Opinions

Νίκος Τόσκας: Ουκρανία: Κλιμάκωση ή στασιμότητα;

Νίκος Τόσκας Νίκος Τόσκας
Νίκος Τόσκας: Ουκρανία: Κλιμάκωση ή στασιμότητα; Φωτογραφία: intime
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση ξεχνάει την πραγματική τουρκική απειλή χάριν της ‘’δεδομένης’’ στάσης προς την Δύση. Η μερική αποστρατωτικοποίηση των νησιών, με αποστολή όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, περνάει μέσα από αμφίβολης χρησιμότητας υπερεξοπλισμούς και την ομίχλη του κοινού δυτικού ‘’οφέλους’’.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε αμέσως μετά την επανεκλογή Πούτιν:

«Με φόντο τις επιθέσεις (ουκρανικών) μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τους βομβαρδισμούς του εδάφους μας, σε δημόσιες εγκαταστάσεις, κτίρια κατοικιών, πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ασφάλεια αυτών των εδαφών. Μπορούν να διασφαλιστούν μόνο με τη δημιουργία κάποιου είδους "ουδέτερης ζώνης", έτσι ώστε κάθε μέσο που χρησιμοποιεί ο εχθρός για να μας χτυπήσει να είναι εκτός ορίων».

Με άλλα λόγια λένε στους δυτικούς ‘’μη στείλετε αεροσκάφη ή πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία και μην πλησιάζετε τα σύνορά μας’’.

Οι Ουκρανοί επιτέθηκαν αυτές τις μέρες, με χερσαίες δυνάμεις και Ρώσους αντικαθεστωτικούς, σε καθαρά ρωσική περιοχή κοντά στο Belgorod (πόλη με 1 εκατ. κατοίκους), βόρεια από το Χάρκοβο. Η περιοχή δεν φυλασσόταν καλά και είχαν αρχικά κάποιες επιτυχίες προτού απωθηθούν από τους Ρώσους με ελικόπτερα, αεροσκάφη και πυροβολικό.

Είναι αμφίβολο αν ήταν κίνηση αντιπερισπασμού μπροστά στις συνεχείς ήττες στο Ντομπάς ή παραπλανητική ενέργεια των Ουκρανών στο βορρά προκειμένου να εξαπολύσουν εαρινή επίθεση στο νότο.

Μια τέτοια ενέργεια χρειάζεται στη Δύση για να αρχίσει πάλι η παροχή βοήθειας και να παρακαμφθούν οι αντιδράσεις των Ρεπουμπλικανών στις ΗΠΑ και του Σόλτς στη Γερμανία.

Επιδίωξη των Ουκρανών είναι να μεταφέρουν τον πόλεμο στην ίδια τη Ρωσία. Αυτές τις μέρες έστειλαν μεγάλο αριθμό drones στη Μόσχα, στο Μπέλκοροντ και σε διυλιστήρια. Προσπαθούν να παρασύρουν τον Πούτιν σε πλήγματα μεγάλων πόλεων για να ζητήσουν από την Δύση όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς και αεροσκάφη.

Επειδή χάνουν στο κοντινό έδαφος προσπαθούν να κερδίσουν με πλήγματα σε βάθος, απέναντι σε πλοία στη Μαύρη Θάλασσα (έχουν πλήξει το 20% των πλοίων), αεροδρόμια, μεγάλες γέφυρες, διυλιστήρια και αστικές περιοχές.

Για πρώτη φορά η Ουκρανία επιτίθεται σε μη αμφισβητούμενα Ρωσικά εδάφη με χερσαίες δυνάμεις και για πρώτη επίσης φορά η Ρωσία διεκδικεί ‘’ουδέτερη’’ δηλαδή ‘’αποστρατικοποιημένη ζώνη’’ που προφανώς θα είναι πέραν των προσαρτημένων εδαφών του Ντομπάς και της Κριμαίας. Οι περίφημες ‘’no-fly zones’’ στη Βοσνία από τους Αμερικανούς επιστρέφουν από Ρωσικής πλευράς. Οι κατεχόμενες περιοχές από την Ρωσία συμπληρώνονται με απαιτήσεις για ζώνες μειωμένης κυριαρχίας. Η Ουκρανία αντί να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ όπως επιδίωκε η Δύση, κομματιάζεται και αδρανοποιείται.

