«Η μητέρα μου έζησε τη δεκαετία του ’70 στη Σαουδική Αραβία ακολουθώντας τον άνδρα της στη δουλειά του, αλλά αντί για γράμματα στην οικογένειά της έγραφε κασέτες. Κασέτες γεμάτες ψέματα για το πόσο ευτυχισμένη ήταν, για το πόσο όμορφα περνούσε στον γάμο της. Σήμερα, 14 χρόνια μετά τον θάνατό της, ξανακούω αυτές τις κασέτες προσπαθώντας να ανακαλύψω αν υπάρχει κάποιο θαμμένο μήνυμα στο χρόνο για όσα συνέβησαν εκεί».
H Αλεξάνδρα Ούστα για δεύτερη χρονιά συναντάει τη «Λεμονιά» στο Θέατρο 104, στην πιο προσωπική παράσταση της πορείας της μέχρι σήμερα, που λειτουργεί ως ένα «είδος υπαρξιακής αναζήτησης», όπως εξηγεί στη συνέντευξή της στο Dnews.
H γνωστή ηθοποιός μας περιγράφει τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της παράστασης, μας συστήνει καλύτερα τη μητέρα της, μας περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στη Σαουδική Αραβία του '70 και μας μιλά για τις κασέτες που ηχογραφούσε εκεί η νεαρή -τότε- Μαρία και οι οποίες ενέπνευσαν την παράσταση. Αν η Αλεξάνδρα μπορούσε να πει κάτι για να βοηθήσει εκείνο το -τρομαγμένο κατά τα φαινόμενα- κορίτσι, αλλά και σε κάθε γυναίκα, τι θα ήταν αυτό;
Η «λεμονιά» είναι η πιο προσωπική σας παράσταση μέχρι σήμερα. Ποια προσωπική ανάγκη έχει εξυπηρετήσει αυτό το εγχείρημα, τι σας έχει προσφέρει ή πώς σας έχει βοηθήσει;
«Θα έλεγα πως ήταν κάποιου είδους υπαρξιακή αναζήτηση. Νομίζω ότι όταν μας συμβαίνει κάτι τέτοιο, είναι χρήσιμο να ξεκινήσουμε αντικρίζοντας το παρελθόν μας. Πέρα από τις πληροφορίες και τα δεδομένα που μπορεί να πάρουμε, εγώ επέλεξα να περπατήσω αυτό τον δρόμο, το ότι είμαι ηθοποιός με ώθησε στο να το κάνω αυτό με την παράσταση. Συναισθηματικά δεν περιμένω άμεσα απαντήσεις, όμως μπορώ να πω για αρχή, ότι η όλη διαδικασία για να γίνει αυτή η παράσταση, μου έδωσε μια περαιτέρω αυτοπεποίθηση και χαρά».
Θα θέλατε να είχε δει την παράσταση αυτή η μητέρα σας;
«Δεν πιστεύω ότι αν ήταν εν ζωή, θα σκεφτόμουν εξ αρχής ή θα είχα την ανάγκη να κάνω αυτή την παράσταση, όμως εφόσον τελικά έγινε, θα ήθελα να την έχει δει».
Υπήρξαν δυσκολίες που αντιμετωπίσατε ή έντονη συναισθηματική φόρτιση ενδεχομένως;
«Αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες στο αρχικό στήσιμο της παράστασης. Είχα φανταστεί το πώς ήθελα να είναι, αλλά δεδομένου ότι δεν είχα ξανακάνει κάτι τέτοιο, δεν ήξερα πώς να φτάσω στο επιθυμητό αποτέλεσμα».
Σε αυτή την παράσταση έρχεστε για πρώτη φορά σε επαφή με τη σκηνοθεσία. Πώς είναι να σκηνοθετεί ένας ηθοποιός τον εαυτό του; Σας γοήτευσε η σκηνοθεσία;
«Ήταν πολύ δύσκολο και κάπως αδιεξοδο για μένα στην αρχή. Δεν είχα ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία ποτέ μέχρι τότε και ο λόγος που επέλεξα να το κάνω, ήταν κυρίως από ανάγκη στο όραμα που είχα για αυτό το έργο και αυτή την παράσταση. Όταν ήρθε η Μένη Κωνσταντινίδου ως βοηθός μου την προηγούμενη σεζόν, τότε άρχισαν τα πράγματα να παίρνουν μία κατεύθυνση για μένα. Μετά απο μία πολύ καλή συνεργασία και επικοινωνία που είχαμε, φέτος ήταν μεγάλη χαρά αλλά και ανακούφιση για μένα, να μοιραστώ τη σκηνοθεσία μαζί της».
