Σε νέες θεσμικές παρεμβάσεις που συνδέονται με την υπό εξέλιξη δημόσια πρόταση της Euronext για την απόκτηση της Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ. (ΕΧΑΕ), προχώρησε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με την απόφαση (6/1065/9.10.2025) που δημοσιεύθηκε χθες στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Η νέα απόφαση τροποποιεί τρεις προγενέστερες κανονιστικές πράξεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που καθόριζαν το πλαίσιο αξιολόγησης της «καταλληλότητας μετόχων με ειδική συμμετοχή» σε κρίσιμες χρηματιστηριακές υποδομές, δηλαδή σε διαχειριστές αγοράς, Κεντρικούς Αντισυμβαλλόμενους (CCP) και το Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων (ΚΑΤ).
Με τις τροποποιήσεις αυτές, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εισάγει πιο ευέλικτες απαιτήσεις πληροφόρησης για εποπτευόμενους ευρωπαϊκούς ομίλους, όπως η Euronext. Γιατί έγινε αυτή η νέα θεσμοθέτηση; Εφόσον η δημόσια πρόταση εγκριθεί η Euronext θα αποκτήσει «ειδική συμμετοχή» στην ΕΧΑΕ και, κατ’ επέκταση, σε θυγατρικές της που ασκούν ρυθμιζόμενες δραστηριότητες — όπως το Χρηματιστήριο Αθηνών, η ATHEXClear και το Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων. Για την ολοκλήρωση μιας τέτοιας συναλλαγής απαιτείται προηγουμένως η έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία οφείλει να διαπιστώσει την καταλληλότητα του νέου μετόχου ως προς τη φερεγγυότητα, τη φήμη, τη διοικητική επάρκεια και τη συμμόρφωσή του με το ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο. Το θεσμικό αυτό φίλτρο είναι κρίσιμο, καθώς οι συγκεκριμένες εταιρείες αποτελούν «κομβικές υποδομές» του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Η νέα απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αλλάζει ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται αυτή η αξιολόγηση. Πρώτον, καθιερώνει ρητά την αρχή της αναλογικότητας, επιτρέποντας στην Ανεξάρτητη Αρχή να προσαρμόζει τόσο το βάθος της εξέτασης όσο και το εύρος των πληροφοριών που ζητείται να υποβάλουν οι υποψήφιοι μέτοχοι, ανάλογα με τη φύση τους και το μέγεθος της συναλλαγής.
Έτσι, μια μεγάλη εποπτευόμενη ευρωπαϊκή εταιρεία όπως η Euronext δεν θα υποχρεούται να υποβάλλει πλήρη φάκελο από μηδενική βάση, όπως θα συνέβαινε με έναν μη εποπτευόμενο επενδυτή ή μεμονωμένο ιδιώτη. Δεύτερον, δίνεται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η δυνατότητα να βασιστεί σε πληροφορίες που διαθέτουν άλλες ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, όπως η γαλλική AMF ή η ολλανδική AFM, καθώς και σε δημόσιες πηγές, μητρώα ή προηγούμενες αξιολογήσεις. Με τον τρόπο αυτό, η διαδικασία γίνεται ταχύτερη και αποφεύγεται η «γραφειοκρατική επανάληψη». Κεντρικό στοιχείο των τροποποιήσεων που επιφέρει η απόφαση 6/1065/9.10.2025 είναι η εισαγωγή νέων άρθρων που προβλέπουν «μειωμένες απαιτήσεις παροχής πληροφοριών» για εποπτευόμενες οντότητες της ΕΕ. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες αυτές θα υποβάλλουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα στοιχεία, διαφοροποιημένα ανάλογα με το αν πρόκειται για φυσικά ή νομικά πρόσωπα και ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής που επιδιώκουν να αποκτήσουν (κάτω ή άνω του 20%).
