Η Εκκλησία σήμερα, Κυριακή 30 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο 2025, τιμά τη μνήμη του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα, μιας από τις σημαντικότερες μορφές της χριστιανικής παράδοσης και ιδρυτή της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.
Η ημέρα αποτελεί μεγάλη γιορτή για την Ορθοδοξία και είναι παράλληλα ένα από τα πιο γνωστά ονομαστικά εορτάσματα του έτους.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο Νοεμβρίου, γιορτάζουν:
Ανδρέας, Αντρέας
Ανδρίκος, Αντρίκος
Ανδριάνα, Ανδριανή
Ανδρούλα
Άντρια
Βίος του Αγίου Ανδρέα: Από ψαράς στη Γαλιλαία σε Απόστολο των Εθνών
Ο Άγιος Ανδρέας γεννήθηκε στη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, γιος του αλιέα Ιωνά, και ασκούσε το επάγγελμα του ψαρά μαζί με τον αδελφό του Πέτρο. Το ελληνικό του όνομα —που σημαίνει «γενναίος»— ήταν συνηθισμένο στους ελληνίζοντες Εβραίους της περιοχής.
Από μαθητής του Προδρόμου στον Πρωτόκλητο του Χριστού
Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ο Ανδρέας υπήρξε αρχικά μαθητής του Ιωάννη του Προδρόμου. Όταν ο Ιωάννης είπε βλέποντας τον Ιησού: «Ίδε ο Αμνός του Θεού», ο Ανδρέας και ο Πέτρος θέλησαν να γνωρίσουν τον Χριστό, αλλά η επίσημη μαθητεία τους ξεκίνησε αργότερα με το κάλεσμα:
«Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων».
Γι’ αυτό ο Ανδρέας ονομάζεται Πρωτόκλητος — ο πρώτος που ακολούθησε τον Χριστό.
Η αποστολική δράση του Αγίου Ανδρέα
Παρότι η Καινή Διαθήκη περιγράφει λιγότερα επεισόδια από τη ζωή του Ανδρέα σε σχέση με άλλους Αποστόλους, εκκλησιαστικές πηγές αναφέρουν ότι:
κήρυξε στη Σκυθία (σημερινή νότια Ρωσία)
ταξίδεψε στην Ήπειρο και τη Θράκη
έφτασε στο Βυζάντιο, όπου ίδρυσε την πρώτη Εκκλησία
Στο Βυζάντιο τοποθέτησε πρώτο επίσκοπο τον Στάχυ, θεμελιώνοντας την ιστορική συνέχεια της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.
Αργότερα πέρασε από τη Θεσσαλία προς την Αχαΐα, όπου ίδρυσε νέα κοινότητα και έφερε στον χριστιανισμό τη Μαξιμίλλα, σύζυγο του Ρωμαίου ανθύπατου Αιγεάτη.
Μαρτύριοκαι Σταυρός του Αγίου Ανδρέα
Η μεταστροφή της Μαξιμίλλας προκάλεσε την αντίδραση του Αιγεάτη, ο οποίος διέταξε τη σταυρωσή του Ανδρέα σε σταυρό σχήματος Χ. Από τότε ο τύπος αυτός ονομάζεται Σταυρός του Αγίου Ανδρέα.
Το σώμα του ενταφιάστηκε από τη Μαξιμίλλα και τον επίσκοπο Στρατοκλή. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν:
το 357 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη
το 1204 τμήματά τους στο Αμάλφι
το 1461 η κάρα στη Ρώμη
το 1964 η κάρα επέστρεψε στην Πάτρα
το 1980 επέστρεψε και ο Σταυρός
Σήμερα φυλάσσονται στον εντυπωσιακό ναό του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα, ένα από τα σημαντικότερα πανελλήνια προσκυνήματα.