Ποια είναι τα σχόλια των θεατών που βλέπουν την παράσταση, ποια τα συναισθήματα που βλέπετε συνήθως «ζωγραφισμένα» στα πρόσωπά τους;
«Καταρχάς είναι συγκινητικό για μένα, όταν το κοινό βλέπει μέσα από την ιστορία της μητέρας μου, κοινά στοιχεία για τους ίδιους αλλά και για δικούς τους ανθρώπους. Από συζητήσεις που έχω κάνει μετά την παράσταση, υπάρχει μία συνειδητοποίηση και κατανόηση στη συναισθηματική διαδρομή της ηρωίδας που μπορούν να αναγνωρίσουν εύκολα».
Τι θα λέγατε σε εκείνο το κορίτσι της δεκαετίας του '70 αλλά και σε κάθε νέο κορίτσι της εποχής μας;
«Ζήσε τη ζωή σου όπως επιθυμείς εσύ, ελεύθερη από κοινωνικά στερεότυπα, μπορεί κάποιοι να απογοητευτούν αλλά είσαι δυνατή και είσαι αρκετή».
Θα θέλατε να μου πείτε το μικρό όνομα της μητέρας σας;
«Το όνομά της ήταν Μαρία».
Σε τι ηλικία πήγε στη Σαουδική Αραβία και πότε γύρισε;
«Έφυγε στα 25 και έμεινε περίπου 3 χρόνια εκεί».
Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο μέσα σε αυτές τις ηχογραφήσεις που σας έχει συγκλονίσει περισσότερο;
«Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι πως δεν έμοιαζε καθόλου η φωνή εκείνης της κοπέλας που άκουγα σε αυτές τις κασέτες, με τη φωνή της μητέρας μου όπως τη γνώρισα εγώ μεγαλώνοντας, μιας γυναίκας δυνατής, δυναμικής και ανεξάρτητης με πολύ διαφορετικά προβλήματα από εκείνα που είχε σαν κορίτσι. Επίσης, απευθυνόταν στους γονείς της στον πληθυντικό και παρόλο που ήξερα ότι ήταν κάτι που συνέβαινε παλιά, μου φάνηκε αρκετά περίεργο όταν το άκουγα}.
Είχατε μιλήσει για εκείνη την εποχή με τη μητέρα σας και αν ναι, τι σας είχε πει σχετικά;
«Μου είχε μιλήσει όταν ήμουν κι εγώ μικρή. Μου έλεγε ότι ήταν δύσκολα για μία γυναίκα σε εκείνο το μέρος, αισθανόταν πολύ περιορισμένη. Απαγορευόταν να οδηγήσει, όπως και όλες οι γυναίκες εκεί αλλά και το να κυκλοφορήσει έξω μόνη, δεν ήταν κάτι που μπορούσε να κάνει εύκολα. Επίσης υπήρχε και το εμπόδιο της γλώσσας στην αρχή, ήταν τόσο κοινωνικός άνθρωπος που στην προσπάθειά της να μπορεί να επικοινωνήσει και μην έχοντας να κάνει και πολλά πράγματα, έμαθε εκεί να μιλάει αραβικά».
Πώς νιώσατε ή τι σκεφτόσασταν παλαιότερα ακούγοντας τις κασέτες και πώς νιώθετε τώρα;
«Παρόλο που γνώριζα την ύπαρξή τους, τις κασέτες τις άκουσα στο πρόσφατο παρελθόν και αφού είχε φύγει η μητέρα μου από τη ζωή. Κάθε φορά όμως που τις άκουγα, ήταν σαν έπαιρνα και μία καινούρια πληροφορία από κάποια λέξη ή τον ήχο της φωνής της, που θα παρατηρούσα εκείνη τη στιγμή και δεν είχα προσέξει πιο πριν».
Βρίσκετε κοινά στοιχεία σας με εκείνη;
«Νομίζω θα ήταν αναπόφευκτο να μην υπάρχουν κοινά στοιχεία, και λόγω του ότι εκείνη με μεγάλωσε αλλά και γονιδιακά. Επιθυμώ να διατηρήσω τα καλά, αλλά υπάρχουν και κάποια που μου γίνονται εμπόδιο, και αυτά είναι που θα ήθελα κάπως να αλλάξω ή να βελτιώσω. Αυτό είναι και το πιο δύσκολο».
