Την ευθύνη και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της καταστολής των πυρκαγιών, καθώς και την παροχή συνδρομής για τη διάσωση των ατόμων και υλικών αγαθών, που απειλούνται από αυτές, τις έχει, ως μέρος της αποστολής του, το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.).
Η έννοια του «επιχειρησιακού σχεδιασμού της καταστολής» αναλύεται επακριβώς στο δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παρ. β άρθρου 1 του ν. 3511/2006 (Α’ 258), όπως αυτό αντικαταστάθηκε και πλέον ισχύει με τις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 4249/2014 (Α’ 73). 2. Για την εκπλήρωση της ως άνω αποστολής του, το Π.Σ. αξιοποιεί τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία και πληροφορίες, προετοιμάζει, οργανώνει και κινητοποιεί τις πυροσβεστικές δυνάμεις, μέσα και εξοπλισμό και ζητά τη συνδρομή άλλων Αρχών, Υπηρεσιών και Φορέων. 3. Ο συντονισμός όλων των δυνάμεων και των μέσων πυρόσβεσης, καθώς και των άλλων Αρχών, Υπηρεσιών και Φορέων που συνδράμουν στην καταστολή μιας πυρκαγιάς, ανήκει στον επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων.
Ο σχεδιασμός, η εισήγηση και η υλοποίηση των μέτρων, έργων και δράσεων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών αποτελεί ευθύνη των Δασικών Υπηρεσιών.
Όπως ορίζει η αππόφαση για την αποτελεσματική πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων συνεργάζεται στενά η αρμόδια Διεύθυνση Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων - Τμήμα Επιχειρήσεων Δασοπυρόσβεσης του Π.Σ. με την αντίστοιχη Διεύθυνση Προστασίας Δασών - Τμήμα Δασοπροστασίας και Αγροτικής Ασφάλειας της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.), για την έκδοση ενιαίων κανόνων και οδηγιών σύνταξης σχεδίων πρόληψης και αντιπυρικής προστασίας και την εναρμόνισή τους με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό καταστολής των δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τις ισχύουσες ανά φορέα αρμοδιότητες, ώστε να υπάρχει σαφής συνέργεια μεταξύ τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές και την ανάγκη ενιαίου σχεδιασμού από άποψη χώρου και αντικειμένου, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τις τυχόν ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. 6. Κάθε έτος, εντός του μηνός Μαρτίου, η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υ.Π.ΕΝ. οργανώνει σύσκεψη, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από το Αρχηγείο του Π.Σ., από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.) και από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με σκοπό την αμφίπλευρη ενημέρωση για τις ενέργειες προετοιμασίας - ετοιμότητας και τον επιτελικό σχεδιασμό των ενεργειών πρόληψης και προστασίας των δασικών εκτάσεων από δασικές πυρκαγιές, για την επερχόμενη αντιπυρική περίοδο και την τυχόν περαιτέρω εξειδίκευση δράσεων αμφίπλευρης συνδρομής τους. Η σύσκεψη αυτή μπορεί να επαναληφθεί εντός του μηνός Απριλίου και πάντως πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου ή και εντός της αντιπυρικής περιόδου, αν κριθεί απαραίτητο.
Το Πυροσβεστικό Σώμα θα πρέπει να μεριμνά για την έγκαιρη έκδοση ενιαίων κανόνων, οδηγιών και κατευθύνσεων στις Περιφερειακές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες, για τη συνεργασία τους με τις Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο καταστολής των δασικών πυρκαγιών.
Οι Περιφερειακές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες συνεργάζονται με τις αντίστοιχες Δασικές Υπηρεσίες για τη διασπορά των δυνάμεων επιφυλακής ώστε να μην υπάρχουν αλληλεπικαλύψεις των περιπόλων.
Στο πλαίσιο ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας του συστήματος άμεσου εντοπισμού και αναγγελίας δασικών πυρκαγιών, συνεργάζεται μέσω των Περιφερειακών του Υπηρεσιών, με τις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για τον καθορισμό του απαιτούμενου αριθμού των παρατηρητηρίων - πυροφυλακίων και της ορθότερης διασποράς αυτών καθώς και της επιλογής ποια εκ των υφιστάμενων εξ αυτών, είναι ανάγκη να στελεχωθούν, βάσει της ένταξής τους στον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Π.Σ.
