Dnews

Η επανέναρξη της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση ξεκίνησε ήδη σε πολλά ταμπλό. Θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε σ’ αυτά και τη Νέα Υόρκη, όπου από χθες διεξήχθη μαραθώνιο συνέδριο (από 7 το πρωί μέχρι 1 μετά τα μεσάνυχτα!) του forum Capital Link για τις επενδύσεις στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού (μέσω διαδικτύου), 4 υπουργών, εκπροσώπου της Κομισιόν και δεκάδων – κυρίως ομογενών- επιχειρηματιών. Το συνέδριο δεν επεφύλασσε «ειδήσεις», αλλά κατά κάποιο τρόπο εμπλούτισε τη γεωγραφία της διαπραγμάτευσης. Η οποία περιλαμβάνει φυσικά την Αθήνα, όπου λογικά από σήμερα θα βρίσκονται και οι 4 επικεφαλής του κουαρτέτου, αλλά και τις Βρυξέλλες, το Στρασβούργο και το Βερολίνο.

Ζυμώσεις μεταξύ τεσσάρων πόλεων
-    Στην Αθήνα ξεκινούν οι επαφές του οικονομικού επιτελείου- κυρίως- και της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με το κουαρτέτο.
-    Στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. (Πέμπτη – Παρασκευή), με επίκεντρο τη μεταναστευτική πολιτική της Ε.Ε., την ευρωτουρκική συμφωνία και την ασφάλεια. Εκεί ο πρωθυπουργός θα έχει τις γνωστές κατ’ ιδίαν συναντήσεις (όσες ξέρουμε μέχρι στιγμής) με τον αποχωρούντα από το ευρωκοινοβούλιο Μάρτιν Σουλτς και με τον υπό γενική απόσυρση Φρανσουά Ολάντ. Ωστόσο, θα συμμετάσχει και κατά τον καθιερωμένο «άτυπο» τρόπο στη σύνοδο των ευρωσοσιαλιστών.
-    Στο Στρασβούργο ξεκίνησε από χθες η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, της οποίας το ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η προγραμματισμένη για αύριο το μεσημέρι (Τετάρτη, 4.00 μ.μ ελληνική ώρα) συζήτηση για τα εργασιακά στην Ελλάδα, όπως και η άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος συζήτηση για την επαναφορά του μηχανισμού του Δουβλίνου για την επιστροφή των μεταναστών στη χώρα πρώτης εισόδου στην Ε.Ε.
-    Στο Βερολίνο, Παρασκευή με Κυριακή πραγματοποιείται το συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), με κεντρικό θέμα την αναζήτηση «ευρέων συμμαχιών για την ανατροπή της λιτότητας», με το βλέμμα προφανώς προς τους σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους, που έχει μια ιδιαίτερη βαρύτητα για τη γερμανική αριστερά (Die Linke) ενόψει των γερμανικών εκλογών το φθινόπωρο του 2017. Ωστόσο, την παρουσία του πρωθυπουργού στο συνέδριο του ΚΕΑ σαφώς την επισκιάζουν οι ξεχωριστές συναντήσεις του (την Παρασκευή) με τη καγκελάριο Α. Μέρκελ και με τον αντικαγκελάριο Ζ. Γκαμπριελ. Κάθε μια τους διαφορετικής στόχευσης.

Η πολιτική αυτονομία του κουαρτέτου

Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί «γεωγραφία της πολιτικής διαπραγμάτευσης» για τη δεύτερη αξιολόγηση, όπως τη φαντάζεται η κυβέρνηση, αν δεν ίσχυε το δεδομένο της μεγάλης αυτονομίας που έχει δοθεί στο κουαρτέτο να καθορίζει και την ατζέντα της αξιολόγησης και τις λύσεις που θεωρούνται ανεκτές για τους δανειστές.
Όμως, και εντός του κουαρτέτου έχει διαμορφωθεί de facto ένα δεύτερο επίπεδο αυτονομίας: ο ένας πόλος της είναι το ΔΝΤ, για τους γνωστούς λόγους και κυρίως για το χάσμα που το χωρίζει από τους Ευρωπαίους δανειστές στο θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων, και ο άλλος πόλος είναι η Κομισιόν, που επιχειρεί ένα παιχνίδι πολιτικής ισορροπίας, προβάλλοντας την εκτίμηση ότι «οι θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων είναι πολύ κοντά», σύμφωνα με τη δήλωση κοινοτικού αξιωματούχου που μετέδωσε χθες το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Κοντά σε ποια από όλα τα ζητήματα όμως;

