Προφορικές εξετάσεις ΕΣΔι Δικαστικών Υπαλλήλων 2025 - Ερωτήσεις συντάγματος σε πρώτο πλάνο

Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα στοιχεία της προφορικής δοκιμασίας στον προηγούμενο (ήτοι 3ο Εισαγωγικό Διαγωνισμό της ΕΣΔι δικαστικών υπαλλήλων) ήταν αναμφίβολα, η έμφαση στις ερωτήσεις του συντάγματος.

Η θεματική αυτή ενότητα όχι μόνο κυριάρχησε σε πλήθος ερωτήσεων, αλλά ανέδειξε και τη σημασία της ουσιαστικής κατανόησης του συντάγματος, πέρα από τη μηχανική απομνημόνευση των διατάξεων.

Στο σημερινό άρθρο συγκεντρώνουμε μερικές από τις πιο παράξενες, απρόσμενες αλλά και πιο συνηθισμένες ταυτόχρονα ερωτήσεις που τέθηκαν στους υποψηφίους του προηγούμενου διαγωνισμού.

Ο στόχος είναι να βοηθήσουμε τους φετινούς διαγωνιζόμενους να κατανοήσουν καλύτερα το πνεύμα των εξετάσεων και να εξασκηθούν τόσο σε επίπεδο γνώσεων όσο και στην αναλυτική τους σκέψη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές από τις ερωτήσεις δεν αντλούνταν αυτούσιες από τις διατάξεις του Συντάγματος, αλλά απαιτούσαν βαθύτερη κατανόηση και σύνδεση εννοιών, κάτι που αποτελεί βασικό ζητούμενο στην προφορική δοκιμασία.

Θυμόμαστε να απαντάμε όπως ακριβώς μας ρωτάνε και όχι τελείως μονολεκτικά.

Ακολουθούν επιλεγμένα παραδείγματα ερωτήσεων με προτεινόμενες απαντήσεις, για ουσιαστική προετοιμασία:

