Η επίθεση ενόπλων την 22η Απριλίου εναντίον τουριστών στην Παχαλγκάμ, στο ινδικό Κασμίρ, με 26 νεκρούς, πυροδότησε την ένταση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, με τις δύο χώρες, οι οποίες διαθέτουν πυρηνικά εργοστάσια, να βρίσκονται στα πρόθυρα του πολέμου - μία μεγάλη πρόκληση για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Το Κασμίρ είναι μοιρασμένο ανάμεσα στις δύο χώρες αφότου απέκτησαν την ανεξαρτησία τους το 1947. Και οι δυο διατείνονται πως έχουν κυριαρχικά δικαιώματα στο σύνολο της περιοχής. Από το 1989, μάχες ανάμεσα σε αυτονομιστές αντάρτες και τον ινδικό στρατό έχουν στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και πυροδότησαν αλλεπάλληλα κύματα σκληρών κατασταλτικών μέτρων.
Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην περιοχή, με τις ένοπλές δυνάμεις των δύο χωρών να ανταλλάσσουν πυρά τις τελευταίες πέντε νύχτες, είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτική και ο κίνδυνος για περαιτέρω στρατιωτική κλιμάκωση είναι ορατός.
Το διπλωματικό τοπίο, όπως διαμορφώνεται, είναι πολύπλοκο για τις ΗΠΑ. Η υποστήριξη της Ουάσινγκτον προς την Ινδία, η αυξανόμενη εταιρική σχέση της με τη χώρα και οι προσπάθειές της να διαχειριστεί τη σχέση της με το Πακιστάν εν μέσω των αυξανόμενων δεσμών του με την Κίνα είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας και την αποφυγή μιας μεγαλύτερης σύγκρουσης.
Γιατί έχει σημασία
Η σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν δεν είναι απλώς ένα περιφερειακό ζήτημα - οι επιπτώσεις της επεκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν διαθέτουν πυρηνικά όπλα και οποιαδήποτε στρατιωτική κλιμάκωση μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν εδώ και καιρό τη Νότια Ασία ζωτικής σημασίας περιοχή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Μια αποσταθεροποιημένη περιοχή θα μπορούσε να υπονομεύσει τις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης. Ένα λάθος στον χειρισμό αυτής της ευαίσθητης κατάστασης θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ παγκοσμίως.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Η κυβέρνηση Τραμπ καταδίκασε την επίθεση στο Κασμίρ, χαρακτηρίζοντάς την τρομοκρατική ενέργεια και εξέφρασε την υποστήριξή της προς την Ινδία.
Η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Τάμι Μπρους δήλωσε: «Όπως ο πρόεδρος Τραμπ και ο υπουργός Ρούμπιο έχουν καταστήσει σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται στο πλευρό της Ινδίας και καταδικάζουν σθεναρά όλες τις τρομοκρατικές ενέργειες». Η Μπρους τόνισε ακόμη ότι οι ΗΠΑ «παρακολουθούν στενά την κατάσταση», αλλά απέφυγε να πάρει θέση για την εδαφική διαμάχη στο Κασμίρ, αναγνωρίζοντας την ευαίσθητη ισορροπία που απαιτείται για την αντιμετώπιση αυτού του πολύπλοκου ζητήματος.
Επίσκεψη Βανς στην Ινδία
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι ντι Βανς βρισκόταν στην Ινδία κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο Κασμίρ, αλλά το ταξίδι του ήταν μέρος μιας προγραμματισμένης διπλωματικής αποστολής, με στόχο την ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Ινδίας. Στη συνέχεια, ο Βανς επανέλαβε την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ινδία, καταδικάζοντας την επίθεση και τονίζοντας τη σημασία της εταιρικής σχέσης ΗΠΑ-Ινδίας.
Σύσφιξη σχέσεων ΗΠΑ-Ινδίας και στο βάθος... Κίνα
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εμβαθύνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ινδία, με επίκεντρο την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας, την επέκταση του εμπορίου και την προώθηση της τεχνολογικής συνεργασίας. Οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται επίσης μια διμερή εμπορική συμφωνία με την Ινδία, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το φθινόπωρο του 2025.
Οι προσπάθειες αυτές εδραιώνουν τον ρόλο της Ινδίας ως κεντρικού εταίρου στη στρατηγική των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό, ιδίως καθώς οι εντάσεις με την Κίνα συνεχίζουν να κλιμακώνονται. Ως αποτέλεσμα, η Ινδία τοποθετείται ως στρατηγικός σύμμαχος και οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές ότι θα συνεχίσουν να την υποστηρίζουν απέναντι στην τρομοκρατία και τις περιφερειακές απειλές.
Οι δεσμοί του Πακιστάν με την Κίνα
Από την άλλη πλευρά, το Πακιστάν ενισχύει τις σχέσεις του με την Κίνα. Τον Φεβρουάριο του 2025, ο πρόεδρος του Πακιστάν Ασίφ Αλί Ζαρντάρι επισκέφθηκε την Κίνα για να προωθήσει την αμυντική και οικονομική συνεργασία των δύο χωρών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα έργα του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν (CPEC). Αυτή η εταιρική σχέση χαρακτηρίζεται ως σχέση «παντός καιρού», με τις δύο χώρες να επιβεβαιώνουν την αμοιβαία υποστήριξη έναντι εξωτερικών πιέσεων. Παρά τις προκλήσεις, όπως οι ανησυχίες για την ασφάλεια των Κινέζων υπηκόων στο Πακιστάν, η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών παραμένει ισχυρή.
