Αποκαλυπτικά και ιδιαιτέρως ανησυχητικά στοιχεία για την πραγματική επικινδυνότητα των εκρηκτικών που εξακολουθούν να βρίσκονται στις εγκαταστάσεις των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) στο Λαύριο έρχονται στο φως της δημοσιότητας, με αφορμή τη διαδικασία διαπραγμάτευσης για την απορρύπανση τμήματος του χώρου. Τα στοιχεία αυτά, που περιλαμβάνονται σε επίσημα έγγραφα της αναθέτουσας αρχής τα οποία παρουσιάζει σήμερα το Dnews.gr, σκιαγραφούν μια κατάσταση πολύ σοβαρότερη από εκείνη που ήταν έως σήμερα γνωστή σε τοπικούς φορείς και την αυτοδιοίκηση. Στις 12 Δεκεμβρίου δημοσιεύθηκε από τα ΕΑΣ στο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων η πρόσκληση υποβολής προσφοράς στο πλαίσιο διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. Αντικείμενο της διαδικασίας είναι η ανάδειξη αναδόχου για την απορρύπανση και την απομάκρυνση δέκα δεξαμενών που βρίσκονται στον πρώην χώρο καταστροφής ναρκών του Συγκροτήματος Εργοστασίων Λαυρίου των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων. Η πρόσκληση απευθύνθηκε σε περιορισμένο αριθμό εταιρειών, συγκεκριμένα στις Enviroplan, V Group, Polyeco, AECOM και Intergeo ΕΠΕ Τεχνολογία Περιβάλλοντος. Από τα συνημμένα της πρόσκλησης προκύπτουν στοιχεία που προκαλούν έντονη ανησυχία, καθώς –σύμφωνα με πληροφορίες– δεν ήταν σε γνώση ούτε του Δήμου Λαυρεωτικής ούτε του δημάρχου Δημήτρη Λουκά. Στο φάκελο περιλαμβάνονται δεδομένα και αναλύσεις του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και ειδικότερα του Ινστιτούτου Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας, τα οποία βασίζονται σε δείγματα που ελήφθησαν από τις δεξαμενές των εγκαταστάσεων. Σύμφωνα με τις εργαστηριακές αναλύσεις, στο εσωτερικό των δεξαμενών ανιχνεύονται εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις στρατιωτικών εκρηκτικών, όπως ΤΝΤ, RDX και HMX, καθώς και προϊόντα μερικής αποικοδόμησής τους. Οι συγκεντρώσεις αυτές, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν σε δεκάδες χιλιάδες χιλιοστόγραμμα ανά κιλό ξηρού υλικού, υπερβαίνουν κατά πολύ τα επίπεδα που καταγράφονται διεθνώς σε αντίστοιχες περιπτώσεις ρύπανσης. Όπως επισημαίνουν ειδικοί, τα δεδομένα αυτά δεν παραπέμπουν απλώς σε παλαιά και αδρανή κατάλοιπα, αλλά σε ενεργά εκρηκτικά φορτία με απρόβλεπτη συμπεριφορά. Η ταυτόχρονη παρουσία πρωτογενών εκρηκτικών και χημικά ασταθών παραγώγων δημιουργεί ένα μίγμα εξαιρετικά υψηλού κινδύνου, το οποίο μπορεί να αντιδράσει σε μηχανική καταπόνηση, τριβή ή αύξηση της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, τέτοια υλικά απαιτούν χειρισμό αντίστοιχο με εκείνον που προβλέπεται για ενεργά στρατιωτικά εκρηκτικά και όχι απλές εργασίες περιβαλλοντικής απορρύπανσης, γεγονός που ανεβάζει κατακόρυφα το επίπεδο επικινδυνότητας των παρεμβάσεων.
Πέραν του άμεσου κινδύνου ατυχήματος, οι εγκαταστάσεις στο Λαύριο συνιστούν και σοβαρή περιβαλλοντική απειλή. Τα συγκεκριμένα εκρηκτικά και τα προϊόντα αποικοδόμησής τους χαρακτηρίζονται ως τοξικά, επίμονα στο περιβάλλον και δυνητικά μεταλλαξιογόνα. Υπό προϋποθέσεις, μπορούν να περάσουν στο έδαφος και στα υπόγεια ύδατα, με δεδομένη μάλιστα την εγγύτητα του χώρου σε κατοικημένες περιοχές και σε δραστηριότητες της τοπικής οικονομίας. Ενδεχόμενη διαρροή ή διασπορά τους θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες συνέπειες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Σύμφωνα με όσα πληροφορηθήκαμε ο Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΑΣ Χριστόφορος Μπουτσικάκης δεν έχει ενημερώσει σχετικά τον Δήμαρχο Λαυρίου Δημήτρη Λουκά.