1. Τι είναι το Σύνταγμα;
   Σύνταγμα είναι ο θεμελιώδης νόμος του κράτους. Καθορίζει τη μορφή του πολιτεύματος, τη δομή και τις αρμοδιότητες των οργάνων του κράτους καθώς και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών.
2. Ποιος υπογράφει το Σύνταγμα;
   Υπογράφει ο Πρόεδρος της Βουλής.
3. Ποια είναι η κεφαλίδα του Συντάγματος;
   Η κεφαλίδα του Συντάγματος είναι «Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος»
4. Τι είναι λαός;
   Λαός είναι το σύνολο των πολιτών ενός κράτους που έχουν την ιθαγένεια του κράτους αυτού.
5. Ο παράνομος μετανάστης ανήκει στον λαό;
   Ο παράνομος μετανάστης δεν ανήκει στον λαό καθώς δεν έχει ιθαγένεια, δεν έχει άδεια νόμιμης παραμονής και δεν έχει πολιτικά δικαιώματα.
6. Ποιο είναι το θεμέλιο του πολιτεύματος;
   Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία.
7. Ποια είναι η επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα;
   Η επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού.
8. Ποιο είναι το πολίτευμα της Ελλάδας;
   Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι η προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία.
9. Τι είναι έθνος;
   Έθνος είναι μια έννοια που αναφέρεται στο σύνολο ανθρώπων που μοιράζονται κοινή καταγωγή, έχουν κοινή γλώσσα, ιστορία, πολιτισμό και συνήθως συνδέονται με ένα συλλογικό εθνικό συναίσθημα ή συνείδηση.
10. Μπορεί να ψηφιστεί νόμος που να ορίζει ότι δεν καταχωρείται η γνώμη της μειοψηφίας στην δικαστική απόφαση;
    Όχι, δεν μπορεί να ψηφιστεί τέτοιος νόμος, γιατί θα παραβίαζε το Σύνταγμα το οποίο στο άρθρο 93 αναφέρει ότι κάθε δικαστική απόφαση πρέπει να είναι ειδικώς και εμπεριστατωμένως αιτιολογημένη και να δημοσιεύεται σε δημόσια συνεδρίαση. Η μειοψηφία πρέπει να καταχωρίζεται.
11. Μπορεί να ψηφιστεί νόμος που να ορίζει ότι μπορούν να διορίζονται δικαστικοί υπάλληλοι 8μηνη σύμβαση;
    Όχι, δεν μπορεί να ψηφιστεί τέτοιος νόμος, γιατί θα παραβίαζε το Σύνταγμα το οποίο στο άρθρο 92 αναφέρει ότι οι δικαστικοί υπάλληλοι όλων των δικαστηρίων και των εισαγγελιών είναι μόνιμοι.
12. Υπάρχει συνταγματικό δικαστήριο στην Ελλάδα;
    Όχι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, στην Ελλάδα δεν υπάρχει συνταγματικό δικαστήριο με τη μορφή ανεξάρτητου, ειδικού δικαστηρίου που να ελέγχει αποκλειστικά τη συνταγματικότητα των νόμων όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες όπως στην Γερμανία. Στην Ελλάδα το Σύνταγμα προβλέπει ότι όλα τα δικαστήρια έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν την συνταγματικότητα των νόμων. Αυτό λέγεται διάχυτος και παρεμπίπτων έλεγχος συνταγματικότητας.
13. Πού δημοσιεύεται το Σύνταγμα;
    Το Σύνταγμα της Ελλάδας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η αρχική έκδοση του Συντάγματος (του 1975) και κάθε αναθεώρησή του (1986, 2001, 2008, 2019) δημοσιεύονται με πράξη της βουλής στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Τεύχος Α.
14. Τι είναι προεδρικό διάταγμα;
    Είναι μια κανονιστική πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, που εκδίδεται με πρόταση ενός ή περισσοτέρων υπουργών και έχει ισχύ νόμου (αλλά όχι τυπικού νόμου). Εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση νόμου και υπογράφεται πρώτα από τους αρμόδιους υπουργούς και έπειτα από τον Πρόεδρο. Ρυθμίζει ειδικότερα ζητήματα που προβλέπονται από νόμο.
15. Τι σημαίνει προεδρευόμενη;
    Προεδρευόμενη δημοκρατία σημαίνει ότι το πολίτευμα έχει πρόεδρο ως αρχηγό κράτους.
16. Τι σημαίνει κοινοβουλευτική;
    Ο όρος «κοινοβουλευτική» σημαίνει ότι η κυβέρνηση αναδεικνύεται από τη βουλή, εξαρτάται από την εμπιστοσύνη της βουλής και υπόκειται στον έλεγχό της.
17. Τι σημαίνει δημοκρατία;
    Δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο η εξουσία πηγάζει από το λαό, υπάρχει υπέρ αυτού και ασκείται σύμφωνα με το Σύνταγμα.
18. Τι είναι δικαστική απόφαση;
    Είναι το τελικό και επίσημο πόρισμα ενός δικαστηρίου, με το οποίο κρίνεται μία υπόθεση που έχει εισαχθεί ενώπιόν του. Μέσω της απόφασης, το δικαστήριο εφαρμόζει τον νόμο στα πραγματικά περιστατικά και απονέμει δικαιοσύνη.
19. Τι είναι διάκριση των εξουσιών;
    Η διάκριση των εξουσιών είναι μια θεμελιώδης αρχή του συντάγματος και του κράτους δικαίου. Σημαίνει ότι η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία ασκούνται από διαφορετικά όργανα του κράτους, ώστε να αποφεύγεται η συγκέντρωση της εξουσίας σε ένα μόνο όργανο.
20. Ποιος απονέμει χάρη και για ποιον λόγο;
