Στην σχετική υπουργική απόφαση για τις κύριες συντάξεις, ορίζεται ξεκάθαρα ότι «από τις 12 Μαϊου, ημερομηνία ισχύος του νέου νόμου, κάθε καταβαλλόμενη ή καταβλητέα κύρια σύνταξη, πλην ΟΓΑ, επανυπολογίζεται από τον ΕΦΚΑ».
Στην ίδια απόφαση ξeκαθαρίζεται ότι εάν το καταβαλλόμενο ή το καταβλητέο ποσό κατά την ημερομηνία έναρξης του νέου Ασφαλιστικού νόμου είναι «μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ' έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων». Πιο αναλυτικά, η υπουργική απόφαση ορίζει τα εξής:
*Για το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης, λαμβάνεται υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου υπολογίστηκε η καταβληθείσα σύνταξη.
*Στις περιπτώσεις που ο συντάξιμος μισθός συνδέεται με ασφαλιστικές κατηγορίες ή με ασφαλιστικές κλάσεις ή με τεκμαρτά ποσά, αυτός υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα τιμή τους κατά την 31/05/2016. Στις λοιπές περιπτώσεις, ο συντάξιμος μισθός λαμβάνεται σε τρέχουσες τιμές με τη χρήση των ποσοστών αναπροσαρμογής των συντάξεων που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016, όλων των ετών που έχουν μεσολαβήσει από την ημερομηνία συνταξιοδότησης ως την ημερομηνία 31/05/2016.
*Επί του ανωτέρω συντάξιμου μισθού υπολογίζονται τα κλιμακωτά ποσοστά αναπλήρωσης των άρθρων 8 και 28 του Ν. 4387/2016, ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης. Στο ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης που υπολογίζεται κατά τα ανωτέρω, προστίθεται εθνική σύνταξη. Για συνταξιούχους που κατέβαλλαν εισφορές ανώτερες από τις προβλεπόμενες στο κοινό καθεστώς του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης λαμβάνεται υπόψη επιπλέον εισφορά .
*Ο ΕΦΚΑ ή οι αρμόδιοι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή το Δημόσιο ή η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) επανυπολογίζουν το ύψος της χορηγηθείσας σύνταξης σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του οικείου φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή του Δημοσίου και τις λοιπές γενικές και ειδικές ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις, λαμβάνοντας υπόψη το συντάξιμο μισθό, το χρόνο ασφάλισης, το συντελεστή αναπλήρωσης, τη μείωση λόγω ορίου ηλικίας και τα λοιπά στοιχεία της σύνταξης που βρίσκονται καταχωρισμένα στο οικείο πληροφοριακό σύστημα.
*Η απόκλιση μεταξύ απονεμηθείσας και επανυπολογισθείσας σύνταξης δεν πρέπει να υπερβαίνει κατ' απόλυτη τιμή το 5%. Σε περίπτωση μη ύπαρξης αναλυτικών διαθεσίμων στοιχείων, ο επανυπολογισμός μπορεί να διενεργηθεί με χρήση στατιστικών στοιχείων για όμοια χαρακτηριστικά συντάξεων.
*Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του καταβαλλόμενου ή καταβλητέου κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσού και της σύνταξης που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, σύμφωνα με το άρθρο 1 της παρούσας, αποτυπώνεται στο οικείο πληροφοριακό σύστημα έως την 1.1.2018.
*Στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσό σύνταξης είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ' έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων.
*Εάν το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσό της σύνταξης είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό, τότε αυτό προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της διαφοράς κατ' έτος, σταδιακά και ισόποσα εντός πέντε ετών από την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
*Ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, οι οποίες χορηγούνται με προγενέστερες του Ν. 4387/2016 διατάξεις, διενεργείται σταδιακά, με έναρξη από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας απόφασης και ολοκλήρωση έως την 30η Σεπτεμβρίου 2017. Ως την 30η Σεπτεμβρίου 2016 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 10% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 31η Δεκεμβρίου 2016. Ως την 31η Δεκεμβρίου 2016 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 40% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 31η Μαρτίου 2017. Ως την 31η Μαρτίου 2017 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 70% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 30η Ιουνίου 2017. Ως την 30η Ιουνίου 2017 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 100% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως 30η Σεπτεμβρίου 2017.
