Σε στάση αναμονής παραμένουν Αμερικάνοι αξιωματούχοι μετά τη συντριβή του ελικοπτέρου που μετέφερε τους Εμπραχίμ Ραϊσί και Χουσεΐν Αμιρ Αμπντολαχιάν σε ορεινή περιοχή στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν.
Όπως σημειώνεται στο Politico, για την ώρα, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ αναμένουν λίγες - έως και μηδαμινές - αλλαγές στην πολιτική της Τεχεράνης, καθώς ανώτατος ηγέτης του Ιράν ήταν και είναι ο 85χρονος Αλί Χαμενεΐ.
Αυτό που έχει σε πρώτη φάση ενδιαφέρον είναι το ποιος θα εκλεγεί ο επόμενος πρόεδρος, σε μια «περιορισμένη» διαδικασία που ουσιαστικά ελέγχεται από τους σκληροπυρηνικούς κληρικούς ηγέτες της χώρας. Το πιο σημαντικό ερώτημα - για το οποίο το Ιράν είναι πιθανότατα καλύτερα προετοιμασμένο - είναι το ποιος θα διαδεχθεί τον Χαμενεΐ ως ανώτατος ηγέτης.
Ο Ραΐσι ήταν ένας πιθανός υποψήφιος και έτσι ο θάνατός του προσθέτει περισσότερη αβεβαιότητα στη διαδοχή.
Η Ουάσινγκτον παρακολουθεί με προσοχή τον τρόπο που το Ιράν διαχειρίζεται την πολιτική κρίση, αλλά και την κούρσα της διαδοχής, ο χρόνος της οποίας θα εξαρτηθεί από την υγεία του Χαμενεΐ.
Κάπως έτσι η κυβέρνηση Μπάιντεν εκτιμά πως το Ιράν θα είναι πολύ απασχολημένο με τα εσωτερικά του για να προβεί σε σημαντικές αλλαγές στις περιφερειακές πολιτικές του - συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας που παρέχει σε ένοπλες οργανώσεις μέσω των οποίων διεξάγει την σκιώδη εξωτερική πολιτική του, που «ταλαιπωρεί» πολλά αραβικά κράτη, το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μετά το πρώτο 24ωρο επικρατεί πλέον σχετική ηρεμία, ωστόσο δεν ήταν αυτό το πρώτο αίσθημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αντίθετα, όταν τα κρατικά ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανακοίνωσαν τον «ύποπτο» θάνατο του Ραΐσι, επικράτησε μεγάλη αγωνία για το πώς η συντριβή θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα πάντα με το Poltico - που επικαλείται συζητήσεις με υψηλόβαθμους Αμερικούς αξωματούχους - ενώ η αναζήτηση τραβούσε σε μάκρος για σχεδόν μισή ημέρα, στην Ουάσινγκτον ανέμεναν να δουν αν και ποιον θα μπορούσε να κατηγορήσει το Ιράν για τη συντριβή.
Πιο συγκεκριμένα, υπήρχε ο φόβος ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ είχαν προκαλέσει κάποιο σαμποτάζ κι αυτό παρότι από την πρώτη στιγμή δεν υπήρξαν ενδείξεις για οτιδήποτε άλλο εκτός από μια συντριβή λόγω κακοκαιρίας. Δεν έχουν περάσει άλλωστε παρά μόνο μερικές εβδομάδες από όταν Ισραήλ και Ιράν αντάλλαξαν πυρά, με αφορμή την ισραηλινή επίθεση στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό.
«Μήπως τελικά έτσι ξεκινά ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος», διερωτήθηκε ένας από τους τρεις αξιωματούχους που μίλησαν στο μέσο υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Αξίζει να σημειωθεί πως, μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα, ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν καμία συμμετοχή στη συντριβή». Αντίστοιχη δήλωση έγινε κι από το Ισραήλ.
Καθώς τα γεγονότα εξελίσσονταν την Κυριακή, Αμερικανοί αξιωματούχοι περίμεναν να δουν αν το Ιράν θα κατηγορούσε το Ισραήλ αντί να παραδεχτεί ότι απέτυχε να προστατεύσει τον πρόεδρό του, είτε λόγω ανθρώπινου λάθους είτε λόγω της χρήσης ενός... παμπάλαιου ελικοπτέρου.
Παρότι μια τέτοια παραδοχή από την Τεχεράνη φάνταζε απίθανη, το Ιράν δεν μεταβίβασε την ευθύνη. «Οι πιθανότητες μιας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης παραμένουν χαμηλές», εκτιμούν τώρα οι αξιωματούχοι.
Σημειώνεται πως για την ώρα, χρέη υπηρεσιακού προέδρου - μέχρι τις νέες εκλογές - εκτελεί ο Μοχαμάντ Μοχμπέρ, μέχρι πρότινος πρώτος αντιπρόεδρος του Ιράν.
Παρά το χαμηλό προφίλ που διατηρούν παραδοσιακά οι αντιπρόεδροι του Ιράν, ο Μοχμπέρ έχει ήδη τραβήξει την προσοχή της κυβέρνησης Μπάιντεν για τον ρόλο του στην προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων στη Ρωσία.
Τον Οκτώβριο του 2022 υπήρξε μέλος μιας αντιπροσωπείας ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων που ταξίδεψαν στη Μόσχα για να οριστικοποιήσουν την πώληση ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων στη Μόσχα - ενέργεια που έχουν καταδικάσει επανειλημμένα οι ΗΠΑ.