    Χάρη απονέμει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης και γνώμη συμβουλίου. Η απονομή χάρης δεν είναι δικαστική απόφαση αλλά διοικητική-πολιτειακή πράξη και αφορά εξαιρετικές περιπτώσεις. Η χάρη είναι πράξη επιείκειας της Πολιτείας, που έχει ως αποτέλεσμα την ολική ή μερική άρση της ποινής, τη μετατροπή της σε ηπιότερη ή τη διαγραφή των συνεπειών της καταδίκης.
21. Έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δικαστικές αρμοδιότητες;
    Όχι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει δικαστικές αρμοδιότητες, με την έννοια της λήψης αποφάσεων από δικαστικά όργανα. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι η χάρη απονέμεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Δικαιοσύνης και γνώμης ειδικού συμβουλίου από δικαστές. Ωστόσο, αυτή η αρμοδιότητα είναι διοικητική και όχι δικαστική.
22. Ποια είναι τα δικαστήρια στην Ελλάδα;
    Τα δικαστήρια στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Σύνταγμα, είναι τα τακτικά πολιτικά και ποινικά δικαστήρια, τα διοικητικά δικαστήρια, τα ανώτατα δικαστήρια (Άρειος Πάγος, Συμβούλιο της Επικρατείας, Ελεγκτικό Συνέδριο) και τα ειδικά δικαστήρια (Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο).
23. Ποιες είναι οι συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές στο Σύνταγμα;
    Στην Ελλάδα, οι συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές είναι η α) Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Τηλεπικοινωνιών (ΑΔΑΕ), β) Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), γ) Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), δ) Συνήγορος του Πολίτη, ε) Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ).
24. Τι είναι η ανεξάρτητη αρχή;
    Οι Ανεξάρτητες αρχές είναι, στη συντριπτική πλειονότητά τοςυ, συλλογικά διοικητικά όργανα ή δημόσιες υπηρεσίες με την οργανική έννοια του όρου, που έχουν ενταχθεί στο νομικό πρόσωπο του κράτους, δηλαδή στο δημόσιο. Διαθέτει λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία των μελών της. Οι ανεξάρτητες αρχές ελέγχουν ευαίσθητους τομείς όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων, η τήρηση του απορρήτου, η ραδιοτηλεόραση, συμβάλλοντας στην προστασία των δικαιωμάτων, στη διαφάνεια και στον δημοκρατικό έλεγχο της εξουσίας.
25. Τι είναι δάσος;
    Δάσος ή δασικό οικοσύστημα νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα αποτελούν το φυσικό περιβάλλον.
26. Με πόσες ψήφους εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
    Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από τη βουλή και απαιτείται διαδοχική πλειοψηφία ανάλογα με τη φάση της διαδικασίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να εκλεγεί με 200 ή 180 ή 151 ψήφους ανάλογα με τη φάση ή και με απλή σχετική πλειοψηφία στην πέμπτη και τελευταία ψηφοφορία.
27. Μπορεί να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα και αν ναι, ποιες διατάξεις δεν αναθεωρούνται;
    Ναι, το σύνταγμα μπορεί να αναθεωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 110. Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις για τη μορφή του πολιτεύματος ως προεδρευόμενης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και οι διατάξεις που κατοχυρώνουν τα ατομικά δικαιώματα και τη λαϊκή κυριαρχία.
28. Ο Γάλλος που διαμένει στην Ελλάδα είναι λαός ή έθνος;
    Ο Γάλλος που διαμένει στην Ελλάδα δεν αποτελεί μέρος του ελληνικού λαού ή έθνους, έχει όμως προστατευόμενα δικαιώματα, όπως κάθε άνθρωπος που βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια.
29. Πώς γίνεται η εκλογή των αρχών των ΟΤΑ;
    Σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος, οι αρχές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δήμοι και περιφέρειες) εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία όπως νόμος ορίζει.
30. Επιτρέπεται να επιβληθεί πρόστιμο ή ποινή σε Έλληνα βουλευτή που περνάει με κόκκινο φανάρι; Ο αστυνομικός που τον σταματάει τι δικαιώματα έχει;
    Όχι, δεν επιτρέπεται άμεσα η επιβολή ποινής σε βουλευτή χωρίς προηγούμενη άρση της ασυλίας του, ακόμα και για πλημμεληματικές πράξεις όπως η παραβίαση του ΚΟΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Συντάγματος όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος, ο βουλευτής δεν διώκεται, δεν συλλαμβάνεται, ούτε φυλακίζεται για ποινικά αδικήματα χωρίς προηγούμενη άδεια της βουλής. Ο αστυνομικός που τον σταματάει μπορεί να του κάνει συστάσεις μόνο.
31. Επιτρέπεται η κατάσχεση εφημερίδας;
    Κατά κανόνα, όχι, η κατάσχεση εφημερίδας δεν επιτρέπεται προληπτικά, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Συντάγματος που προστατεύει την ελευθερία του τύπου. Το σύνταγμα ορίζει ρητά ότι απαγορεύεται η κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων πριν από την κυκλοφορία τους. Ωστόσο, κατ’ εξαίρεση, μπορεί να διαταχθεί κατάσχεση μετά την κυκλοφορία, με εισαγγελική παραγγελία.