Το έργο της απορρύπανσης
Με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει αναρτηθεί στο ΕΣΗΔΗΣ, η διαδικασία απορρύπανσης «ξεκίνησε» ήδη με τη δημοσιοποίηση της πρόσκλησης στις 12 Δεκεμβρίου 2025. Οι προσκεκλημένοι οικονομικοί φορείς θα μπορούν να υποβάλουν ερωτήματα και αιτήματα διευκρινίσεων έως τις 18 Δεκεμβρίου, ενώ η αναθέτουσα αρχή οφείλει να απαντήσει έως τις 19 Δεκεμβρίου. Το ιδιαίτερα στενό αυτό πλαίσιο, εν μέσω μάλιστα της εορταστικής περιόδου, θεωρείται από πολλούς ως ένα από τα πρώτα σημεία που δυσχεραίνουν την ουσιαστική προετοιμασία τεχνικών και οικονομικών προσφορών για ένα έργο υψηλής πολυπλοκότητας και επικινδυνότητας. Στο επίκεντρο των ανησυχιών βρίσκεται το γεγονός ότι στην πρόσκληση δεν τίθενται σαφή και μετρήσιμα όρια απορρύπανσης, ενώ γίνεται αναφορά ακόμη και σε «μερική εξουδετέρωση» των εκρηκτικών υλικών που βρίσκονται εντός των δεξαμενών. Η διατύπωση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το ποιο θα είναι τελικά το επίπεδο ασφάλειας που θα επιτευχθεί, αλλά και για το κατά πόσο η προβλεπόμενη παρέμβαση συνιστά μια ολοκληρωμένη λύση ή απλώς μια προσωρινή αντιμετώπιση του προβλήματος. Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε υφιστάμενες μελέτες επικινδυνότητας, περιβαλλοντικές ή τεχνικές, που θα μπορούσαν να τεκμηριώσουν τον σχεδιασμό του έργου. Η απουσία τέτοιων στοιχείων θεωρείται κρίσιμη, δεδομένου ότι πρόκειται για εγκαταστάσεις με εκρηκτικά υλικά μεγάλης ποσότητας και άγνωστης, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατάστασης. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός του έργου, αν και σημαντικός, δεν συνοδεύεται από αναλυτική κοστολόγηση, γεγονός που δυσκολεύει την αξιολόγηση της επάρκειάς του σε σχέση με το φυσικό αντικείμενο. Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλούν και τα στοιχεία για τις ποσότητες των εκρηκτικών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μόνο οι δέκα δεξαμενές που περιλαμβάνονται στην παρούσα παρέμβαση ενδέχεται να περιέχουν περίπου 40 τόνους εκρηκτικών υλών. Ωστόσο, στο σύνολο του χώρου οι συνολικές ποσότητες εκτιμάται ότι μπορεί να φτάνουν ακόμη και τους 220 τόνους. Το δεδομένο αυτό ενισχύει τις φωνές που εκφράζουν την ανησυχία ότι το συγκεκριμένο έργο ενδέχεται να αποτελεί απλώς το πρώτο στάδιο μιας αλυσίδας παρεμβάσεων, με το συνολικό κόστος να κινδυνεύει να εκτοξευθεί σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια. Η προθεσμία για την υποβολή των προσφορών λήγει στις 24 Δεκεμβρίου στις 11:00 το πρωί, με την ηλεκτρονική αποσφράγιση των φακέλων να ακολουθεί μόλις μισή ώρα αργότερα. Το ασυνήθιστα σύντομο αυτό διάστημα μεταξύ υποβολής και αποσφράγισης υπογραμμίζει τον ταχύ ρυθμό με τον οποίο επιχειρείται να προχωρήσει η διαδικασία. Μετά την αποσφράγιση, θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και η ανάδειξη προσωρινού αναδόχου. Με την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων ελέγχων και την κατακύρωση του διαγωνισμού, θα υπογραφεί η σύμβαση και, εφόσον εξασφαλιστούν όλες οι απαιτούμενες άδειες από τις αρμόδιες αρχές, ο ανάδοχος θα έχει προθεσμία δέκα ημερών για την εγκατάσταση του εργοταξίου και την έναρξη των εργασιών. Η κύρια φάση του έργου, που αφορά την αδρανοποίηση ή εξουδετέρωση των εκρηκτικών εντός των δέκα δεξαμενών, προβλέπεται να διαρκέσει έξι μήνες. Σε δεύτερο στάδιο, εντός χρονικού ορίζοντα δώδεκα μηνών, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η απομάκρυνση τόσο των υλικών όσο και των ίδιων των δεξαμενών. Λαμβάνοντας υπόψη και τα ενδιάμεσα στάδια, η συνολική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να φτάσει τους 21 μήνες. Η εκτιμώμενη αξία του έργου ανέρχεται σε 18,64 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ και 23,11 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ 24%, ποσά που το κατατάσσουν στα πλέον δαπανηρά έργα του είδους του. Η χρηματοδότηση προβλέπεται να κατανεμηθεί σε βάθος τριετίας, με ανάληψη υποχρεώσεων ύψους 7,5 εκατ. ευρώ το 2026, 5,5 εκατ. ευρώ το 2027 και 5,64 εκατ. ευρώ το 2028.