Οι Περιφερειακές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες συνεργάζονται με τις αντίστοιχες Δασικές Υπηρεσίες για την εκπαίδευση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού σε θέματα ασφάλειας και αποφυγής ατυχημάτων, σε τυχόν περιστατικά δασικών πυρκαγιών. 5. Όταν στην οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία περιέλθει η πληροφορία για την έναρξη δασικής πυρκαγιάς, και κρίνεται από αυτήν ως κρίσιμο περιστατικό, ενημερώνεται αμέσως η οικεία Δασική Υπηρεσία για την επιτόπια συνδρομή της με αρμόδιο εκπρόσωπό της και τη συνεργασία του με τον επικεφαλής των δυνάμεων καταστολής, προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της. 6. Όταν ενημερώνεται το Ε.Σ.Κ.Ε. για περιστατικό πυρκαγιάς, ο επικεφαλής του λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη τις πληροφορίες που του διαβιβάζονται από τον εκπρόσωπο της Δασικής Υπηρεσίας. Όταν βρίσκονται σε εξέλιξη περισσότερα του ενός συμβάντα δασικών πυρκαγιών, για την ιεράρχηση της κρισιμότητάς τους σε ότι αφορά την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των εν γένει δασικών οικοσυστημάτων, ζητείται υποχρεωτικά και η γνώμη του εν λόγω Δασικού υπαλλήλου.
Παρέχει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υ.Π.ΕΝ. τα στατιστικά στοιχεία δασικών πυρκαγιών που έχει στη διάθεσή του και συνεργάζεται μαζί της για τη σύνταξη των οριστικών πινάκων.
Δασική Υπηρεσία
Η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος θα πρέπει να μεριμνά για την έγκαιρη εξεύρεση πηγών χρηματοδότησης υλοποίησης των μέτρων, έργων και δράσεων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών σε όλη τη χώρα και την εμπρόθεσμη εισήγηση και έκδοση των απαραίτητων διοικητικών πράξεων εφαρμογής τους. 2. Μεριμνά για την έγκαιρη έκδοση ενιαίων κανόνων, οδηγιών και κατευθύνσεων προς τις Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, τόσο για την υλοποίηση των μέτρων, έργων και δράσεων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών όσο και για τη συνεργασία τους με τις Περιφερειακές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες και σε εναρμόνιση με τον ισχύοντα επιχειρησιακό σχεδιασμό του Π.Σ.
Επίσης θα πρέπει να συμμετέχει κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, στη στελέχωση του Ε.Σ.Κ.Ε. σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό λειτουργίας αυτού και με τα ισχύοντα στο εκάστοτε εγκεκριμένο πρόγραμμα δασοπροστασίας, με στελέχη της προερχόμενα από τους κλάδους ΠΕ Γεωτεχνικών Δασολόγων και ΤΕ Δασοπόνων, με σκοπό τον αποτελεσματικό συντονισμό των Αποκεντρωμένων Δασικών Υπηρεσιών σε περιπτώσεις συμβάντων δασικών πυρκαγιών, τη συλλογή κρίσιμων πληροφοριών πεδίου για τα εν εξελίξει συμβάντα και την ενημέρωση του Διοικητή του εν λόγω Κέντρου ή των επιμέρους μονάδων του (Συντονιστικού Κέντρου Δασοπυρόσβεσης, Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας).
Οι συμμετέχοντες δασικοί υπάλληλοι στη στελέχωση του ΕΣΚΕ, υποχρεούνται να τηρούν βιβλίο συμβάντων, στο οποίο θα αναγράφονται λεπτομερώς το πότε και το ποιες ήταν οι ενέργειές τους σε περιπτώσεις συμβάντων δασικών πυρκαγιών όπου ζητήθηκε η συνδρομή τους. Επιπλέον, είναι υποχρεωμένοι, σε περιπτώσεις κρίσιμων συμβάντων, να ενημερώνουν το Γενικό Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υ.Π.ΕΝ., καθώς και τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών ή τους νόμιμους αναπληρωτές τους.