Η συνέχεια
Καθώς οι εντάσεις αυξάνονται, οι ΗΠΑ θα πρέπει να εξισορροπήσουν την υποστήριξή τους προς την Ινδία με τις εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση από το Πακιστάν. Με τα δύο έθνη να κατέχουν πυρηνικά όπλα, ο κίνδυνος κλιμάκωσης είναι μεγάλος. Η Ουάσινγκτον πιθανότατα θα πιέσει για διπλωματικές λύσεις, με στόχο την αποκλιμάκωση της κρίσης και την αποτροπή περαιτέρω βίας. Η έκβαση της κατάστασης δεν θα επηρεάσει μόνο τη Νότια Ασία, αλλά θα μπορούσε επίσης να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια ασφάλεια, ιδίως με την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην περιοχή.
Κρατάει χρόνια...
Κατά τον επώδυνο διαμελισμό της Ινδίας τη δεκαετία του 1940, η μουσουλμανική μειονότητα της χώρας είχε τη δυνατότητα να ενταχθεί στο νεοσύστατο κράτος του Πακιστάν. Ο ινδουιστής ηγέτης του Κασμίρ ήθελε αρχικά την ανεξαρτησία της περιοχής, αλλά φοβούμενος τους εισβολείς από το Πακιστάν, αποφάσισε να ενταχθεί στην Ινδία.
Αυτό έθεσε τα θεμέλια για μια διαρκή, πικρή διαμάχη για τον έλεγχο της μουσουλμανικής πλειοψηφίας της περιοχής. Οι προσπάθειες επίλυσης ήταν δύσκολο να επιτευχθούν.
Η διαφορά έχει επίσης συνδεθεί άρρηκτα με τις πολιτικές και στρατηγικές στάσεις των δύο πρωταγωνιστών.
Το Νέο Δελχί έχει αντιταχθεί σθεναρά σε κάθε αίτημα για ανεξαρτησία στο Τζαμού και Κασμίρ. Φοβάται ότι αυτό θα δημιουργούσε προηγούμενο για πολλές άλλες μειονότητες που επιθυμούν αυτονομία στην πολυεθνική Ινδία.
Αρχικά, στην περιοχή δόθηκε ειδικό καθεστώς αυτονομίας βάσει του άρθρου 370 του ινδικού συντάγματος. Όμως από το 2014, το κυβερνών ινδουιστικό εθνικιστικό Κόμμα Bharatiya Janata (BJP), υπό τον πρωθυπουργό Ναρέντα Μόντι, επιδιώκει δυναμικά να θέσει το Τζαμού και Κασμίρ υπό τον έλεγχο του Νέου Δελχί.
Το 2019, ανακάλεσε το άρθρο 370 και απομόνωσε την περιοχή από την υπόλοιπη Ινδία και τον έξω κόσμο.
Η κυβέρνηση Μόντι υποστήριξε ότι αυτό ήταν απαραίτητο για να φέρει πρόοδο και ευημερία στο λαό του Τζαμού και Κασμίρ. Στην πραγματικότητα, είχε ως στόχο να καταπνίξει τα αποσχιστικά κινήματα και να διευκολύνει το δρόμο για τη μετακίνηση περισσότερων Ινδουιστών στην περιοχή.
Το Πακιστάν καταδίκασε την κατάργηση του άρθρου 370, επιδεινώνοντας τις εντάσεις μεταξύ των δύο περιφερειακών δυνάμεων.
Το Νέο Δελχί έχει επίσης κατηγορήσει το Πακιστάν για συμμετοχή σε διασυνοριακές τρομοκρατικές ενέργειες κατά τη διάρκεια των ετών. Το Ισλαμαμπάντ διέψευσε τους ισχυρισμούς του Νέου Δελχί και το κατηγόρησε για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τζαμού και Κασμίρ και για άρνηση του δικαιώματος του λαού στην αυτοδιάθεση.
Πυρηνικά: Ο φόβος των συνεπειών
Η Ινδία και το Πακιστάν διεξήγαγαν δύο πολέμους το 1965 και το 1971, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να οδηγήσει στον διαμελισμό του Πακιστάν και στη δημιουργία του κράτους του Μπαγκλαντές.
Το 1999, οι δύο αντίπαλοι έφθασαν πολύ κοντά σε πυρηνικό πόλεμο.
Οι συνέπειες ενός πυρηνικού πολέμου, ωστόσο είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι δύο πλευρές δεν έχουν διεξάγει άλλον ολοκληρωτικό πόλεμο εδώ και πέντε δεκαετίες.
Καμία από τις δύο χώρες δεν μπορεί να αντέξει έναν πόλεμο αυτή τη στιγμή. Ιδιαίτερα έναν πόλεμο με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες.
Με πληροφορίες από Newsweek, theconversation.
