Σύμφωνα με απόφαση του υπουργού Υγείας προβλέπεται ότι η χορήγηση υποκατάστατου μητρικού γάλακτος (ΥΜΓ) στα νεογνά εντός των Δημόσιων, Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων, Ιδιωτικών Κλινικών της χώρας και λοιπών Νοσοκομείων που επιδιώκουν δημόσιο ή και κοινωφελή σκοπό, επιτρέπεται για αποδεκτούς ιατρικούς λόγους ή κατόπιν έγγραφης συναίνεσης της μητέρας.
Στους αποδεκτούς ιατρικούς λόγους περιλαμβάνονται η προωρότητα -και αδυναμία χορήγησης μητρικού γάλακτος -, η σοβαρή νεογνική υπογλυκαιμία, η διαταραχή του μεταβολισμού, το νεογνό με σημαντική αφυδάτωση, η σοβαρή ασθένεια της μητέρας, η λήψη φαρμάκων της μητέρας, η μητέρα θετική για HIV, καθώς και τυχόν άλλος αποδεκτός ιατρικός λόγος που βεβαιώνεται από την/τον ιατρό.
Η Απόφαση προβλέπει ότι προκειμένου να χορηγηθεί ΥΜΓ συμπληρώνεται το κατά περίπτωση κατάλληλο έντυπο. Το έντυπο φυλάσσεται στον ιατρικό φάκελο του νεογνού και της μητέρας και αποτελεί μέρος του τηρούμενου ιατρικού αρχείου. Η συμπλήρωση του εντύπου του Παραρτήματος 1 γίνεται με ευθύνη του/της παιδίατρου ή εναλλακτικά του/ της μαιευτή/ μαίας, ενώ η συμπλήρωση του εντύπου από το/τη θεράποντα/ουσα παιδίατρο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις κατά τη συμπλήρωση του εντύπουείναι σκόπιμο η/ο παιδίατρος να καταγράφει ειδικότερες λεπτομέρειες προκειμένου να τεκμηριωθεί η ανάγκη χορήγησης ΥΜΓ. (π.χ. στην περίπτωση λήψης φαρμάκων να συμπληρώνεται η δραστική ουσία, στην περίπτωση που συντρέχει άλλος αποδεκτός ιατρικός λόγος αυτός να περιγράφεται επαρκώς).
Σημειώνεται ότι καθώς η νεογνική περίοδος είναι η περίοδος από τη γέννηση μέχρι την 28η ημέρα, η Απόφαση εφαρμόζεται τόσο αμέσως μετά τη γέννηση του νεογνού όσο και στην περίπτωση εισαγωγής και νοσηλείας του κατά τη διάρκεια της νεογνικής περιόδου. Σε περίπτωση γέννησης διδύμων και γενικότερα πολυδύμων νεογνών τα σχετικά έντυπα συμπληρώνονται και υπογράφονται για κάθε νεογνό ξεχωριστά.
Η Απόφαση προβλέπει στη δεύτερη παράγραφο ότι της έγγραφης συναίνεσης προηγείται ενημέρωση της μητέρας σχετικά με τα οφέλη του μητρικού θηλασμού για την υγεία και την ανάπτυξη του βρέφους, για την υγεία της ίδιας, καθώς για και τους ενδεχόμενους κινδύνους που συνεπάγεται η λανθασμένη χρήση των υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος. Για την ενημέρωση της μητέρας αναφορικά με τα παραπάνω οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να ανατρέχουν στο έντυπο «Οδηγός για επαγγελματίες Υγείας» που έχει αναπτύξει το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού στο πλαίσιο της Εθνικής πρωτοβουλίας Προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού «ΑΛΚΥΟΝΗ» (η οποία συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Υπουργείο στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013»). Ο Οδηγός είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα: http://epilegothilasmo.gr/wp-content/uploads/HTML/index.html.
Κατ’ εξαίρεση δεν απαιτείται συναίνεση μεταξύ άλλων στις ακόλουθες πιθανές περιπτώσεις: 1) στις επείγουσες περιπτώσεις, κατά τις οποίες δεν μπορεί να ληφθεί κατάλληλη συναίνεση και συντρέχει άμεση, απόλυτη και κατεπείγουσα ανάγκη παροχής ιατρικής φροντίδας, 2) αν οι γονείς ανήλικου ασθενή ή οι συγγενείς ασθενή που δεν μπορεί για οποιονδήποτε λόγο να συναινέσει ή άλλοι τρίτοι, που έχουν την εξουσία συναίνεσης για τον ασθενή, αρνούνται να δώσουν την αναγκαία συναίνεση και υπάρχει ανάγκη άμεσης παρέμβασης, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος για τη ζωή ή την υγεία του ασθενή.
