Όπως αναφέρουν τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης των «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» για το 2022, η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλότερα από χώρες όπως το Μπουρουντί, η Γκαμπόν, η Μποτσουάνα, η Μογγολία. Συνολικά η Ελλάδα έχασε 38 θέσεις, σε σχέση με το 2021, σε ό,τι αφορά στην ελευθερία του Τύπου, καθώς βρίσκεται στην 108η θέση σε σύνολο 180 χωρών.
Η χώρα μας βρίσκεται στην 108η θέση (από την 70ή πέρυσι), σύμφωνα με τους σχετικούς δείκτες που παρακολουθούν και δημοσιεύουν ετησίως οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα».
Η συνολική αξιολόγηση: 108η (από 70η το 2021)
- 128η στον δείκτη ασφάλειας
- 113η στον οικονομικό δείκτη
- 103η στον κοινωνικό δείκτη
- 72η στον πολιτικό δείκτη
- 70η στον νομικό δείκτη
Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνει η RSF, «η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα υπέστη σοβαρά πλήγματα το 2021 και το 2022, με δημοσιογράφους να παρεμποδίζονται τακτικά από την κάλυψη θεμάτων από τη μετανάστευση μέχρι την πανδημία.
Επιπλέον, η δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021 παραμένει ανεξιχνίαστη, παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης για ταχεία διερεύνηση».
Πιο αναλυτικά, σχετικά με το μιντιακό τοπίο της χώρας μας, η έρευνα σημείωνει: «Η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα MME είναι σταθερά μία από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Λίγοι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι συνυπάρχουν με εκατοντάδες διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, γεγονός που συμβάλλει σε έναν μεγάλο κατακερματισμό του μιντιακού τοπίου.
Η συντριπτική πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης ανήκει σε λίγα πρόσωπα που δραστηριοποιούνται και σε άλλους, αυστηρά ρυθμιζόμενους επιχειρηματικούς τομείς. Επιπλέον, κάποιοι από αυτούς έχουν στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ. Ο Τύπος είναι επομένως πολύ πολωμένος πολιτικά».
Στην έκθεση της RSF τονίζεται ότι η εποπτεία των κρατικών ΜΜΕ από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο υπονομεύει την ανεξαρτησία τους αλλά και ότι το ΕΣΡ έχει κατηγορηθεί ως αργό και αναποτελεσματικό στις αποφάσεις του.
Αναφορά γίνεται και στις «αδιαφανείς κρατικές ενισχύσεις προς μέσα μαζικής ενημέρωσης», όπως και στο νόμο περί διασποράς ψευδών ειδήσεων, που «επιτρέπει τον ασύμμετρο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου με σαθρά νομικά θεμέλια».
Όπως τονίζεται, «η ποινή πενταετούς φυλάκισης για το αδίκημα της διάδοσης ψευδών πληροφοριών αντίκειται στις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας και τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα, αποτελεί σοβαρή απειλή για το δικαίωμα των δημοσιογράφων να δημοσιεύουν πληροφορίες για το δημόσιο συμφέρον και αυξάνει τον κίνδυνο αυτολογοκρισίας».
Σχετικά με την ασφάλεια των δημοσιογράφων στην Ελλάδα, πέρα από τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, γίνεται αναφορά στην Ολλανδή δημοσιογράφο Ίνγκεμποργκ Μπέουχελ που εγκατέλειψε τη χώρα μετά από μία εκστρατεία δυσφήμησης σε βάρος της λόγω της λογομαχίας που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τις επαναπροωθήσεις μεταναστών.
Τέλος, υπογραμμίζεται ότι «η αστυνομία καταφεύγει τακτικά σε βία και αυθαίρετες απαγορεύσεις για να παρεμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά».
ΣΥΡΙΖΑ: Το ΑΠΕ λογόκρινε την είδηση για την κατρακύλα της Ελλάδας στην Ελευθερία του Τύπου
ε ανακοίνωσή του το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία σχολιάζει ότι «το ΑΠΕ επιβεβαιώνει ότι αξίζουμε την κατρακύλα στην τελευταία θέση της Ελευθερίας του Τύπου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ελλάδα κατρακύλησε 38 θέσεις στην ελευθερία του Τύπου στη θέση 108, σύμφωνα με την έρευνα των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, βρίσκεται στην τελευταία θέση σε ολόκληρη την ΕΕ και πλέον κάτω από πολλές υποανάπτυκτες χώρες με απολυταρχικά καθεστώτα. Το ΑΠΕ ωστόσο φρόντισε να λογοκρίνει την είδηση, απαλείφοντας κάθε αναφορά στην Ελλάδα στο σχετικό τηλεγράφημα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μετατρέψει σε ντροπή της Ευρώπης τη χώρα μας με τη φίμωση κάθε δημοσιογραφικής φωνής», καταλήγει χαρακτηριστικά.
Τα παραπάνω αναφέρονται τόσο στο περιεχόμενο της έκθεσης για την Ελευθερία του Τύπου που αποτελεί κόλαφο για την Ελλάδα όσο και στο σχετικό τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου. Παρότι η χώρα μας αναφέρεται αναλυτικά στην έκθεση, παρότι έχει κάνει βουτιά 38 θέσεων, παρότι βρίσκεται τελευταία στην Ευρώπη, τελευταία στα Βαλκάνια, το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο δεν αναφέρει ούτε λέξη επ' αυτών.
