Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης εξηγεί γιατί πιστεύει ότι εκλογές θα γίνουν το 2026 και γιατί δεν πρόκειται το ΠΑΣΟΚ να συνεργαστεί μετεκλογικά με τη ΝΔ. Επιμένει ότι εκλογικός στόχος είναι η νίκη και, παρόλο που είναι γνωστή η δυσκολία της σχέσης του με την Χαριλάου Τρικούπη, αποφεύγει να ρίξει λάδι στη φωτιά με το σχόλιο «τα εν οίκω μη εν δήμω».
-Θα οδηγήσουν κάπου οι Προανακριτικές; Θα υπάρξει, τελικά, κάθαρση;
Η τραγωδία των Τεμπών αναδεικνύει κατ’ ελάχιστον δύο ζητήματα. Το πρώτο αφορά τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για να είναι ασφαλείς οι μετακινήσεις με το τρένο. Την ώρα που μιλάμε για πράσινη μετάβαση, αυτή η αναγκαιότητα θα έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί ήδη από την κυβέρνηση της ΝΔ. Πολύ περισσότερο καθώς δεν υπόκειται στους περιορισμούς της μνημονιακής περιόδου και είχε πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Το δεύτερο αφορά την απόδοση δικαιοσύνης σε όσους αποδειχθεί ότι είχαν ευθύνες για την πολύνεκρη τραγωδία. Οι προανακριτικές είναι χρήσιμες και αναγκαίες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφύγει τον πειρασμό να παρέμβει στο έργο της δικαιοσύνης και η δικαιοσύνη θα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Την ώρα που η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στα πολιτικά κόμματα που κυβέρνησαν βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της μεταπολιτευτικής περιόδου έχουμε την ιστορική και θεσμική υποχρέωση να διευκολύνουμε την δικαιοσύνη να αποδώσει ευθύνες σε αυτούς που άφησαν τα πράγματα στον ελληνικό σιδηρόδρομο στην τύχη τους.
Επειδή όμως μου θέτετε το ερώτημα, θέλω να σας πω με αφορμή την τραγωδία ότι πλέον δεν αρκεί η κάθαρση με απόδοση δικαιοσύνης. Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε σε πολλά ζητήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του κράτους και των θεσμών. Απαιτούνται προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και ανατροπές σε αντιλήψεις που μας έχουν καθηλώσει και δεν μας επιτρέπουν να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά και προς όφελος των πολιτών στις μεγάλες προκλήσεις των καιρών μας.
-Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις πολιτικές εξελίξεις; Θα ολοκληρώσει τη θητεία της η κυβέρνηση;
Ο πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τη θητεία της. Έχω τις ακόλουθες επισημάνσεις να κάνω. Τα δημοσκοπικά δεδομένα της ΝΔ -καθώς κλείνουμε δύο χρόνια από τις εκλογές του 2023 - την καθηλώνουν σε ποσοστά οριακά υψηλότερα από αυτά των Ευρωεκλογών του 2024. Αν αυτά τα ποσοστά διατηρηθούν και το 2026, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα χρειαστεί και δεύτερη εκλογική αναμέτρηση με στόχο να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση, χωρίς να είναι βέβαιο ότι αυτό θα επιτευχθεί.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2027 η χώρα θα αναλάβει την προεδρία της ΕΕ. Δεν μπορεί να αφεθεί η διεξαγωγή των εκλογών την τελευταία στιγμή δηλαδή τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 2027. Οι υπουργοί της κυβέρνησης που θα αναδειχθεί από τις εκλογές θα πρέπει να έχουν σαφή εικόνα του χαρτοφυλακίου τους και των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Για αυτό εκτιμώ ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2026 και τουλάχιστον ένα εξάμηνο πριν την συνταγματική ημερομηνία.
-Το ΠΑΣΟΚ έχει θέσει ως εκλογικό στόχο τη νίκη. Δεν είναι κάπως ανεδαφική αυτή η επιδίωξη με βάση τις δημοσκοπήσεις;
Στην πολιτική τίποτε δεν είναι ανεδαφικό καθώς είναι το προνομιακό πεδίο των μεγάλων ανατροπών. Το τονίζω αυτό γιατί μετά το 2012 η αρχιτεκτονική του διπολικού δικομματισμού που εδραιώθηκε το 1977 έχει αναιρεθεί και είμαστε σε μια τόσο ρευστή πολιτική ισορροπία που όλα είναι εφικτά.
Αυτό όμως προϋποθέτει από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ να συστηθεί ξανά στους πολίτες και να αποκαταστήσει σχέση πλειοψηφικής εμπιστοσύνης μαζί τους που έχει κλονιστεί. Είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσουμε την ταυτότητα μας και να παρουσιάσουμε το όραμα μας ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές που δεν έχουν βιωματική εμπειρία από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.
Να αποσαφηνίσουμε τι σημαίνει ότι είμαστε Σοσιαλιστές στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Ποια πορεία επιλέγουμε μετά την κατάρρευση του Τρίτου Δρόμου της Σοσιαλδημοκρατίας. Γιατί είμαστε αναγκαίοι σε μια περίοδο τρομερών γεωπολιτικών και γεωοικονομικών ανακατατάξεων και διόγκωσης των ανισοτήτων. Πάνω από όλα να τους εξηγήσουμε με ποιες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικές θα αποκαταστήσουμε την οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανοδική κινητικότητα τώρα που βιώνουν συνθήκες στασιμότητας ή καθοδικής πορείας. Που διαφέρουμε από την συντήρηση που εκπροσωπεί η ΝΔ. Ποιες οι διαφορές μας από την παραδοσιακή ή την αντισυστημική Αριστερά.