Πώς θα γίνουν οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις
Τον τρόπο που θα γίνουν οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις ορίζει η δεύτερη υπουργική απόφαση του υπουργείου Εργασίας που εκδόθηκε πριν από λίγο. Ειδικότερα, το ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης καθορίζεται στο 0,45%. Κάθε καταβαλλόμενη επικουρική σύνταξη λογίζεται ως το γινόμενο του ύψους της καταβαλλόμενης σύνταξης επί τον συντελεστή επανυπολογισμού (ΣΕ). Οι περικοπές θα γίνουν για ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης, που αθροιστικά, υπερβαίνουν τα 1.300 ευρώ μικτές αποδοχές. Οι μειώσεις ξεκινούν από την καταβολή των συντάξεων του Ιουνίου, κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρξει αναδρομική παρακράτηση η οποία επιμερίζεται σε ισόποσες δόσεις έως τον Δεκέμβριο. Ως έναρξη των περικοπών ορίζεται η καταβολή των πληρωμών των συντάξεων του Αυγούστου. Υπάρχει ο κίνδυνος νέων περικοπών των συντάξεων για την περίοδο έως 31.12.2019, εάν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα του Ταμείου και είναι είτε θετικό, είτε μεγαλύτερο από το 0,5% των εισφορών. Σε κάθε περίπτωση οι προϋποθέσεις που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της κάθε επικουρικής σύνταξης, από το 2021 και μετά επικαιροποιούνται ανά τριετία. Πιο συγκεκριμένα:
• Το ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων, όπως προκύπτει από τις καταστατικές διατάξεις του κάθε τομέα, ταμείου ή κλάδου του ΕΤΕΑ. Ειδικά για τομείς, ταμεία ή κλάδους του ΕΤΕΑ, από τις καταστατικές διατάξεις των οποίων δεν προκύπτει ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης, η διαδικασία υπολογισμού του Μέσου Ετήσιου Ποσοστού Αναπλήρωσης (ARo) πραγματοποιείται λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία των μηχανογραφημένων Μητρώων των επικουρικών συντάξεων ανά τομέα, ταμείο ή Κλάδο του ΕΤΕΑ.
• Για τον υπολογισμό του ποσοστού μείωσης για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, λαμβάνονται υπόψη τα τελευταία αρχεία πληρωμών επικουρικών συντάξεων του ΕΤΕΑ πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016, μη συμπεριλαμβανομένων τυχόν αναδρομικών ποσών.
• Το ποσοστό μείωσης (a%) έκαστης καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του ΕΤΕΑ, υπολογίζεται με τον προπεριγραφόμενο τρόπο, από την ΗΔΙΚΑ. Για τον καθορισμό των περικοπών λαμβάνονται υπόψη οι μειώσεις που έγιναν στις επικουρικές συντάξεις το 2010 και το 2011, όχι όμως και εκείνες του 2012, καθώς κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές.
• Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης, επικουρικής σύνταξης και της επανυπολογισθείσας κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, διατηρείται ως προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο. Η προσωπική αυτή διαφορά αποσβέννυται σταδιακά σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων.
• Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, επικουρικών συντάξεων συνεχίζει να είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η αναπροσαρμογή της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται σε τέτοιο ύψος, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου να μην υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ. Στον υπολογισμό του αθροίσματος των 1.300 ευρώ συμπεριλαμβάνεται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και οι κρατήσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων.
• Στον υπολογισμό του ανώτατου ορίου των 1.300 ευρώ και όσον αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως επιδόματα αναπηρίας.
• Η διαδικασία της παρούσας απόφασης εφαρμόζεται και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι 31.12.2014.
• Για τους Τομείς, Ταμεία ή Κλάδους του ΕΤΕΑ για τους οποίους υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα στοιχεία, η ανωτέρω διαδικασία εφαρμόζεται στις πληρωμές επικουρικών συντάξεων μηνός Αυγούστου 2016 και για τους υπόλοιπους τομείς το αργότερο στις πληρωμές μηνός Σεπτεμβρίου 2016.
• Η διαδικασία επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των επικουρικών συντάξεων εφαρμόζεται από τις πληρωμές μηνός Ιουνίου 2016. Τα υπερβάλλοντα ποσά που καταβάλλονται μέχρι την πλήρη εφαρμογή της διαδικασίας παρακρατούνται σε ισόποσες δόσεις το αργότερο μέχρι και τις πληρωμές μηνός Δεκεμβρίου 2016.
• Για την περίοδο μέχρι την 31.12.2019, οι συντάξεις δεν αναπροσαρμόζονται στην περίπτωση που, αν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα του Ταμείου, το αποτέλεσμα είναι είτε αρνητικό είτε μικρότερο από το 0,5% των εισφορών, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης χρήσης.
• Χρήση περιουσιακών στοιχείων του Κλάδου της Επικουρικής ασφάλισης επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση δημιουργίας ελλειμμάτων παρά την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων.
• Οι ράντες που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της κατά περίπτωση σύνταξης, υπολογίζονται από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή, με βάση πίνακες που παρέχονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Οι ράντες υπολογίζονται για πρώτη φορά εντός του 2016, οι οποίες και χρησιμοποιούνται έως το 2020. Από το 2021 και εφεξής αυτές επικαιροποιούνται ανά τριετία.