Προκειμένου να προσπεράσει την υποχρέωση ενημέρωσης των πολιτών για χάρη της επικοινωνιακής προστασίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, φαίνεται ότι επιλέγει να κάνει ένα «μεταφραστικό» από διεθνή τηλεγραφήματα, επιλέγοντας αυτό που δεν αναφέρει την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
Το τηλεγράφημα του ΑΠΕ - ΜΠΕ για την Ελευθερία του Τύπου:
Το “ενημερωτικό χάος” και η παραπληροφόρηση τροφοδοτούν τις διεθνείς εντάσεις αλλά και τον διχασμό στις κοινωνίες, προειδοποίησαν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα (RSF) στην έκθεσή τους του 2022 για την ελευθερία του Τύπου.
Συνολικά η κατάσταση στο 73% των 180 χωρών που εξετάζει κάθε χρόνο η μη κυβερνητική οργάνωση χαρακτηρίζεται “πολύ σοβαρή”, “δύσκολη” ή “προβληματική” σε ό,τι αφορά την ελευθερία των δημοσιογράφων να ασκούν το επάγγελμά τους. Αν και το ποσοστό παραμένει ίδιο σε σχέση με το 2021, ο αριθμός των χωρών όπου η κατάσταση χαρακτηρίζεται “πολύ σοβαρή”, 28, αποτελεί ρεκόρ, ενώ μόνο σε 8 χώρες η κατάσταση θεωρείται “καλή”, έναντι 12 την προηγούμενη χρονιά.
Οι RSF παρατηρούν “πόλωση σε δύο επίπεδα”, μεταξύ των χωρών αλλά και στο εσωτερικό αυτών, η οποία τροφοδοτείται από “την αύξηση της ισχύος των κυκλωμάτων παραπληροφόρησης” στις δημοκρατικές κοινωνίες και “τον έλεγχο των μέσων” στα αυταρχικά καθεστώτα.
“Η δημιουργία ενός ενημερωτικού οπλοστασίου σε κάποιες αυταρχικές χώρες στερεί από τους πολίτες το δικαίωμά τους στην πληροφόρηση αλλά συμβάλλει και στην όξυνση των διεθνών εντάσεων οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε χειρότερους πολέμους”, επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας της ΜΚΟ Κριστόφ Ντελουάρ.
Σύμφωνα με τους RSF, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλωσης αυτής, καθώς “ένας πόλεμος προπαγάνδας είχε προηγηθεί την αποστολή των στρατευμάτων της Μόσχας στο ουκρανικό έδαφος”.
Η Ρωσία βρίσκεται στην 155η θέση της κατάταξης των RSF. Αντίστοιχα η Κίνα (175η στην κατάταξη) “χρησιμοποιεί το νομοθετικό της οπλοστάσιο για να περιορίσει τους πολίτες της και να τους αποκόψει από τον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως στο Χονγκ Κονγκ”, το οποίο έπεσε στην 148η θέση από την 80η που ήταν πέρυσι.
“Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση (στην κατάταξη) φέτος, όμως δικαιολογείται λόγω των συνεχών επιθέσεων στην ελευθερία του Τύπου και της κατάλυσης σιγά σιγά του κράτους δικαίου στο Χονγκ Κονγκ”, σχολίασε ο Σεντρίκ Αλβιανί επικεφαλής των RSF για την ανατολική Ασία.
Η νομοθεσία για την εθνική ασφάλεια, που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο του 2020 έπειτα από ένα κύμα διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, “χρησιμοποιήθηκε μαζικά κατά των δημοσιογράφων, κατά της δημοσιογραφίας και κατά της ελευθερίας του Τύπου στο Χονγκ Κονγκ”, πρόσθεσε ο ίδιος, αναφερόμενος στο κλείσιμο μέσων ενημέρωσης και τη φυλάκιση υπέρμαχων της ελευθερίας του Τύπου.
Fox News
Στις δημοκρατικές χώρες “η μετατροπή των μέσων ενημέρωσης σε Fox News αποτελεί έναν θανάσιμο κίνδυνο διότι υπονομεύει τις βάσεις μιας αρμονικής κοινωνίας και του ανεκτικού δημόσιου διαλόγου”, πρόσθεσε ο Ντελουάρ.
Οι δημοκρατικές κοινωνίες διχάζονται εξαιτίας της αύξησης των μέσων ενημέρωσης “στο μοντέλο του Fox News”, το τηλεοπτικό δίκτυο που προτιμούν οι συντηρητικοί Αμερικάνοι, και “της έκτασης των δικτύων παραπληροφόρησης, τα οποία ενισχύονται από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης”, σημείωσε ο ίδιος.
Αυτή η εσωτερική πόλωση όξυνε τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις στις ΗΠΑ (42η στην κατάταξη), επεσήμαναν οι RSF.
Στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης της ΜΚΟ βρίσκεται πάντα η Κίνα και ακολουθούν η Μιανμάρ, το Τουρκμενιστάν, το Ιράν, η Ερυθραία με τη Βόρεια Κορέα τελευταία.
Πρώτη στην κατάταξη εξακολουθεί να είναι για έκτη συνεχή χρονιά η Νορβηγία, ενώ ακολουθούν η Δανία και η Σουηδία. Οι RSF εξέφρασαν εξάλλου την ελπίδα τους για τη βελτίωση των συνθηκών για τα μέσα ενημέρωσης μετά την αλλαγή κυβερνήσης στη Μολδαβία (40η) και τη Βουλγαρία (91η).