Επενδύει στην Ελλάδα ο CEO της DTEK
Ο Μαξίμ Τιμτσένκο, αποτελεί μία από τις πιο ισχυρές μορφές του ουκρανικού επιχειρηματικού χώρου στον τομέα της ενέργειας. Ο 50 ετών Τιμτσένκο είναι διευθύνων σύμβουλος της ενεργειακής εταιρείας DTEK, την οποία ηγείται αδιάλειπτα από την ίδρυσή της το 2005. Η DTEK ανήκει στον επιχειρηματικό όμιλο System Capital Management (SCM), του Ουκρανού δισεκατομμυριούχου Ρινάτ Λεονίντοβιτς Αχμέτοφ, ο οποίος θεωρείται ο πλουσιότερος άνθρωπος στην Ουκρανία. Ο Μαξίμ Τιμτσένκο θα περνά στο μέλλον περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα. Το λέμε διότι προχώρησε στη σύσταση ελληνικής εταιρείας με την επωνυμία Cadet M Μονοπρόσωπη ΙΚΕ, η οποία θα δραστηριοποιείται στον τομέα της αγοράς και πώλησης ιδιόκτητων ακινήτων, καθώς και στις υπηρεσίες εκμίσθωσης, διαχείρισης και βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Το αρχικό εταιρικό κεφάλαιο της Cadet M ανέρχεται στο ποσό των 3,5 εκατ. ευρώ και έχει καταβληθεί στο σύνολό του σε μετρητά. Μοναδικός εταίρος και ιδρυτής της εταιρείας εμφανίζεται ο Μαξίμ Τιμτσένκο, ο οποίος κατέχει το 100% των εταιρικών μεριδίων.
Ο Κάθετος Διάδρομος
Η DTEK, υπό τη διοίκηση του Μαξίμ Τιμτσένκο, αξιοποιεί ήδη τις ελληνικές ενεργειακές υποδομές για την προμήθεια αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Μέσω του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας παραδόθηκε πριν από μερικούς μήνες στην Ουκρανία το πρώτο φορτίο υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ιστορία της χώρας από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το φορτίο, συνολικού όγκου 100 εκατ. κυβικών μέτρων και ενεργειακής ισοδυναμίας μίας τεραβατώρας, παραλήφθηκε από την D.Trading, εμπορική θυγατρική του ομίλου DTEK. Η ουκρανική εταιρεία διατήρησε περίπου το ένα δέκατο της ποσότητας, ενώ το υπόλοιπο μεταπωλήθηκε σε ελληνικές εταιρείες. Η συγκεκριμένη παράδοση αποτέλεσε το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης αλυσίδας προμηθειών που έχει εξασφαλίσει η DTEK, όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και μέσω εμπορικών συμφωνιών με εταιρείες της Βόρειας Ευρώπης και της περιοχής της Βαλτικής. Παραμένει, ασαφές εάν ο Μαξίμ Τιμτσένκο έχει έρθει σε επαφή με τις Διοικήσεις των HELLENiQ ENERGY , Motor Oil, Gastrade, Mediterranean Gas ή τη ΔΕΠΑ με στόχο ενδεχόμενη μελλοντική επιχειρηματική συνεργασία. Τα συμφέροντα των εν λόγω πλευρών εμφανίζονται συγκλίνοντα, καθώς τόσο η DTEK όσο και οι προαναφερόμενες εταιρείες επιδιώκουν την ενίσχυση του νέου ευρωπαϊκού Κάθετου Διαδρόμου με αυξημένες ποσότητες LNG και αναζητούν εμπορικές συνέργειες, τόσο με προμηθευτές από τις ΗΠΑ όσο και με νέους πελάτες στην ευρωπαϊκή αγορά. Η HELLENiQ ENERGY στοχεύει στην ανάπτυξη του FSRU Thessaloniki στον Θερμαϊκό Κόλπο. Η Motor Oil επιδιώκει την υλοποίηση του FSRU Dioriga Gas στις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας. Ο όμιλος Κοπελούζου, μέσω της Gastrade, επιδιώκει την κατασκευή του δεύτερου FSRU στη Θράκη. Η εφοπλιστική οικογένεια Δράγνη, μέσω της Mediterranean Gas, επιθυμεί την υλοποίηση FSRU στο λιμάνι του Βόλου. Η ΔΕΠΑ επιδιώκει να αποκτήσει ενεργό ρόλο, αξιοποιώντας τη συμμετοχή της στην Atlantic See LNG Trade και να συνδεθεί με το FSRU της Mediterranean Gas στον Βόλο. Είναι οι επιλογές τόσες που ο Μαξίμ Τιμτσένκο δεν θα ξέρει που να απευθυνθεί πρώτα.
