Η άφιξη της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Ελλάδα έφερε στο προσκήνιο και ένα «πρόβλημα». Είναι πρέσβης ή πρέσβειρα των ΗΠΑ. Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης έχει την απάντηση.
Σε ανάρτηση που έκανε πρόσφατα, ο γλωσσολόγος εξηγεί ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος «πρέσβειρα». Διευκρινίζει ότι πρόκειται για τίτλο και όχι ανδρωνυμικό – π.χ. Γιώργαινα ή προεδρίνα- ενώ επίσης ο όρος αυτός λύνει το πρόβλημα σε ό,τι αφορά τη γενική πτώση για τη γυναίκα πρέσβη.
Η ανάρτηση του Μπαμπινιώτη για την Γκιλφόιλ
Τα «πρεσβευτικά» της γλώσσας μας!
Αφιερωμένο στη νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα
Πώς θα πούμε ελληνικά τη γυναίκα πρέσβη με θηλυκού γραμματικού γένους όνομα που να δηλώνει το αξίωμα με εύκολο στη χρήση και στην κλίση τρόπο; Θα πούμε η πρέσβειρα (πρβλ. η πρέσβειρα καλής θελήσεως, η πρέσβειρα τής UNESCO). Η ονομασία πρέσβειρα είναι τίτλος δεν είναι ανδρωνυμικό (Γιώργης - Γιώργαινα, πρόεδρος - προεδρίνα). Άρα δεν μεταβιβάζεται στη σύζυγο του πρέσβη.
Η σύζυγος τού πρέσβη/ πρεσβευτή είναι «η σύζυγος τού πρέσβη/ πρεσβευτή» ή (κατά το πρόεδρος - προεδρίνα «η σύζυγος τού προέδρου») ως ανδρωνυμικό στον άτυπο οικείο λόγο μπορεί να λεχθεί «πρεσβευτίνα» όχι «πρέσβειρα»!
Και επειδή στην κοινή νέα ελληνική ο πρέσβης - του πρέσβη, για τη γυναίκα πρέσβη μπορούμε να πούμε η πρέσβης - της πρέσβη; Με τον όρο πρέσβειρα λύνουμε κι αυτό το πρόβλημα.
Από το Λεξικό μου των Δυσκολιών και των Λαθών:
«Σε σχέση με τη γυναίκα που κατέχει το αξίωμα τού πρέσβη, μπορεί μεν να χρησιμοποιηθεί ο τύπος του αρσενικού η πρέσβης, αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος πρέσβειρα. Έτσι θα αποφεύγεται η καταχρηστική χρήση του όρου πρέσβειρα, για να δηλώνει τη σύζυγο τού πρέσβη (ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται), καθώς και η δυσκολία να σχηματιστεί η γενική του πρέσβης ως θηλυκού (όχι: τα καθήκοντα της πρέσβη ή τα εγκαίνια έγιναν με την παρουσία της πρέσβη). Μπορεί να σχηματιστεί μόνο γενική της πρέσβεως, δηλ. υποχρεωτικά με τον τύπο της λόγιας παράδοσης. Γενικά, ο όρος πρέσβειρα είναι τιμητικός (πβ. πρέσβειρα της UNESCO, πρέσβειρα καλής θελήσεως) και δηλώνει με ιδιαίτερη λέξη τη γυναίκα που ασκεί αυτά τα καθήκοντα».
{https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02X2FdxFdWzHrgM1hpqpjweABPHwqwzx183THaQboaWEBYoGk6aYGKLSdnZVwuwwebl&id=100014819679993}