Ο πόλεμος φεύγει από τα μικρά χωριά και αγγίζει όλο και περισσότερο μεγάλες πόλεις και βιομηχανικά κέντρα.

Τα μικρά όπλα αντικαθιστούν τα μεγαλύτερα, με αυξημένο βεληνεκές.

Οι χώρες που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα δεν ενεργοποιούν μόνο τους εξοπλισμούς τους αλλά και την συνείδηση των πολιτών.

Η Γερμανή υπουργός Παιδείας ζήτησε προετοιμασία των παιδιών στα σχολεία για πόλεμο. Στην γερμανική Βουλή απορρίφθηκε η αποστολή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία αλλά το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα (CDU), οι Πράσινοι και μέρος των Φιλελεύθερων είχαν άλλη γνώμη. Ζούμε εποχή ψυχρού πολέμου.

Ο Μακρόν ζητάει επίμονα αποστολή δυτικών στρατευμάτων στις εμπόλεμες περιοχές μάλλον όμως επιδιώκει να πάρει το ‘’δαχτυλίδι’’ των Αμερικανών στην Ευρώπη.

Ο Πούτιν αναβαθμισμένος μετά τις εκλογές επιδιώκει μεγαλύτερες νίκες.

Ο Μπάιντεν φοβάται περισσότερες ουκρανικές ήττες στο πεδίο και αφήνει τους Ευρωπαίους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Σε αντίθεση με τον Μακρόν ξέρει ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να ανακαταλάβει τα χαμένα εδάφη. Έχει στραφεί ήδη προς την Κίνα, την οποία πιέζει με πρόφαση τα ανθρώπινα δικαιώματα στις δυτικές περιοχές (Ξινγιάνγκ), όπου κατοικούν οι μουσουλμάνοι Ουιγκούροι.

Σε αυτές τις περιοχές έχουν κατασκευασθεί εργοστάσια της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen και της γερμανικής χημικής βιομηχανίας BASF. Οι βιομηχανίες αυτές πιέζονται να εγκαταλείψουν την Κίνα, με πρόφαση ότι χρησιμοποιούν εργάτες-φυλακισμένους. Κάτι που δεν βρήκε αρμόδια επιτροπή.

Αν οι πιέσεις ευοδωθούν θα υπάρξει άλλο ένα πλήγμα για την γερμανική βιομηχανία που παράγει το 30% των αυτοκινήτων της στην Κίνα.

Η κατάσταση εξελίσσεται με ένα περίεργο τρόπο που επιδέχεται πολλές ερμηνείες.

Τα δυο χρόνια πολέμου άφησαν πληγές στις εμπόλεμες περιοχές αλλά δημιούργησαν και χάσματα όχι μόνο στον περίγυρο αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Η κλιμάκωση σημαίνει καταστάσεις που ξεπερνούν τα όρια της αρχικής πολεμικής αντιπαράθεσης, ο πόλεμος γίνεται ολοκληρωτικός και εμπλέκονται όλο και περισσότεροι διεθνείς παράγοντες.

Η στασιμότητα σημαίνει φθορά με μικρές απώλειες εκατέρωθεν των εμπολέμων. Οι ενδείξεις όμως όσο δεν σταματάει ο πόλεμος οδηγούν σε κλιμάκωση.