Επίσης, αν ο υποψήφιος μέτοχος έχει αξιολογηθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μέσα στα δύο τελευταία έτη, απαιτείται να καταθέσει μόνο τις πληροφορίες που έχουν μεταβληθεί από την προηγούμενη αξιολόγηση σε περίπτωση που δεν υπάρχουν μεταβολές, επαρκεί υπεύθυνη δήλωση ότι τα δεδομένα παραμένουν αμετάβλητα. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα σταδιακής υποβολής δικαιολογητικών μέχρι την ολοκλήρωση της πλήρους αίτησης. Οι αλλαγές αυτές εκλαμβάνονται από την αγορά ως προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές (JC/GL/2016/01), αλλά και ως έμμεση διευκόλυνση για την ομαλή αξιολόγηση της Euronext. Με δεδομένο ότι ο ξένος όμιλος είναι ήδη εποπτευόμενος από ευρωπαϊκές αρχές και λειτουργεί αγορές σε Παρίσι, Άμστερνταμ, Δουβλίνο, Μιλάνο, Λισαβόνα και άλλες πρωτεύουσες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί πλέον να αξιοποιήσει τις υπάρχουσες εποπτικές πληροφορίες χωρίς να επιβαρύνει τη διαδικασία με επαναληπτικά αιτήματα. Παράλληλα, διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει οποιαδήποτε απόκτηση ειδικής συμμετοχής αν κρίνει ότι τίθενται ζητήματα φερεγγυότητας ή κινδύνου για τη σταθερότητα του συστήματος.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο
Σημαντικά στοιχεία για τη νομιμότητα των δημοσίων συμβάσεων έφερε στο φως η Ετήσια Έκθεση Ευρημάτων, Πορισμάτων και Συστάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2024 που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Παρότι το συνολικό οικονομικό αντικείμενο των ελεγχθεισών συμβάσεων ξεπέρασε τα 16,26 δισ. ευρώ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περιπτώσεις που κρίθηκαν αμετάκλητα μη νόμιμες, συνολικού ύψους 198,82 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, που αντιστοιχεί στο 1,22% του συνολικού οικονομικού αντικειμένου των συμβάσεων που τέθηκαν υπό προσυμβατικό έλεγχο, αφορά σε συμβάσεις οι οποίες, ύστερα από ενδελεχή εξέταση από την ολομέλεια και το έβδομο τμήμα του δικαστηρίου, δεν πληρούσαν τις νόμιμες προϋποθέσεις για την υπογραφή ή την εκτέλεσή τους.
Οι «παραφωνίες» στο Ταμείο Ανάκαμψης
Το Ελεγκτικό Συνέδριο εξέτασε εκτενώς και τη νομιμότητα συμβάσεων που χρηματοδοτήθηκαν πλήρως ή εν μέρει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), συνολικής αξίας 2,47 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 15% της συνολικής αξίας των συμβάσεων που εισήχθησαν προς έλεγχο στα κλιμάκια προσυμβατικού ελέγχου του ανώτατου δημοσιονομικού δικαστηρίου. Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όταν οι συμβάσεις που χρηματοδοτήθηκαν από το ΤΑΑ αντιστοιχούσαν στο 29% της συνολικής αξίας των υποβληθεισών προς έλεγχο, το 2024 σημειώθηκε σημαντική μείωση της τάξης του 49% στο οικονομικό αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων του Ταμείου. Από τις συμβάσεις που υποβλήθηκαν προς έλεγχο το 2024 και χρηματοδοτούνται μέσω του ΤΑΑ, ποσοστό 2,22% του οικονομικού τους αντικειμένου – ποσό που αντιστοιχεί σε 55,12 εκατ. ευρώ – κρίθηκε αμετάκλητα μη νόμιμο από τους δικαστικούς σχηματισμούς του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
«Ασθμαίνει» η λογιστική μεταρρύθμιση
Την άμεση επιτάχυνση της λογιστικής μεταρρύθμισης στη Γενική Κυβέρνηση ζητά το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο, στην ετήσια έκθεσή του, επισημαίνει τις σημαντικές καθυστερήσεις που εξακολουθούν να παρατηρούνται, παρά τη θεσμοθέτηση του σχετικού πλαισίου ήδη από το 2014. Σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο οδικό χάρτη, η σταδιακή εφαρμογή του νέου λογιστικού πλαισίου στην Κεντρική Διοίκηση θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως την 1η Ιανουαρίου 2023, προθεσμία που μετατέθηκε κατ’ επανάληψη, ενώ η τελευταία ημερομηνία εφαρμογής, η 1η Ιανουαρίου 2025, παρήλθε χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. Το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο τονίζει ότι η πλήρης μετάβαση στη λογιστική δεδουλευμένης βάσης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης του Δημοσίου, την ενίσχυση της διαφάνειας και τη λογοδοσία στη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας. Η μεταρρύθμιση, που προβλέπεται στο άρθρο 156 του ν. 4270/2014 και εξειδικεύτηκε με το π.δ. 54/2018, αποσκοπεί στην ευθυγράμμιση των λογιστικών πρακτικών της Γενικής Κυβέρνησης με τα διεθνή πρότυπα, μέσω της καθιέρωσης της δεδουλευμένης βάσης, ώστε οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις να αποτυπώνουν με ακρίβεια τη δημοσιονομική εικόνα των δημόσιων φορέων και να παρέχουν αξιόπιστα δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων.