Άρα σκύβουμε το κεφάλι και μπαίνουμε στο χωράφι να το οργώσουμε για να καρπίσει. Αν αποτύχουμε θα καταδικαστεί η χώρα να ξαναζήσει όσα έζησε σε περιόδους μονοκρατορίας της δεξιάς και το 2004-2009 που μας οδήγησε στη χρεοκοπία.
-Δεν είναι λογικό οι πολίτες να περιμένουν από το ΠΑΣΟΚ να ξεκαθαρίσει ότι δεν θα αφήσει τη χώρα ακυβέρνητη;
Το ΠΑΣΟΚ έχει αποδείξει ότι θέτει ως προτεραιότητα τη χώρα και τη σταθερότητα που τόσο έχει ανάγκη μετά από μια υπερδωδεκαετή εμπειρία αλλεπάλληλων κρίσεων. Αντίθετα τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξαν στα χρόνια των κρίσεων ότι προέταξαν το κομματικό συμφέρον. Ας συγκρίνουμε την πορεία της Πορτογαλίας και τη στάση των κομμάτων εκεί στα χρόνια της κρίσης και τη στάση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ εδώ τα συμπεράσματα θα βγουν άμεσα γιατί μείναμε τόσο πίσω όλα αυτά τα χρόνια.
Η ΝΔ δεν ενδιαφέρεται για την κυβερνησιμότητα της χώρας. Το είδαμε αυτό το 2011 και το 2012. Άρα δεν μπορεί να μας βρει ως πολιτικούς εταίρους στα σχέδιά της για διαρκή παραμονή στην εξουσία. Το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει τα πάντα για να φτάσει η χώρα ως εδώ χωρίς να χρεοκοπήσει αλλά αυτό δεν αρκεί. Για αυτό τόνισα στην αρχική σας ερώτηση την ανάγκη ριζικών αλλαγών με προοδευτικές μεταρρυθμίσεις.
-Γιατί απορρίφθηκε αμέσως και χωρίς συζήτηση η πρόταση Φάμελλου για κοινό ψηφοδέλτιο των προοδευτικών κομμάτων;
Τα κοινά ψηφοδέλτια προϋποθέτουν προγραμματική σύγκλιση. Το σκεπτικό να κατεβούμε όλοι μαζί για να διώξουμε τη ΝΔ χωλαίνει αν δεν απαντηθεί πρώτα το ερώτημα «και μετά τι;». Αυτοσκοπός η κατάληψη της εξουσίας; Δείτε πως από τον ΣΥΡΙΖΑ του Ιανουαρίου 2015 έχουν προκύψει μέχρι σήμερα οκτώ διακριτά πολιτικά σχήματα που δεν μπορούν να καθίσουν μαζί στο ίδιο τραπέζι παρά το γεγονός ότι συμμετείχαν στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Οι συνεργασίες ή τα μέτωπα προϋποθέτουν κοινή οπτική σε πολλά πράγματα. Τι άποψη έχουν για τους ανεξάρτητους θεσμούς. Ποια είναι η άποψη για την δικαιοσύνη και τη λειτουργία της. Ως Δημοκράτης Σοσιαλιστής, δεν δέχομαι τον απόλυτο έλεγχο του κράτους που όριζαν κάποιοι που έλεγαν ότι αν πάρουν ξανά εντολή θα επιδιώξουν να ελέγξουν τους αρμούς της εξουσίας. Αυτή η λογική είναι σήμερα κυρίαρχη και στη ΝΔ η οποία αντιμετωπίζει το κράτος σαν δοβλέτι της.
-Για να ανταγωνίζεστε με την Πλεύση Ελευθερίας για τη δεύτερη θέση κάποιο λάθος έχετε κάνει. Δεν είναι έτσι;
Ζούμε μια περίοδο έντονης αποϊδεολογικοποίησης της πολιτικής και αποπολιτικοποίησης των πολιτών. Το είδαμε από τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές του 2023 και του 2024. Είναι προφανές ότι δεν καταφέραμε να διατηρήσουμε τις δημοσκοπικές επιδόσεις της περιόδου μετά τις εσωκομματικές εκλογές του 2024. Δεν έχει γίνει κατανοητό σε όσους λαμβάνουν αποφάσεις για την πορεία του ΠΑΣΟΚ ότι η περίοδος που οι πολίτες συστοιχίζονταν πίσω από το κόμματα πέρασε ανεπιστρεπτί. Για αυτό είχαμε τρεις αλλαγές στη δεύτερη θέση από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι σήμερα. Πιστεύω πως τελικά το ΠΑΣΟΚ θα είναι τουλάχιστον δεύτερο. Αλλά στόχος μας είναι να πάρουμε την πρώτη θέση και να επιστρέψουμε ως πρωταγωνιστές που θα δρομολογήσουν τις αναγκαίες προοδευτικές αλλαγές.
-Το Πολιτικό Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχετε, έχει να συνεδριάσει από πριν τις εσωκομματικές εκλογές. Γιατί κατά τη γνώμη σας;
Τα εν οίκω μη εν δήμω. Τα κρίσιμα για τη χώρα και τους πολίτες θέματα υπερβαίνουν τη λειτουργία των οργάνων.