Θα πρέπει να οργανώνει εσωτερικά τα ανώτερα στελέχη της, δηλαδή τους Προϊσταμένους των Διευθύνσεων που την απαρτίζουν καθώς και τον Προϊστάμενο του αρμοδίου Τμήματος Δασοπροστασίας και Αγροτικής Ασφάλειας ή τους νόμιμους αναπληρωτές τους, σε μη προγραμματισμένη επιφυλακή κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου και σύμφωνα με τα εκάστοτε εγκεκριμένα προγράμματα δασοπροστασίας και σε εναρμόνιση με τον ισχύοντα επιχειρησιακό σχεδιασμό του Π.Σ., για την παροχή οδηγιών σε κρίσιμα περιστατικά δασικών πυρκαγιών, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο από τον Προϊστάμενο της οικείας Γενικής Διεύθυνσης.
Παράλληλα θα πρέπει να συνεργάζεται με το Πυροσβεστικό Σώμα και τις Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας για τη συγκέντρωση, επεξεργασία και αποστολή των στατιστικών στοιχείων δασικών πυρκαγιών στις υπηρεσίες της Ε.Ε.
Δασικές Υπηρεσίες Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας
Οι Γενικές Διευθύνσεις Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, θα πρέπει να συνεργάζονται με την κεντρική δασική υπηρεσία για την ενιαία και απαρέγκλιτη εφαρμογή των οδηγιών και των κανόνων που εκδίδονται από αυτήν, από τις Δασικές Υπηρεσίες αρμοδιότητάς τους. 2.
Οι Προϊστάμενοι των ως άνω Γενικών Διευθύνσεων, οργανώνουν εσωτερικά τα ανώτερα στελέχη τους, δηλαδή τους Προϊσταμένους των Διευθύνσεων του δασικού τομέα (Δ/ντες Δασών και Δασάρχες) που τις απαρτίζουν ή τους νόμιμους αναπληρωτές τους, σε μη προγραμματισμένη επιφυλακή κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου και σύμφωνα με τα εκάστοτε εγκεκριμένα προγράμματα δασοπροστασίας, για την παροχή οδηγιών σε κρίσιμα περιστατικά δασικών πυρκαγιών, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο από τον οικείο Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης.
Οι Δασικές Υπηρεσίες επιπέδου Περιφερειακών Ενοτήτων (Διευθύνσεις Δασών Νομών-Δασαρχεία) συνεργάζονται με τις αντίστοιχες Περιφερειακές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες για τη διασπορά των κλιμακίων επιφυλακής και περιπόλων δασοπροστασίας, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη περιοχών επιτήρησης. 4. Ομοίως συνεργάζονται στενά, για την αποτελεσματικότερη οργάνωση του συστήματος αναγκαίων παρατηρητηρίων - πυροφυλακίων, παρέχοντας την γνώμη τους αναφορικά με τον απαιτούμενο αριθμό, τη διασπορά και την αναγκαιότητα στελέχωσης αυτών.
Όταν η οικεία Δασική Υπηρεσία ενημερωθεί για έναρξη δασικής πυρκαγιάς, η οποία έχει κριθεί από την αντίστοιχη Πυροσβεστική Υπηρεσία ως κρίσιμο περιστατικό, αμέσως συνδράμει επιτόπια με αρμόδιο εκπρόσωπό της, ο οποίος συνεργάζεται με τον επικεφαλής των δυνάμεων καταστολής, προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της, ενημερώνοντας ταυτόχρονα και τον αρμόδιο Προϊστάμενό του. Όταν η οικεία Δασική Υπηρεσία ενημερωθεί για έναρξη δασικής πυρκαγιάς από τον εκπρόσωπο της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υ.Π.ΕΝ. στο Ε.Σ.Κ.Ε., αμέσως στέλνει κλιμάκιο επί τόπου, προκειμένου να παράσχει άμεσα τις απαιτούμενες πληροφορίες που άπτονται στην αρμοδιότητά του (βλάστηση, ανάγλυφο, καιρικές συνθήκες κ.λπ.).
Ο εκπρόσωπος της οικείας Δασικής Υπηρεσίας, ο οποίος παρευρίσκεται σε ένα συμβάν δασικής πυρκαγιάς, έχει συμβουλευτικό ρόλο και συνεργάζεται με τον επικεφαλής των δυνάμεων καταστολής, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με το οδικό δασικό δίκτυο, το ανάγλυφο, τη συμπεριφορά της υπάρχουσας δασικής βλάστησης στη φωτιά, τις πιθανές θέσεις όπου μπορούν να διανοιχτούν ζώνες με μηχανικούς τρόπους και με ότι άλλο στοιχείο μπορεί να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της.
