιά τους την ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας.
Τα Τίρανα δεν θα εκπροσωπηθούν στο σημερινό δείπνο καθώς η Αθήνα δεν προσκάλεσε τον Έντι Ράμα, αλλά τον Πρόεδρο της χώρας, ο οποίος δεν ανταποκρίθηκε
Ο κ. Μητσοτάκης έχει ενημερώσει για την υπόθεση αυτή τους Ευρωπαίους ομολόγους του, έχει θέσει το ζήτημα και στον ίδιο κ. Ράμα κατά την συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας και έχει δηλώσει ότι αυτά δεν πρέπει να συμβαίνουν σε μία χώρα η οποία έχει θέσει το ευρωπαϊκό κράτος δικαίου στην προμετωπίδα των μεταρρυθμίσεων που θέλει να κάνει προκειμένου να προσεγγίσει την ΕΕ.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει φυσικά και η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρωθυπουργό της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 3 το μεσημέρι και θα πραγματοποιηθεί στην σκιά της υπόθεσης των Κροατών χούλιγκανς αλλά και των πρόσφατων προκλητικών δηλώσεων του Προέδρου της Κροατίας.
Στον απόηχο αυτών των δηλώσεων ο κ. Μητσοτάκης είχε διαμηνύσει: "Η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου, έχει κανόνες. Η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη. Ούτε η χώρα, ούτε η Ελληνική Δικαιοσύνη, δέχεται υποδείξεις από καμία άστοχη φωνή εκτός συνόρων, ακόμα και αν αυτή είναι επίσημη"