Μικτά ελεγκτικά κλιμάκια της ΑΑΔΕ σαρώνουν τις τελευταίες μέρες την περιοχή της Κορινθίας, πραγματοποιώντας εντατικούς ελέγχους σε σημεία απρόβλεπτα, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, : λίγο πριν τα ελαιοτριβεία, σε χωματόδρομους, σε στενά περάσματα αγροτεμαχίων και ακόμα και σε σημεία όπου συνήθως κινούνται μόνο ντόπιοι.
Τα πρόστιμα των 5.000 ευρώ για έλλειψη ψηφιακού δελτίου αποστολής, τα οποία επιβάλλονται άμεσα και χωρίς περιθώριο εξηγήσεων.
Ντόπιοι μεταφορείς αναφέρουν ότι τις τελευταίες ώρες έχει στηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο μπλόκων σε ολόκληρη την περιφερειακή ενότητα. Οι έλεγχοι είναι συνεχείς και συχνά αιφνιδιαστικοί, με συνεργεία να εμφανίζονται σε σημεία όπου μέχρι σήμερα δεν γίνονταν ποτέ έλεγχοι.
Αρκετοί κάνουν λόγο για ένα κλίμα έντονου φόβου, καθώς η ελαιοκομική περίοδος βρίσκεται στο αποκορύφωμά της και κάθε καθυστέρηση ή πρόστιμο επιβαρύνει καθοριστικά την παραγωγική διαδικασία.
Το νομικό πλαίσιο
Με τον νόμο 5222/2025 (άρθρο 214), το ψηφιακό δελτίο αποστολής έγινε υποχρεωτικό για κάθε μεταφορά αγαθών. Η μη ύπαρξή του επιφέρει:
- 5.000 € πρόστιμο για επιχειρήσεις με απλογραφικά λογιστικά συστήματα
- 10.000 € πρόστιμο για διπλογραφικά λογιστικά συστήματα
Ανησυχία προκαλούν οι μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες πρόστιμα επιβάλλονται ακόμα και σε μεταφορές λίγων δεκάδων κιλών ελαιολάδου — ποσότητες που συχνά προορίζονται για οικογενειακή χρήση ή πώληση σε μικρές τοπικές αγορές.
Τι λέει ο νόμος για το ψηφιακό δελτίο αποστολής
Με την ψήφιση του νόμου 5222/2025 (άρθρο 214), θεσπίστηκαν νέα, αυστηρά πρόστιμα για τη διακίνηση αγαθών χωρίς την ύπαρξη ψηφιακού δελτίου αποστολής. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όποιος διακινεί αγαθά χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα διακίνησης, ψηφιακό δελτίο, κινδυνεύει με πρόστιμο 5.000 ευρώ (για απλογραφικό λογιστικό σύστημα) ή 10.000 ευρώ (για διπλογραφικό).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο καθεστώς «ψηφιακής διακίνησης» και οι κυρώσεις προκαλούν αναστάτωση στον αγροτικό και εμπορικό κόσμο, ιδιαίτερα σε μικρούς παραγωγούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που μεταφέρουν προϊόντα την ίδια μέρα, μερικές φορές με μικρούς όγκους ή απλώς για να τα πουλήσουν στην τοπική αγορά.
Την ανάγκη για άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις στο νέο καθεστώς του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής (Ψ.Δ.Α.) για τη μεταφορά ελαιοκάρπου αναδεικνύει ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς, με επιστολή που απέστειλε στον διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργο Πιτσιλή. Ο Μεσσήνιος βουλευτής επισημαίνει ότι η εφαρμογή του μέτρου δημιουργεί «σοβαρές δυσκολίες» και απειλεί να αποδιοργανώσει την ελαιοσυγκομιδή, καλώντας παράλληλα τον διοικητή της Αρχής σε άμεση επίσκεψη στη Μεσσηνία.
Σύμφωνα με τον κ. Μαντά, η φετινή υποχρεωτική έκδοση Ψ.Δ.Α. «δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες της ελαιοκομικής παραγωγής» και έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στους παραγωγούς, παρότι ο στόχος της ιχνηλασιμότητας θεωρείται θετικός.
