Με εξωδικαστική συμφωνία, λίγο πριν την έκδοση απόφασης διεθνούς διαιτησίας, έκλεισε η πολυετής διαμάχη της ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη Gazprom για την τιμή προμήθειας φυσικού αερίου 2022-2023. Αν και η ελληνική πλευρά αναμενόταν να δικαιωθεί, εγκατέλειψε τη νομική διεκδίκηση, προχωρώντας σε συμβιβασμό χωρίς επίσημη ανακοίνωση για τους όρους.
Η αρχική προσφυγή της ΔΕΠΑ στη διαιτησία είχε ως στόχο να ακυρώσει απαιτήσεις της Gazprom ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ για τη διετία 2021-2022. Τελικά, η εταιρεία δεν αξιοποίησε πλήρως τη νομική οδό, υποχωρώντας σε μια συμφωνία που αφήνει αναπάντητα ερωτήματα για το εύρος των υποχωρήσεων και τη συνολική έκβαση της υπόθεσης.
Παρότι όλα τα δεδομένα από την ακροαματική διαδικασία και προηγούμενες αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων σε παρόμοιες υποθέσεις έδειχναν ότι η ΔΕΠΑ θα δικαιωνόταν, η εταιρεία δεν προχώρησε στην αναμονή της επίσημης απόφασης. Αντίθετα, προχώρησε σε συμβιβασμό χωρίς να εξασφαλίσει τη νομική κατοχύρωση της θέσης της.
Με αυτόν τον τρόπο, απεμπόλησε το δικαίωμα να διεκδικήσει αποζημίωση για την περίοδο 2022-2023, όπου η τιμή του ρωσικού αερίου, κατά την επιχειρηματολογία της, ήταν υψηλότερη από αυτήν άλλων πελατών της Gazprom στην Ελλάδα, κατά παράβαση των όρων της σύμβασης.
Η απόφαση για εξωδικαστική επίλυση ελήφθη υπό τον φόβο ότι, ακόμη και αν κέρδιζε η ΔΕΠΑ, δεν θα μπορούσε να εφαρμόσει τη διαιτητική απόφαση, καθώς η Gazprom δεν αναγνωρίζει διεθνή δικαστήρια. Έτσι, δεν θα ήταν δυνατή η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής εταιρείας στην Ελλάδα, καθώς τέτοια δεν υπάρχουν, ούτε η παρακράτηση πληρωμών τρίτων χωρίς τον κίνδυνο διακοπής προμήθειας.
Η επιλογή της εξωδικαστικής επίλυσης έγινε με βάση μια ρεαλιστική αποτίμηση κινδύνων, αλλά δεν ήταν η μοναδική διαθέσιμη. Αν η ΔΕΠΑ ήθελε να διεκδικήσει πλήρως το δίκιο της, υπήρχαν νομικά μονοπάτια, έστω πιο σύνθετα και χρονοβόρα. Η απόφαση να συμβιβαστεί αντανακλά περισσότερο την ανάγκη για ασφαλή και άμεση ενεργειακή τροφοδοσία, παρά την ανυπαρξία άλλης επιλογής.
Η επιλογή του εξωδικαστικού συμβιβασμού εξαΰλωσε κάθε θετικό που θα παρήγαγε η δικαστική δικαίωση. Επίσης, δεν φέρεται να συνοδεύεται από επέκταση της σύμβασης με τη Gazprom πέραν του 2026, περιορίζοντας τη δυνατότητα μακροπρόθεσμου ενεργειακού σχεδιασμού.
Το μόνο φερόμενο όφελος για τη ΔΕΠΑ είναι μια αναδρομική έκπτωση στην τιμή προμήθειας από το 2025 και μία διευθέτηση ρητρών take or pay, χωρίς να υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις ή επιβεβαιώσεις.