Είναι αλήθεια ότι η ρωσική ηγεσία έχει μέχρι τώρα δείξει αυτοσυγκράτηση (όπως παραδέχεται το Foreign Affairs) και δεν επέτρεψε στους στρατιωτικούς να πλήξουν κυβερνητικά κτίρια στο Κίεβο ή την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ουκρανών. Θα ήταν εύκολο να κτυπηθεί ο Ζελένσκυ όταν ταξίδευε από το Κίεβο στην Οδησσό ή να βομβαρδιστούν τα τρένα και αεροπλάνα που μεταφέρουν άρματα μάχης και πυροβόλα στην Ουκρανία. Οι σιδηροδρομικές γραμμές και τα αεροδρόμια είναι στατικοί στόχοι και επόμενα εύκολα καταστρέφονται.

Τώρα κινδυνεύει να φύγει η σύγκρουση από το Ντονμπάς και να αγγίξει όχι μόνο με σποραδικά πλήγματα αλλά με συστηματικές πολεμικές επιχειρήσεις ευρύτερες περιοχές. Αν γίνει αυτό η όποια αυτοσυγκράτηση θα παρακαμφθεί χάριν των στρατιωτικών επιτυχιών. Ο πόλεμος τότε αυτοματοποιείται, κλιμακώνεται ανεξέλεγκτα και μπορεί να εμπλακούν δυνάμεις δυτικών χωρών αν οι Ρώσοι κάνουν μαζικά πλήγματα στη δυτική Ουκρανία ή σε στρατηγικούς κυβερνητικούς στόχους.

Το αμερικανικό κυβερνητικό think tank RAND αναλύει τις περιπτώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε απότομη κλιμάκωση:

· Αν κινδυνέψουν εγκαταστάσεις πυρηνικών όπλων της Ρωσίας.

· Αν η Ουκρανία απειλήσει εδάφη της Ρωσίας (σ.σ. ήδη έγινε).

· Αν η Ρωσία προσβάλει αξιωματούχους του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ή αεροσκάφη επιτήρησης AWACS.

· Αν το ΝΑΤΟ παραδώσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και τοποθετηθούν κοντά στα ρωσικά σύνορα, μαζί με εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και ενδείξεις ότι επίκειται ένταξη στο ΝΑΤΟ.

· Αν προσβληθούν στόχοι εντός νατοϊκών χωρών.

· Αν γίνει μαζική χρήση αεροπορικών και πυραυλικών προσβολών στην Ουκρανία.

· Αν υπάρξουν ενδείξεις χρήσης χημικών ή πυρηνικών όπλων.

· Αν γίνει μετάδοση της κρίσης σε άλλες περιοχές (σ.σ. για παράδειγμα Τρανσδνειστερία ή Βαλκάνια).

Το επίσης συστημικό Foreign Affairs αναφέρει σε άρθρο ότι η δυτική καθυστέρηση σε παραγωγή πυρομαχικών θα ξεπεραστεί από το 2025. Επόμενα, το παράθυρο ευκαιρίας των Ρώσων βρίσκεται στην Άνοιξη και το Καλοκαίρι του 2024.

Το δυσάρεστο είναι ότι η ουκρανική κρίση πέραν της οικονομίας έχει αρχίσει να επηρεάζει και την δημοκρατική λειτουργία των ευρωπαϊκών και δυτικών χωρών. Η Ακροδεξιά ανεβαίνει επικίνδυνα, μερικές φορές σε φιλορωσική κατεύθυνση. Η κυβερνώσα Δεξιά παίρνει μέτρα απέναντι στην Αριστερά που συνήθως κρατάει ουδέτερη στάση.

Η στρατωτικοποίηση των κοινωνιών της Ευρώπης ενισχύεται. Μαζί φυτρώνουν φαινόμενα μακαρθισμού.

Στην Ελλάδα η κυβέρνηση ξεχνάει την πραγματική τουρκική απειλή χάριν της ‘’δεδομένης’’ στάσης προς την Δύση. Η μερική αποστρατωτικοποίηση των νησιών, με αποστολή όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, περνάει μέσα από αμφίβολης χρησιμότητας υπερεξοπλισμούς και την ομίχλη του κοινού δυτικού ‘’οφέλους’’.

Ο Ν. Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.