Ο επιμερισμός κόστους στα έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) προχώρησε στην τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Με τη νέα ρύθμιση καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα μοιράζεται το κόστος για τα έργα επέκτασης και σύνδεσης στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και των παραγωγών ή μεγάλων καταναλωτών. Συγκεκριμένα, το 50% του κόστους των έργων αυτών θα καλύπτεται από τον ΑΔΜΗΕ και θα εντάσσεται στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή του βάση, ενώ το υπόλοιπο 50% θα καταβάλλεται από τους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τους σταθμούς συμπαραγωγής και τους καταναλωτές υψηλής τάσης. Οι παραγωγοί θα μπορούν να ανακτούν μέρος του ποσού αυτού από άλλους που θα συνδεθούν μελλοντικά στα ίδια έργα. Η ΡΑΑΕΥ τόνισε ότι οι αλλαγές κρίθηκαν αναγκαίες για να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή του κόστους και να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση των καταναλωτών, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του κόστους μεταφέρεται τελικά στους λογαριασμούς ρεύματος μέσω των χρεώσεων χρήσης του συστήματος. Η απόφαση προβλέπει επίσης ότι οι πληρωμές από τον ΑΔΜΗΕ προς τους παραγωγούς θα γίνονται σε τρεις δόσεις, μετά την ολοκλήρωση και ηλεκτροδότηση των έργων, με πλήρη εξόφληση μέσα σε δύο χρόνια. Παράλληλα, απαιτείται διαφάνεια και τεκμηρίωση στις δαπάνες, ώστε να διασφαλίζεται ότι το κόστος που εγκρίνεται είναι πραγματικό και εύλογο.
Νέο πλήγμα για την MLS
Με απόφαση του Εκτελεστικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακλήθηκε η απόφαση του 2007 που αφορούσε στην υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου της εταιρείας MLS Πληροφορική ΑΕ στις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου. Το εν λόγω σχέδιο προέβλεπε την ανάπτυξη λογισμικού και την ανέγερση ιδιόκτητων κτιριακών εγκαταστάσεων της εταιρείας στην Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης, συνολικού ενισχυόμενου κόστους 2,65 εκατ. ευρώ, με εγκεκριμένη κρατική ενίσχυση 927.500 ευρώ. Σύμφωνα με τη νέα απόφαση, η ενίσχυση αυτή ανακαλείται και ανακτάται εντόκως, καθώς κρίθηκε ότι είχε καταβληθεί αχρεωστήτως. Η ανάκληση κρίθηκε αναγκαία, δεδομένου ότι η εταιρεία δεν υπέβαλε αίτηση πιστοποίησης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου έως την 1η Απριλίου 2024. Η εξέλιξη αυτή προστίθεται στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η MLS, καθώς το κεντρικό της κτίριο στη Θεσσαλονίκη έχει προγραμματιστεί να βγει στον πλειστηριασμό στις 10 Δεκεμβρίου 2025. Επισπεύδουσα είναι η Procredit Bank (Bulgaria) EAD. Η κατάσχεση επιβλήθηκε για ποσό 50.000 ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος της συνολικής επιταχθείσας απαίτησης ύψους 3,93 εκατ. ευρώ. Το ακίνητο που θα βγει στο σφυρί είναι οικόπεδο 1.410,44 τ.μ. στη Βιομηχανική Επιχειρηματική Περιοχή (Β.Ε.ΠΕ.) Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης, με ανεγερμένο τετραώροφο κτίριο γραφείων συνολικής επιφάνειας 1.832,82 τ.μ., το οποίο περιλαμβάνει υπόγειο χώρο στάθμευσης 523,70 τ.μ. και τρεις ορόφους.
Η Tsakos Shipmanagement
Μετά από δεκαπέντε χρόνια συνεχούς λειτουργίας στη χώρα μας, η ναυτιλιακή εταιρεία Tsakos Shipmanagement με έδρα τον Παναμά, της εφοπλιστικής οικογένεια Τσάκου, προχωρά στο κλείσιμο του ελληνικού υποκαταστήματός της. Με απόφαση του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλη Κικίλια, ανακλήθηκε η υπ’ αριθμ. 3122.1/4406/22-04-2010 υπουργική απόφαση, η οποία αφορούσε την εγκατάσταση γραφείου ή υποκαταστήματος της εταιρείας στην Ελλάδα. Η ανάκληση πραγματοποιήθηκε ύστερα από αίτηση της ίδιας της Tsakos Shipmanagement, η οποία υποβλήθηκε την 1η Αυγούστου 2025, ζητώντας την κατάργηση της άδειας λειτουργίας του ελληνικού γραφείου της. Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου, η εταιρεία οφείλει να τακτοποιήσει όλες τις οικονομικές και διοικητικές υποχρεώσεις της προς το Ελληνικό Δημόσιο μέσα σε προθεσμία δύο μηνών.
