Το Βραβείο Δημοκρατίας 2025 απένειμε ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, στον Ισραηλινό δημοσιογράφο και συγγραφέα, Γκίντεον Λέβι, κατά τη διάρκεια τελετής, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 1 Οκτωβρίου, στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».
Κατά την απονομή, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, δήλωσε: «Ο Γκίντεον Λέβι, o άνθρωπος που τιμούμε σήμερα, γράφει για να ενοχλήσει. Γράφει για τα παιδιά που δεν προλαβαίνουν να μεγαλώσουν στη Γάζα, για τους εφήβους που δεν ονειρεύονται, για τους νέους που δε σχεδιάζουν το μέλλον, για τις μητέρες που θάβουν τα παιδιά τους, για τις γειτονιές που ισοπεδώνονται, για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και προειδοποιεί εδώ και χρόνια: Ο μιλιταρισμός, ο φανατισμός, η επικράτηση του δίκιου του δυνατού, η σιωπή στην αδικία τροφοδοτούν τον κύκλο αίματος που ανοιγο-κλείνει για πάνω από μισό αιώνα στη Μέση Ανατολή. Η φωνή του Γκίντεον Λέβι έχει αποδείξει ότι η δημοσιογραφία, όταν τιμά την αποστολή της, δεν είναι απλώς ένα εργαλείο πληροφόρησης, είναι πράξη αντίστασης και ηθικής ευθύνης. Γιατί το μεγαλύτερο έγκλημα δεν είναι αυτό που συμβαίνει, αλλά το ότι κανείς δε μιλά για αυτό».
Αποδεχόμενος το Βραβείο Δημοκρατίας, ο Γκίντεον Λέβι, τόνισε: «Είμαι πραγματικά συγκινημένος. Νομίζω ότι είναι η μεγαλύτερη τιμή που έχω λάβει ποτέ στη ζωή μου και είμαι τόσο ευγνώμων. Θα ήθελα να το αφιερώσω σε όσους το αξίζουν πραγματικά. Δεν είμαι εγώ. Είναι οι δημοσιογράφοι της Γάζας. Περισσότεροι από 200 σκοτώθηκαν από το Ισραήλ. Και αυτοί που επιβιώνουν είναι τα μάτια και η συνείδηση και τα αυτιά και οι συγγραφείς της πραγματικότητας αυτή τη στιγμή. Είναι οι μόνοι μάρτυρες για το τι συμβαίνει εκεί. Και τα χειροκροτήματά σας είναι πραγματικά το σωστό βραβείο για αυτούς».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, αναφέρθηκε στις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, λέγοντας: «Ελπίζουμε και ευχόμαστε η σημερινή μας εκδήλωση να συμπέσει και με την απαρχή εξελίξεων ειρήνης στη Μέση Ανατολή. Όλοι στρέφουμε με προσδοκία το βλέμμα μας στην πρόταση που βρίσκεται σε συζήτηση τις τελευταίες ώρες, όχι όμως χωρίς σκεπτικισμό. Γεννά ελπίδες, γιατί ειρήνη στην περιοχή, σημαίνει φαΐ στα παιδιά της Ράφα, πόσιμο νερό στα παιδιά της Χαν Γιουνίς, ηλεκτρικό ρεύμα στα νοσοκομεία της πόλης της Γάζας. Γιατί ειρήνη είναι το δικαίωμα ενός παιδιού να μεγαλώσει χωρίς τον ήχο των βομβαρδισμών. Αυτές όμως τις πρώτες ώρες δεν λείπει και ο σκεπτικισμός για το πόσο βιώσιμη μπορεί να είναι μια πρόταση που εξακολουθεί να αφήνει τους Παλαιστίνιους χωρίς πατρίδα».