32. Πού οφείλουν πίστη και αφοσίωση οι δικαστικοί υπάλληλοι;
    Οι δικαστικοί υπάλληλοι, όπως και όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, οφείλουν πίστη και αφοσίωση στο Σύνταγμα και αφοσίωση στην πατρίδα.
33. Ποιο περιβάλλον προστατεύει το Σύνταγμα;
    Το Σύνταγμα της Ελλάδας, στο άρθρο 24, προστατεύει το φυσικό περιβάλλον όπως δάση, νερά, αέρας, χλωρίδα, πανίδα, όσο και το πολιτιστικό περιβάλλον όπως μνημεία, ιστορικοί χώροι και έργα τέχνης, αναγνωρίζοντας την αξία τους για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.
34. Ποιο είναι το ηλικιακό όριο του εκλέγειν σύμφωνα με το Σύνταγμα;
    Το Σύνταγμα δεν ορίζει ηλικιακό όριο για το δικαίωμα του εκλέγειν στο ίδιο του το κείμενο. Νόμος ορίζει το κατώτατο ηλικιακό όριο. Σήμερα, το δικαίωμα του εκλέγειν το έχουν οι Έλληνες πολίτες που συμπλήρωσαν το 17ο έτος της ηλικίας τους.
35. Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός βουλευτών για να ψηφίσουν σύμφωνα με το Σύνταγμα;
    Ο ελάχιστος αριθμός βουλευτών που πρέπει να είναι παρόντες για να μπορεί η βουλή να ψηφίσει είναι 75.
36. Κάποιος διώκεται και κρύβεται στο σπιτάκι του σκύλου του. Αποτελεί άσυλο το σπίτι του σκύλου;
    Όχι, το σπιτάκι του σκύλου δεν αποτελεί άσυλο κατά την έννοια του άρθρου 9 του Συντάγματος, και δεν προστατεύεται ως κατοικία.
37. Αποτελεί άσυλο κατοικίας η πολυκατοικία;
    Η πολυκατοικία ως κτίρια δεν αποτελεί άσυλο. Κατοικία και άσυλο είναι μόνο το ιδιωτικό διαμέρισμα κάθε ενοίκου. Οι κοινόχρηστοι χώροι της πολυκατοικίας όπως σκάλες, είσοδος, ασανσέρ, πυλωτή, δεν θεωρούνται κατοικία και δεν απολαμβάνουν την ίδια συνταγματική προστασία.
38. Γάλλος σεφ έσωσε παιδί από σίγουρο πνιγμό στην Ελλάδα. Μπορεί να του απονεμηθεί παράσημο και από ποιον;
    Ναι, μπορεί να του απονεμηθεί παράσημο σύμφωνα με το άρθρο 46 παρ. 2 του Συντάγματος, το οποίο δεν αποκλείει τους αλλοδαπούς από την απονομή παρασήμων.
39. Ποια είναι η αρχή που προστατεύει τις τηλεπικοινωνίες;
    Ναι, η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
40. Υπουργός αποπλανεί ανηλίκους κατά την άσκηση των καθηκόντων του, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο;
    Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, μόνο το Ειδικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να δικάσει Υπουργό για ποινικά αδικήματα που τελέστηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
41. Μπορεί νόμος να αφαιρέσει νησιά από την ελληνική επικράτεια;
    Σύμφωνα με το άρθρο 27 του Συντάγματος, καμία μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
42. Τι είναι το ΑΣΕΠ;
    Το ΑΣΕΠ είναι το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικό και αποτελεί ανεξάρτητη αρχή το οποίο διασφαλίζει τις αντικειμενικές και αξιοκρατικές προσλήψεις στο δημόσιο.
43. Τι είναι η ιθαγένεια;
    Η ιθαγένεια είναι ο νομικός δεσμός ενός προσώπου με ένα συγκεκριμένο κράτος.
44. Μπορεί κάποιος σύμφωνα με το Σύνταγμα να λάβει την ελληνική ιθαγένεια και αν ναι, από ποιον;
    Ναι, κατά το Σύνταγμα, είναι δυνατό κάποιος να λάβει την ελληνική ιθαγένεια εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος. Συγκεκριμένα στο άρθρο 4 του Συντάγματος ορίζεται ότι Έλληνας πολίτη είναι όποιος έχει τα προσόντα που ορίζει ο νόμος. Αυτό σημαίνει ότι το Σύνταγμα αναγνωρίζει τη δυνατότητα απόκτησης ιθαγένειας και παραπέμπει στον κοινό νομοθέτη για τις προϋποθέσεις.
45. Έλληνας βουλευτής αλλάζει θρησκεία κατά τη διάρκεια της θηλείας του, επιτρέπεται αυτό σύμφωνα με το σύνταγμα;
    Ναι, είναι απολύτως συνταγματικό. Το Σύνταγμα της Ελλάδας κατοχυρώνει την ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης και τη θρησκευτική ελευθερία στο άρθρο 13, που αυτό σημαίνει ότι δεν επηρεάζεται η βουλευτική του ιδιότητα ούτε προσκρούει το γεγονός αυτό σε κανένα θεσμικό περιορισμό.
46. Επιτρέπεται από μια ομάδα ατόμων να τηγανίζει αυτά μπροστά στο άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτη;
    Η πράξη τηγανίσματος αυγών μπροστά στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, δεν προστατεύεται από το Σύνταγμα ως ελεύθερη έκφραση, διότι προσβάλλει έναν χώρο εθνικού σεβασμού και μπορεί να περιοριστεί νόμιμα σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας.

Κλείνω κάπου εδώ, αφού σας έδωσα μια σαφή εικόνα του τι μπορείτε να περιμένετε από τις ερωτήσεις που τίθενται στο πεδίο του Συντάγματος.