Η HELLENiQ Renewables
Νέα εταιρεία ειδικού σκοπού για έργα αποθήκευσης και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συστάθηκε από την HELLENiQ Renewables, θυγατρική της HELLENiQ ENERGY. Πρόκειται για τη HELLENiQ Renewables Grevena Project Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία, η οποία εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του ομίλου για την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποδομών αποθήκευσης, με γεωγραφικό επίκεντρο την περιοχή των Γρεβενών Η νέα εταιρεία ιδρύθηκε με μετοχικό κεφάλαιο ύψους 50.000 ευρώ, το οποίο καταβλήθηκε εξ ολοκλήρου κατά τη σύστασή της. Σύμφωνα με τα στοιχεία σύστασης, κύρια δραστηριότητα της εταιρείας είναι οι υπηρεσίες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, τομέας που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στο ενεργειακό σύστημα λόγω της αυξημένης διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών. Παράλληλα, στις δευτερεύουσες δραστηριότητές της περιλαμβάνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα, από υδροηλεκτρικούς σταθμούς, καθώς και από μετατροπή της ηλιακής ενέργειας. Η διοίκηση της εταιρείας ανατέθηκε σε τετραμελές Διοικητικό Συμβούλιο με τετραετή θητεία. Πρόεδρος ορίστηκε ο Chief Operating Officer της HELLENiQ Renewables Δρ. Σωτήρης Καπέλλος. Μέλη του ΔΣ είναι οι Αντώνιος Σγουρινάκης, Σωτήριος Αλέξανδρος Φραγκούλης και Βασίλειος Σπάχος.
«Σκληρό παζάρι» στην Alpha Bank
Κρίσιμο πενταήμερο ξεκινά για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη νέα Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας στην Alpha Bank, μετά την άκαρπη ολοκλήρωση μίας ακόμη συνάντησης μεταξύ των εκπροσώπων των εργαζομένων και της Διοίκησης του πιστωτικού ιδρύματος την παρελθούσα εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια των έως τώρα επαφών, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων απέρριψαν προτάσεις της Διοίκησης Ψάλτη, εκτιμώντας ότι δεν ανταποκρίνονται στο πνεύμα της δίκαιης μεταχείρισης και θα είχαν αρνητικές συνέπειες, οδηγώντας στον διαχωρισμό και την κατηγοριοποίηση του προσωπικού. Ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Alpha Bank έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι η προσπάθεια για την επιτυχία της τράπεζας είναι συλλογική και δεν μπορεί, με αφορμή μεμονωμένες περιπτώσεις, να εμπεδωθεί μια διχαστική πολιτική που θα δημιουργεί εργαζόμενους πολλών ταχυτήτων. Στη βάση αυτή υποστηρίζουν πως η πολιτική επιβράβευσης για την επίτευξη των στόχων, δεν μπορεί να συνεπάγεται την υιοθέτηση τιμωρητικών πρακτικών για τους υπόλοιπους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα την οικονομική τους περιθωριοποίηση.
