Ο Jan και η Els, ένα ζευγάρι από την Ολλανδία, που ήταν παντρεμένοι για σχεδόν πέντε δεκαετίες, στις αρχές Ιουνίου, πέθαναν μαζί αφού τους χορηγήθηκε θανατηφόρα δόση φαρμάκων από δύο γιατρούς.
Στην Ολλανδία, όπως επισημαίνει το BBC, αυτό είναι νόμιμο και κάθε χρόνο, ολοένα και περισσότερα ζευγάρια στη χώρα επιλέγουν να τελειώσουν τη ζωή τους με αυτόν τον τρόπο. Τρεις μέρες πριν φύγουν από τη ζωή, μίλησαν στο BBC για την κοινή τους πορεία αλλά και την απόφασή τους να προχωρήσουν σε ευθανασία. Ο Jan υπέφερε από χρόνιους πόνους στην πλάτη και η Els είχε άνοια τα τελευταία χρόνια.
Το ζευγάρι λάτρευε την περιπέτεια και είχε ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε τροχόσπιτο ή σε βάρκες. «Προσπαθήσαμε μερικές φορές να ζήσουμε σε ένα σπίτι αλλά δεν το αντέξαμε», είπε ο 70χρονος Jan ο οποίος γνωρίστηκε με την 71χρονη Els στο νηπιαγωγείο. Όταν ήταν νέος, ο Jan έπαιζε χόκεϊ για την εθνική ομάδα νέων της Ολλανδίας και στη συνέχεια έγινε προπονητής. Η Els ήταν δασκάλα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Και ήταν η κοινή τους αγάπη για το νερό, τις βάρκες και την ιστιοπλοΐα που τους ένωσε.
Ως νέοι, ζούσαν σε ένα πλωτό σπίτι. Αργότερα αγόρασαν ένα φορτηγό πλοίο και έχτισαν μια επιχείρηση που μεταφέρει εμπορεύματα στις εσωτερικές πλωτές οδούς της Ολλανδίας. Λίγο μετά, η Els γέννησε τον μονάκριβο γιο τους ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί. Το ζευγάρι έκανε ταξίδια σε ενδιαφέροντα μέρη.
Μέχρι το 1999, ο χώρος της ναυσιπλοΐας είχε γίνει πολύ ανταγωνιστικός και ο Jan αντιμετώπιζε σοβαρούς πόνους στην πλάτη από τη βαριά δουλειά που έκανε για περισσότερο από μια δεκαετία. Αυτός και η Els μετακόμισαν στη στεριά, αλλά μετά από λίγα χρόνια αποφάσισαν να ζήσουν ξανά σε μια βάρκα. Όταν αυτό έγινε πάρα πολύ για να το διαχειριστούν, αγόρασαν το τροχόσπιτό τους.
Ο Jan έκανε χειρουργική επέμβαση στην πλάτη του το 2003, αλλά δεν είδε διαφορά ως προς τους πόνους. Δεν μπορούσε πλέον να εργαστεί. Τότε είναι που άρχισαν αν μιλάνε για ευθανασία και ο Jan εξήγησε στην οικογένειά του ότι δεν ήθελε να ζήσει πολύ με τους πόνους. Ήταν περίπου εκείνη τη στιγμή που το ζευγάρι εντάχθηκε στην NVVE, την οργάνωση για το «δικαίωμα στον θάνατο» της Ολλανδίας. «Αν παίρνεις πολλά φάρμακα, ζεις σαν ζόμπι», είπε ο Jan . «Λοιπόν, με τον πόνο που έχω και την ασθένεια της Els, νομίζω ότι πρέπει να το σταματήσουμε αυτό», εννοώντας να σταματήσουν να ζουν.
Το 2018, η Els αποσύρθηκε από τη διδασκαλία, με τα πρώιμα σημάδια άνοιας να κάνουν την εμφάνισή τους. Τον Νοέμβριο του 2022, διαγνώστηκε με άνοια. «Ήταν έξαλλη, σαν αχνιστός ταύρος», περιέγραψε ο Jan για τη σύζυγό του για τη στιγμή που έμαθε ότι πάσχει από άνοια. Όταν η Els έμαθε ότι η κατάστασή της δεν θα βελτιωνόταν, εκείνη και ο Jan, με τον γιο τους, άρχισαν να συζητούν για τη διπλή ευθανασία.
Στην Ολλανδία, η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμες εάν κάποιος υποβάλει ένα εθελοντικό αίτημα και η ταλαιπωρία του- σωματική ή ψυχολογική- αξιολογείται από τους γιατρούς ως «αφόρητη», χωρίς προοπτική βελτίωσης. Κάθε άτομο που ζητά υποβοηθούμενο θάνατο αξιολογείται από δύο γιατρούς, ο δεύτερος ελέγχει την αξιολόγηση που έκανε ο πρώτος.