Ο Γκίντεον Λέβι, σχολιάζοντας την κάλυψη του πολέμου στη Γάζα από τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, υπογράμμισε: «Κάθε μέσος Έλληνας πολίτης μαθαίνει πολύ περισσότερα για το τι συμβαίνει στη Γάζα από τον μέσο Ισραηλινό. Δεν θέλουν να δουν τη Γάζα. Και τα δειλά, συνεργαζόμενα μέσα ενημέρωσης του Ισραήλ τούς βοηθούν να μη δουν τη Γάζα. Για έναν μέσο Ισραηλινό και για τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, υπάρχουν μόνο 20 άνθρωποι που ζουν στη Γάζα σήμερα. Οι 20 όμηροι, αυτοί είναι οι μόνοι άνθρωποι που ζουν στη Γάζα. Όλα τα υπόλοιπα δε μετράνε».
Την απονομή παρακολούθησαν δια ζώσης διακεκριμένοι προσκεκλημένοι, δημοσιογράφοι, καθώς και πλήθος κόσμου διαδικτυακά από τη σελίδα του Facebook του Δήμου Αθηναίων.
Μετά την τελετή απονομής του Βραβείου Δημοκρατίας, ακολούθησε σύντομο απόσπασμα από το δρώμενο «Το Δράμα της Δημοκρατίας» από το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν.
Ποιος είναι ο Γκίντεον Λέβι
Ο Γκίντεον Λέβι γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ το 1953 και εργάζεται στην εφημερίδα Haaretz από το 1982, όπου ανέδειξε μέσα από τη στήλη «Twilight Zone» την καθημερινότητα των Παλαιστινίων υπό κατοχή. Με το έργο του έχει καθιερωθεί ως μία από τις πιο θαρραλέες φωνές στο Ισραήλ, ασκώντας αδιάκοπα κριτική στην κατοχή και αναδεικνύοντας τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Έχει βραβευθεί με διεθνώς αναγνωρισμένα βραβεία, όπως το Emil Grunzweig Human Rights Award (1996), το Anna Lindh Journalism Award (2008), το Peace Through Media Award (2012), το Olof Palme Prize (2015) και το κορυφαίο στο Ισραήλ Sokolov Prize for Journalism (2021).
Το Βραβείο Δημοκρατίας 2025
Πρόκειται για ένα αντίγραφο αρχαϊκού αγγείου, ενός κρατήρα, δημιουργία της εικαστικού-γλύπτριας, απόφοιτης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, Ελευθερίας Παπαδουράκη.
Οι ερυθρόμορφες διακοσμητικές σκηνές έχουν αντικατασταθεί από μια σύγχρονη μελανόμορφη γεωμετρική σύνθεση, περιμετρικά του αγγείου. Το αρχαίο ελληνικό αγγείο αντιπροσωπεύει το σταθερό έδαφος, ένα σύστημα αξιών, πάνω στο οποίο θα πατήσει η σύγχρονη φιλελεύθερη Δημοκρατία. Το λευκό και το μαύρο συμβολίζουν τη δυαδικότητα: φως και σκοτάδι, παρουσία και απουσία, ζωή και θάνατος, κενό και πλήρωση.
Η βάση του Βραβείου Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών είναι από πλεξιγκλάς, ένα μεταγενέστερο υλικό, σε αντίθεση με το αγγείο που είναι από πηλό. Δημιουργείται έτσι μια αντίθεση και ταυτόχρονα ένα αρμονικό πάντρεμα των υλικών, παραπέμποντας σε μια διαχρονικότητα των αξιών. Το διαφανές πλεξιγκλάς, τονίζει τη σχέση ανάμεσα στο υλικό ίχνος και τη μνήμη, ανάμεσα στην ιστορική ύλη και την υπέρβασή της.
Η ιστορία του Βραβείου Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών
Το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών θεσπίστηκε το 2016 από τον Δήμο Αθηναίων και απονέμεται ετησίως σε προσωπικότητες ή οργανισμούς με διεθνώς αναγνωρισμένο έργο, ηθική ακεραιότητα και διαρκή προσήλωση στις αξίες της φιλελεύθερης Δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Η απονομή του φετινού βραβείου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum, που διοργανώνεται από το Democracy and Culture Foundation, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και τους The New York Times.
Μετά την τελετή απονομής ακολούθησε κοινή συνέντευξη Τύπου του Χάρη Δούκα και του Ισραηλινού δημοσιογράφου Γκίντεον Λέβι, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Πάνος Χαρίτος.