Στο δυτικό κόσμο η θέση της γυναίκας στην κοινωνία έχει γνωρίσει μια πρόοδο, ωστόσο υπάρχει ακόμα δρόμος να διανύσουμε. Εσείς ποια ζητήματα που αφορούν τη γυναίκα θα βάζατε πρώτα στο τραπέζι;
«Οπωσδήποτε το θέμα της έμφυλης βίας. Πιστεύω ωστόσο, ότι παράλληλα και εμείς οι γυναίκες πρέπει να αντιληφθούμε τη δύναμη που έχουμε, και που τόσα χρόνια βρισκόταν σε καταστολή από διάφορους κοινωνικούς παράγοντες. Αυτός θεωρώ ότι είναι ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε. Όταν συμβεί αυτό, και συνειδητοποιήσουμε ποια θέλουμε και πρέπει να είναι η θέση μας στην κοινωνία, δεν θα υπάρχει λόγος να μιλάμε πια γι’ αυτήν».
Ως μαμά ενός αγοριού, πώς θα του εμφυσήσετε την αγάπη και το σεβασμό για τη γυναίκα, τον άνθρωπο, αλλά και κάθε ζωντανό πλάσμα και οργανισμό;
«Λένε και το πιστεύω κι εγώ, ότι τα παιδιά μιμούνται τις δικές μας συμπεριφορές. Σαν γονείς του, του δείχνουμε πώς είναι να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον, ακόμα και όταν υπάρχουν διαφωνίες. Επίσης είναι σημαντικό για μένα, να του δείχνω την αγάπη μου και τον σεβασμό που έχω προς εκείνον αλλά και γενικά απέναντι στη ζωή».
Τι θα λέγατε στο γιο σας ώστε να του την περιγράψετε τη γιαγιά του και να τη γνωρίσει όσο το δυνατόν καλύτερα;
«Ήταν μια γυναίκα ευαίσθητη που αγαπούσε πολύ τους ανθρώπους και ήθελε να βοηθάει όποιον είχε ανάγκη. Είχε χιούμορ και πολλούς φίλους που την αγαπούσαν. Παρόλο που είχε μία δυναμική προσωπικότητα και κατάφερε δύσκολα πράγματα στη ζωή της, δεν κατάφερε να αγαπήσει αρκετά τον εαυτό της».
Μετρώντας αρκετές συμμετοχές σε επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές, (σας είδαμε τελευταία και στους Παγιδευμένους), τι θα σας έκανε να πείτε ναι σε μια νέα δουλειά στην τηλεόραση;
«Δεν είναι ότι κυνηγάω τις σειρές που θα κάνουν επιτυχία, αυτό μέχρι τώρα ήταν απλά μία ευτυχής συγκυρία. Στα πλαίσια της δουλειάς μου είναι να κάνω και τηλεόραση. Θα δώσω το παρόν σε ένα κάστινγκ για κάποια σειρά που θα με ενδιαφέρει αλλά συνήθως το "ναι" δεν το λέμε οι ηθοποιοί αλλά οι παραγωγές και τα κανάλια».
Υπάρχουν επόμενα σχέδια στα σκαριά;
«Υπάρχουν κάποιες ιδέες αλλά όλα γίνονται στην ώρα τους. Προς το παρόν απολαμβάνω τη "Λεμονιά" και όταν αυτή η παράσταση κάνει τον κύκλο της, θα υπάρχει ο χώρος για να αρχίσουν αυτές οι ιδέες να ανθίζουν και να εξελίσσονται».
{https://youtu.be/EADhAdssm6A?si=wzhZaSbsCwiLQke5}
Πληροφορίες παράστασης
Η λεμονιά
Συγγραφέας: Γιάννης Κεντρωτάς
Ερμηνεία: Αλεξάνδρα Ούστα
Σκηνοθεσία: Μένη Κωνσταντινίδου – Αλεξάνδρα ΟύσταΠού: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Αθήνα 118 54, τηλ: 210 3455020
Πότε: Κάθε Σάββατο στις 18:15 και Κυριακή στις 21:00
Διάρκεια: 75΄
Προπώληση εδώ































