Υπάρχει έδαφος συνεργασίας στη χώρα μας της Δεξιάς με την Ακροδεξιά; Αν ήμασταν Γερμανία η απάντηση θα ήταν σίγουρα αρνητική. Στη Γερμανία οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεχίζονται. Ευτυχώς εκεί το Σύνταγμα δεν απαιτεί κάθε κόμμα που παίρνει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης να την παραδίδει μέσα σε τρεις ημέρες, όπως επιβάλλει το δικό μας. Ο λόγος μιας τέτοιας τόσο μεγάλης συνταγματικής διαφοροποίησης είναι πως στη Γερμανία οι θεσμοί λειτουργούν αυτόνομα και μετά τις εκλογές, ενώ στην Ελλάδα, αλλά και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αυτό είναι αδύνατον, αν δεν έχει πρώτα διαμορφωθεί νέα κυβέρνηση.
Δεν είναι όμως μόνο αυτή η διαφορά. Η διαφορά είναι πολιτική και ιστορική. Η ήττα της δημοκρατίας της Βαϊμάρης λόγω της αποτυχίας των κομμάτων της να σχηματίσουν σταθερά αντιναζιστικά κυβερνητικά σχήματα, επηρεάζουν ακόμη και σήμερα το γερμανικό πολιτικό και κομματικό σύστημα. Αυτό είναι το μόνο ευρωπαϊκό κομματικό σύστημα στο οποίο η Ακροδεξιά μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να συμμετάσχει σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα. Όταν το 1999 στην Αυστρία σχηματίστηκε κυβέρνηση συνεργασίας Κεντροδεξιάς- Ακροδεξιάς η Ε.Ε. αντέδρασε ακαριαία και επέβαλλε οικονομικές και πολιτικές ποινές στη χώρα. Μόλις δυο χρόνια μετά, το 2001, όταν ο Μπερλουσκόνι έβαλε στην κυβέρνηση του τους φασίστες της Εθνικής Συμμαχίας του Τζιανφράνκο Φίνι, τον οποίο έχρισε αντιπρόεδρο και υπουργό εξωτερικών του, ελάχιστες αντιδράσεις υπήρξαν. Το 2017 η αυστριακή Ακροδεξιά ξαναμπήκε με το «νόμο» στην κυβέρνηση, χωρίς ν’ ανοίξει μύτη. Έκτοτε στην Ιταλία το 2022, στη Σουηδία και στη Φιλανδία το 2023 εντυπωσιάζει ο αβασάνιστος τρόπος με τον οποίο η Κεντροδεξιά δέχθηκε τη συνεργασία με την Ακροδεξιά. Στην Ιταλία τώρα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Συγκυβερνά η Ακροδεξιά (Μελόνι) με την Ακροδεξιά (Σαλβίνι). Στη Γερμανία αντιθέτως ακόμη και η προσπάθεια του Φρίντριχ Μερτς να περάσει ένα μεταναστοκτόνο σχέδιο νόμου, απέτυχε λόγω και της αποχής βουλευτών του κόμματός του. Στο εξής ούτε κουβέντα για κυβερνητική συνεργασία του CDU με το κρυπτό-φιλοναζιστικό AFD.
Η Ελλάδα όμως δεν είναι Γερμανία. Δεν εννοώ μόνο την επαίσχυντη συμμαχία του Τσίπρα με τον Καμμένο. Πριν, το όχι και πολύ μακρινό 2011, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ είχαν νομιμοποιήσει τη συμμετοχή της Ακροδεξιάς του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Εθνικισμός, αλυτρωτισμός, αντιφιλελευθερισμός, αντικοινοβουλευτισμός, «πατριωτισμός», οι «γυφτοσκοπιανοί» να τα στοιχεία του κόμματος το οποίο το 2011 συμμετείχε στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τα ίδια στοιχεία συνθέτουν και την ιδεολογία των ΑΝΕΛΛ του Καμμένου. Προς τιμή του ο σημερινός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, πριν γίνει γραμματέας του κόμματος το 2013, είχε αντιταχθεί σ’ αυτή τη συνεργασία. Δυστυχώς ο Τσίπρας πέρασε χωρίς ιδιαίτερες αντιρρήσεις τη συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛΛ. Έτσι η νομιμοποίηση της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα ξεκίνησε το 2011 και συνεχίστηκε το 2015. Από το 2011 ξεκινά και η αλματώδης ανέλιξη των ακροδεξιών Μάκη Βορίδη και Άδωνι Γεωργιάδη που σήμερα μεγαλουργούν στη «φιλελεύθερη» ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Παρατηρούμε λοιπόν πως δυστυχώς μόνο στη Γερμανία το κομματικό σύστημα απορρίπτει χωρίς συζήτηση τη συμμετοχή των ακροδεξιών στην κυβέρνηση. Ίσως εκεί τα παθήματα έγιναν μαθήματα. Αλλά ποτέ μη λες ποτέ. Αλλά οι «κατάρες» σήμερα στην Ελλάδα κατά της Ακροδεξιάς είναι υποκριτικές και ατελέσφορες. Το κομματικό μας σύστημα, σε πλήρη εναρμόνιση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, πλην Γερμανίας, είχε προ πολλού νομιμοποιήσει την Ακροδεξιά. Εδώ κάποιοι παραλίγο να νομιμοποιήσουν και τη «συνετή Χρυσή Αυγή» και θα τους ξέφευγαν ο ΛΑΟΣ και οι ΑΝΕΛΛ; Αυτά όλα δείχνουν ότι ο δρόμος για την κυβερνητική συνεργασία της ΝΔ με τα ακροδεξιά κόμματα έχει προ πολλού νομιμοποιηθεί και είναι περισσότερο πιθανός, στην παρούσα φάση, από μια συνεργασία της με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Από την άλλη επίσης δείχνουν πως η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν είναι αναγκαία για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Αυτό θα πρέπει να πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση μιας ριζοσπαστικά εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης και όχι να εγκλωβιστεί στα διλήμματα δεξιών και «κεντρώων» νεοδεξιών περί «σταθερότητας».
(Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι δρ κοινωνιολογίας)
