Μου τηλεφώνησε χθες ένα σημαντικό πολιτικό πρόσωπο για να ρωτήσει τη νομική γνώμη μου πάνω σε ένα κρίσιμο συνταγματικό ερώτημα, που αφορά άμεσα την υπόθεση των Τεμπών.
Όπως είναι γνωστό, με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019 τροποποιήθηκε το άρθρο 86 του Συντάγματος που αφορά την ποινική ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης και των πρώην Υπουργών και Υφυπουργών, καταργώντας τη σύντομη αποσβεστική προθεσμία που απέκλειε την άσκηση ποινικής δίωξης εις βάρος τους μετά το τέλος της δεύτερης συνόδου της βουλευτική περιόδου που άρχιζε μετά την τέλεση του αδικήματος. Πλέον τέτοια προθεσμία για την άσκηση ποινικής δίωξης από τη Βουλή δεν προβλέπεται στο Σύνταγμα, άρα ισχύουν τα προβλεπόμενα στον Ποινικό Κώδικα και για τους πρώην Υπουργούς.
Όμως η Κυβέρνηση δεν τροποποίησε και την κοινή νομοθεσία που ρυθμίζει αναλυτικά τη διαδικασία της ποινικής τους δίωξης, στην οποία συνεχίζει να προβλέπεται η σύντομη αποσβεστική προθεσμία που καταργήθηκε στο Σύνταγμα. Με βάση την προθεσμία αυτή, μετά το τέλος της τρέχουσας συνόδου της Βουλής, δηλαδή το ερχόμενο καλοκαίρι, διώξεις πρώην Υπουργών και Υφυπουργών δεν θα μπορούν να ασκηθούν για αδικήματα που σχετίζονται με την υπόθεση των Τεμπών.
Το ερώτημα που μού τέθηκε ήταν αν θα πρέπει να ισχύσει η νομοθεσία την οποία (σκοπίμως ή από αμέλεια) δεν τροποποίησε η Κυβέρνηση ή μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 86 η αποσβεστική προθεσμία δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής. Ο συνομιλητής μου επισήμανε ότι πριν από εμένα είχε ρωτήσει και άλλους συνταγματολόγους, χωρίς να λάβει μία ξεκάθαρη απάντηση. Πράγματι, το ζήτημα παρουσιάζει ερμηνευτικές δυσκολίες.
Η άποψή μου, στην οποία κατέληξα όταν γράφαμε από κοινού με τον συνάδελφο Σπ. Βλαχόπουλο το "Εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου" που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, είναι ότι μετά την κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας από το Σύνταγμα, ακριβώς με το σκεπτικό να μην υπάρχει σύντομη προθεσμία για τα αδικήματα που ενδεχομένως έχουν τελεστεί από πρώην μέλη της Κυβέρνησης, η νομοθεσία που συνεχίζει να προβλέπει τη σύντομη προθεσμία έχει καταστεί ανενεργή ως αντίθετη προς το αναθεωρημένο Σύνταγμα.
Διερωτώμαι, όμως, πέρα από την ορθή νομική ερμηνεία που υποστηρίζω, πώς θα μπορούσε να σταθεί πολιτικά μία Κυβέρνηση η οποία θα βαρυνεται με τη μομφή ότι ενώ τροποποιήθηκε το Σύνταγμα με ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία (και με τη δική της στήριξη) ώστε να καταργηθεί η αποσβεστική προθεσμία, παρέλειψε να τροποποιήσει και τον σχετικό νόμο προκειμένου να τον επικαλεστούν πρώην Υπουργοί και Υφυπουργοί επιδιώκοντας να αποκλειστεί η δικαστική διερεύνηση των ευθυνών τους για τα Τέμπη.
(Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι συνταγματολόγος, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο)