Σημειώνεται επίσης ότι στο άρθρο 36 του προαναφερθέντος νόμου προβλέπεται ότι κάθε παράβαση των διατάξεων του νόμου (συμπεριλαμβανομένων των παραπάνω άρθρων 11 και 12) τιμωρείται πειθαρχικά από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα.
Ενδεικτικά παραδείγματα περιπτώσεων ενημέρωσης και λήψης συναίνεσης για τη χορήγηση ΥΜΓ έχουν ως εξής:
1) Χορήγηση μετά από επιθυμία της μητέρας
Στην περίπτωση αυτή η/ο παιδίατρος ή η/ο μαία/μαιευτής ενημερώνουν αναλυτικά τη μητέρα για τα πλεονεκτήματα και τις ευεργετικές επιδράσεις του μητρικού θηλασμού στην υγεία και ανάπτυξη του μωρού, στην υγεία της μητέρας, καθώς και για τους ενδεχόμενους κινδύνους που συνεπάγεται η λανθασμένη χρήση των υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος. Μετά από την παραπάνω ενημέρωση, και στην περίπτωση που η μητέρα επιθυμεί τη χορήγηση ΥΜΓ, υπογράφεται το έντυπο του Παραρτήματος 1 από τη μητέρα και την/τον επαγγελματία υγείας που διενέργησε την ενημέρωση.
2) Χορήγηση λόγω αποδεκτού ιατρικού λόγου
Στην περίπτωση αυτή η/ο παιδίατρος συμπληρώνει και υπογράφει το έντυπο του Παραρτήματος 2, ενημερώνει τη μητέρα για την ανάγκη χορήγησης υποκατάστατου μητρικού γάλακτος, και συμπληρώνει και υπογράφει από κοινού με τη μητέρα το έντυπο του Παραρτήματος 1. Στην περίπτωση που συντρέχουν οι προαναφερθείσες περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 12 του Ν. 3418/2005 (βλέπε τα σημεία 1 & 2 της ανωτέρω παραγράφου Γ) συμπληρώνεται και υπογράφεται κατάλληλα από την/τον παιδίατρο το έντυπο του Παραρτήματος 2.
3) Χορήγηση σε περίπτωση εισαγωγής στο νοσοκομείο κατά τη διάρκεια της νεογνικής περιόδου
Στην περίπτωση νοσηλείας νεογνού συνεπεία εισαγωγής στο νοσοκομείο, πέραν των παραπάνω 2 περιπτώσεων (χορήγηση λόγω επιθυμίας της μητέρας ή λόγω αποδεκτού ιατρικού λόγου), υπάρχει η περίπτωση το εισαχθέν νεογνό να μη θηλάζει αποκλειστικά ή να σιτίζεται αποκλειστικά με ΥΜΓ. Στην περίπτωση αυτή η/ο παιδίατρος συμπληρώνει κατάλληλα το έντυπο του Παραρτήματος 2.
Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση χορήγησης ΥΜΓ ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί για την ενημέρωση της μητέρας αναφορικά με την ορθή παρασκευή και χορήγηση του ΥΜΓ.
Πεδία σχετικά με το μητρικό θηλασμό περιλαμβάνονται και στις ενότητες «Το ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟ» και «ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ» του νέου Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού. Τα προαναφερθέντα πεδία πρέπει να απαντώνται στο πλαίσιο της συμπλήρωσης του Βιβλιαρίου από την/τον ιατρό πριν την έξοδο του νεογνού από το Μαιευτήριο. Επίσης, η συνέχιση ή η τυχόν διακοπή του θηλασμού πρέπει να καταγράφεται στο Βιβλιάριο και στην περίπτωση εισαγωγής και νοσηλείας του νεογνού στο νοσοκομείο.
Επισημαίνεται ότι η διαφήμιση των σημείων πώλησης η προσφορά δειγμάτων ή οποιοδήποτε άλλο μέσο προώθησης των πωλήσεων παρασκευασμάτων για βρέφη στον καταναλωτή σε επίπεδο λιανικής πώλησης όπως οι ειδικές επιδείξεις, τα κουπόνια εκπτώσεων, τα δώρα, οι ειδικές πωλήσεις, οι πωλήσεις κάτω του κόστους και οι πωλήσεις που συνεπάγονται την υποχρεωτική αγορά άλλων εμπορευμάτων, δεν επιτρέπονται.
Οι παρασκευαστές και διανομείς παρασκευασμάτων για βρέφη δεν πρέπει να προσφέρουν στο ευρύ κοινό ή στις εγκύους , στις μητέρες ή στα μέλη των οικογενειών τους, δωρεάν ή σε χαμηλή τιμή προϊόντα, δείγματα ή άλλα διαφημιστικά δώρα, άμεσα ή έμμεσα μέσω του συστήματος Υγείας ή των εργαζομένων σε αυτό.