Τέσσερις βασικές κατηγορίες προβλημάτων
Ο βουλευτής καταγράφει τέσσερις κρίσιμες δυσκολίες που καθιστούν τη διαδικασία μη εφαρμόσιμη:
1. Πρακτική αδυναμία εφαρμογής του κανόνα «ένα δελτίο = μία μεταφορά»
Η μεταφορά της ελιάς γίνεται με πολλούς τρόπους — από αγροτικά, τρακτέρ, ρυμουλκούμενα, ακόμη και από εργάτες γης. Η ανάγκη ψηφιακής πρόσβασης στο χωράφι, συχνά χωρίς σήμα, καθιστά την έκδοση Ψ.Δ.Α. μη ρεαλιστική.
2. Κίνδυνος άδικων προστίμων
Σε πολλές μεταφορές εμπλέκονται τρίτα πρόσωπα που δεν μπορούν να εκδώσουν Ψ.Δ.Α. Παρ’ όλα αυτά, η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον παραγωγό.
3. Αδυναμία συμμόρφωσης από ηλικιωμένους και μη εξοικειωμένους με τεχνολογία
Μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού αδυνατεί να χρησιμοποιήσει ψηφιακά εργαλεία, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία πρακτικά ανεφάρμοστη.
4. Κίνδυνος αποδιοργάνωσης της συγκομιδής
Η χρονική πίεση της περιόδου αυξάνει τον κίνδυνο καθυστερήσεων και απωλειών στην παραγωγή.
Από Μάιο 2026 πάει η εφαρμογή ψηφιακού δελτίου αποστολής ελαιοκάρπου με απόφαση της ΑΑΔΕ
Μετατίθεται για την 1η Μαΐου 2026, η έναρξη της Α’ φάσης εφαρμογής του μέτρου ψηφιακής έκδοσης δελτίων αποστολής διακίνησης ελαιοκάρπου από τους ελαιώνες προς τα ελαιοτριβεία.
Με απόφαση της ΑΑΔΕ μετατίθεται για την 1η Μαΐου 2026, η έναρξη της Α’ φάσης εφαρμογής του μέτρου ψηφιακής έκδοσης δελτίων αποστολής διακίνησης ελαιοκάρπου από τους ελαιώνες προς τα ελαιοτριβεία.
Όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικά ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου η εφαρμογή του μέτρου είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα στους ελαιοπαραγωγούς του κανονικού καθεστώτος.
Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ νέα ημερομηνία διευκολύνει τους ελαιοπαραγωγούς – αγρότες που υπάγονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, προσφέροντάς τους περισσότερο χρόνο προετοιμασίας.
Ειδικότερα, με κοινή απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Γιώργου Κώτσηρα, και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργου Πιτσιλή, η παράταση για τους ελαιοπαραγωγούς - αγρότες παρέχεται υπό τις εξής προϋποθέσεις:
τα ελαιοτριβεία θα εκδίδουν δελτίο ποσοτικής παραλαβής κατά την παραλαβή του ελαιοκάρπου,
οι ωφελούμενοι ελαιοπαραγωγοί - αγρότες δεν ανήκουν στις υπόχρεες οντότητες της πρώτης περιόδου εφαρμογής της υποχρέωσης ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αποθεμάτων (αγρότες με ακαθάριστα έσοδα μεγαλύτερα των 200.000 ευρώ για το φορολογικό 2022).
Σε διαφορετική περίπτωση, οι εν λόγω επιχειρήσεις θεωρούνται ότι έχουν τη δυνατότητα απρόσκοπτης προσαρμογής στο ψηφιακό πλαίσιο.
Η απόφαση εξασφαλίζει στους μικρούς παραγωγούς τον απαραίτητο χρόνο για την ομαλή μετάβασή τους, χωρίς πίεση, κατά την κρίσιμη περίοδο συγκομιδής και μεταφοράς του ελαιοκάρπου.