Μια ένδειξη έδωσε χθες η δήλωση της εκπροσώπου του επιτρόπου Μοσκοβισί, η οποία αναφερόμενη στα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018 είπε ότι η συμφωνία επί της αρχής (Stuff Level Agreement) «θα πρέπει να περιλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο για την 2η αξιολόγηση, δηλαδή μέτρα που εκτείνονται μόνο μέχρι το τέλος του προγράμματος» (το 2018). Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον η Κομισιόν δεν συντάσσεται με τη θέση του ΔΝΤ για νομοθέτηση μέτρων που να καλύπτουν πλεόνασμα 3,5% και για το 2019 -2020, ενώ ως γραμμή υποχώρησης σε περίπτωση επιμονής του ΔΝΤ προβάλλεται το ενδεχόμενο να επεκταθεί ο ήδη νομοθετημένος «δημοσιονομικός κόφτης» για δυο ακόμη χρόνια.

Η Κομισιόν και η δοκιμασία των «νέων συμμαχιών»

Αν υποθέσουμε ότι σ’ αυτό το μέτωπο υπάρχει πράγματι μια σύγκλιση μεταξύ κυβέρνησης και Κομισιόν, τι γίνεται με το άλλο ανοικτό μέτωπο, τα εργασιακά, για τα οποία την προηγούμενη εβδομάδα η υπουργός Εργασίας «κάρφωσε» την Επιτροπή ότι ταυτίζεται με το ΔΝΤ, και μάλιστα ενώπιον όλων των ομολόγων της στο αρμόδιο συμβούλιο υπουργών της Ε.Ε.;

Στην απάντηση αυτού του ερωτήματος ίσως αποδειχθεί χρήσιμη και  αποκαλυπτική η προγραμματισμένη για αύριο συζήτηση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο «για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα».  Αν και οι τοποθετήσεις των ευρωπαϊκών θεσμών εκεί είναι τελετουργικές και συνήθως βρίθουν κοινοτοπιών, η  ένταξη του θέματος στην ατζέντα της Ολομέλειας ήταν κατά κάποιο τρόπο έκπληξη- γενικές συζητήσεις για τα ελληνικά μνημόνια έχουν γίνει κι άλλες, αλλά όχι για συγκεκριμένες «μεταρρυθμίσεις»-, αλλά πιθανότατα απηχεί και τις διεργασίες στο ευρύτερο φάσμα της κεντροαριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο, με φόντο την αποχώρηση του νυν προέδρου του Μ. Σουλτς και την εκλογή νέου. Με δεδομένο ότι πέραν της πολιτικής ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο, τόσο οι σοσιαλδημοκράτες όσο και οι Πράσινοι έχουν «εκτεθεί» με την τοποθέτηση των επικεφαλής τους υπέρ της αποκατάστασης των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, έχει ενδιαφέρον πώς θα τοποθετηθούν η Κομισιόν (μέσω της επιτρόπου Μαριάν Τίσεν) και το Συμβούλιο (πιθανότατα μέσω Τουσκ) στο ακανθώδες θέμα της 2ης αξιολόγησης. Από τη μια πλευρά, η Κομισιόν έχει την ευκαιρία να περιγράψει τον συμβιβασμό που θα προτείνει στην ελληνική κυβέρνηση για τα εργασιακά, ώστε να κλείσει χωρίς μεγάλα «δράματα» η αξιολόγηση και χωρίς η ίδια να κατηγορείται για διπλό παιχνίδι. Από την άλλη η κυβέρνηση θα δοκιμάσει τα όρια και την αποτελεσματικότητα των (επικοινωνιακών) ευρωπαϊκών νέων συμμαχιών της.  
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι τον τελικό λόγο στις αξιολογήσεις τον έχει πάντα το «άτυπο» Eurogroup, στο οποίο πάντα το γερμανικό βέτο κάνει τη διαφορά.