Η άνοδος της ακροδεξιάς μπορεί να επιταχύνει την μείωση του πληθυσμού της Ευρώπης, δημιουργώντας οικονομικούς κλυδωνισμούς, συμπεριλαμβανομένης της βραδύτερης ανάπτυξης και της εκτίναξης του κόστους των συντάξεων και της φροντίδας των ηλικιωμένων.
Η αντιμεταναστευτική πολιτική βρίσκεται σε άνοδο σε ολόκληρη την ΕΕ, μετά τα κέρδη που σημείωσαν τα ακροδεξιά κόμματα στις ευρωεκλογές του 2024, με το AfD να έρχεται δεύτερο στις δημοσκοπήσεις ενόψει των γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών αυτόν τον μήνα.
Ωστόσο, όσοι επιθυμούν να κλείσουν τα σύνορα της Ευρώπης θα έρθουν αντιμέτωποι με μια σκληρή δημογραφική πραγματικότητα: ο γηγενής πληθυσμός της ηπείρου αναμένεται να μειωθεί απότομα τον επόμενο αιώνα, ενώ καταγράφονται χαμηλά ποσοστά γεννήσεων.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι ευρωπαϊκές κοινωνίες θα γεράσουν ταχύτερα χωρίς τους μετανάστες, φέρνοντας στο προσκήνιο μια σειρά από οικονομικές προκλήσεις, καθώς το εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται και το κόστος της περίθαλψης αυξάνεται.
«Οι περισσότεροι πολιτικοί της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς αναγνωρίζουν ότι η μετανάστευση είναι απαραίτητη για την άμβλυνση των δημογραφικών πιέσεων», δήλωσε ο John Springford, συνεργάτης του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (Centre for European Reform thinktank).
Οι τελευταίες προβλέψεις της Eurostat, δείχνουν ότι ο πληθυσμός του Ευρώπης έως το 2100 θα είναι κατά 6% μικρότερος με βάση τις τρέχουσες τάσεις - θα μειωθεί στα 419 εκατομμύρια, από 447 εκατομμύρια σήμερα.
Ωστόσο, όταν η Eurostat αφαιρεί τη μετανάστευση από τα μοντέλα της, η μείωση που προβλέπει είναι αποκαρδιωτική: ο πληθυσμός της Ευρώπης θα μειωθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο, φθάνοντας τα 295 εκατομμύρια έως το 2100.
Οι βασικές προβλέψεις της Eurostat υποθέτουν ότι οι χώρες θα διατηρήσουν τα μέσα επίπεδα μετανάστευσης των τελευταίων 20 ετών, ωστόσο ο Guardian εξέτασε τα στοιχεία που δημοσίευσε επίσης η υπηρεσία στο σενάριο «χωρίς μετανάστευση».
Στριμωγμένες Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία
Για παράδειγμα, η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, έχει θέσει ως προτεραιότητα την πάταξη της μετανάστευσης, αν και η χώρα της έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη και με μηδενική μετανάστευση ο πληθυσμός της θα μειωνόταν περισσότερο από 50% μέχρι το τέλος του αιώνα.
Στη Γερμανία, όπου το αντιμεταναστευτικό AfD κατέχει τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις, ο πληθυσμός θα μπορούσε να συρρικνωθεί από 84 σε 53 εκατομμύρια μέσα στα επόμενα 80 χρόνια, αν τα σύνορά της έκλειναν εντελώς.
Στη Γαλλία, όπου ο Εθνικός Συναγερμός κέρδισε τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών το περασμένο καλοκαίρι, ένα σενάριο μηδενικής μετανάστευσης θα σήμαινε μείωση του πληθυσμού από 68 εκατομμύρια σε 59 εκατομμύρια.
Πόσος θα ήταν ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2100 σε αυτό το σενάριο; Μόλις 5,8 εκατομμύρια!
Λίγες είναι οι χώρες της ΕΕ που θα είχαν μικρότερες επιτπώσεις από τα κλειστά σύνορα: Η Ρουμανία, η Λετονία και η Λιθουανία.
Αντίθετα, στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, οι πληθυσμοί όχι μόνο θα συρρικνώνονταν ελλείψει των σημερινών επιπέδων μετανάστευσης, αλλά θα γερνούσαν και καθώς ο αριθμός των ατόμων σε ηλικία εργασίας θα μειωνόταν σε σχέση με τους ηλικιωμένους.
Σήμερα, το 21% του πληθυσμού της ΕΕ είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Eurostat, το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 32% έως το 2100, αλλά στο σενάριο «μηδενικής μετανάστευσης», θα αυξηθεί περαιτέρω, στο 36%. Αυτό θα θέσει τις χώρες υπό αυξανόμενη οικονομική πίεση.
Ντόμινο
«Οι κύριες συνέπειες θα είναι η βραδύτερη ανάπτυξη, επειδή το εργατικό δυναμικό θα συρρικνωθεί, και οι υψηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις, επειδή θα αυξηθούν οι συνταξιοδοτικές δαπάνες και η ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη και φροντίδα των ηλικιωμένων», δήλωσε ο John Springford.
Πράγματι, μεγάλο μέρος της ΕΕ ήδη βλέπει να συμβαίνει αυτό και τα φορολογικά βάρη αυξάνονται τις τελευταίες δεκαετίες σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία και η Ισπανία.
Οι κλάδοι της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας θα αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία για τη διαχείριση της γήρανσης της Ευρώπης και πολλά συστήματα υγείας στην ΕΕ εξαρτώνται ήδη από μετανάστες γιατρούς ή νοσηλευτές.
«Περισσότεροι άνθρωποι θα χρειάζονται φροντίδα, αν και αυτό εξαρτάται από το πόσο υγιείς είναι οι ηλικιωμένοι και πόση φροντίδα χρειάζονται», δήλωσε ο Alan Manning, καθηγητής οικονομικών στο London School of Economics.
«Η αύξηση των επιπέδων μετανάστευσης δεν θα λύσει από μόνη της τα δημογραφικά προβλήματα - τα επίπεδα που απαιτούνται για να γίνει κάτι τέτοιο θα είναι πολύ μεγάλα και δεν υπάρχουν τόσοι μετανάστες που είναι πρόθυμοι να μετακινηθούν», δήλωσε ο Springford.
Με πληροφορίες από Guardian