Εθνικό πένθος είναι όρος που περιγράφει την ένδειξη πένθους που προέρχεται από τη θλίψη και λύπη για κάποιο δυστυχές γεγονός και κηρύσσεται επισήμως από τις κυβερνήσεις κρατών.
Μπορεί να προέλθει από τον θάνατο πολλών ανθρώπων έπειτα από μια φυσική καταστροφή, ένα τρομοκρατικό χτύπημα ή κάποιο άλλο θλιβερό γεγονός, όπως επίσης και από το γεγονός θανάτου ενός ιδιαίτερα σημαντικού ανθρώπου για ένα έθνος ή λαό
Κατά τη διάρκεια του εθνικού πάνθους, σε ορισμένες περιπτώσεις αποφασίζεται το κλείσιμο δημοσίων υπηρεσιών και σχολείων, η ανάρτηση των σημαιών μεσίστια και άλλες συμβολικές κινήσεις. Παρόμοια εκδήλωση πένθους μικρότερης διάρκειας είναι η τήρηση ενός λεπτού σιγής σε διάφορες συναθροίσεις και συγκεντρώσεις κόσμου. Ένας άλλος τρόπος ένδειξης πένθους είναι η ανάρτηση μαύρων κορδελών. Οι μαύρες κορδέλες μπορούν να αναρτηθούν σε προσόψεις κτιρίων.
Η Ελληνική Δημοκρατία έχει κηρύξει εθνικό πένθος για τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη (Μάρτιος 1994), για τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή (Απρίλιος 1998), για τις πυρκαγιές στην Ηλεία (καλοκαίρι 2007), για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου (Ιανουάριος 2008), για τις πλημμύρες της δυτικής Αττικής με τους νεκρούς στη Μάνδρα (Νοέμβριος 2017), για την τραγωδία στο Μάτι (Ιούλιος 2018), για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη (Σεπτέμβριος 2021) και για τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά (Οκτώβριος 2021).
