Διεθνή

Ο Μπλίνκεν στην Κίνα εν μέσω διασταυρούμενων πυρών: Τα ανοιχτά μέτωπα και το κακό σενάριο

Ο Μπλίνκεν στην Κίνα εν μέσω διασταυρούμενων πυρών: Τα ανοιχτά μέτωπα και το κακό σενάριο Φωτογραφία: @SecBlinken / Χ
Η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Κίνα πραγματοποιείται εν μέσω κλιμάκωσης του «ακήρυχτου» πολέμου Πεκίνου - Ουάσινγκτον: Από το Ιράν και την Ουκρανία, μέχρι το TikTok και το εμπάργκο στην πώληση τσιπ, όλα συναινούν στο σενάριο της απόλυτης ρήξης.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Κίνα, ενώ αύριο αναμένεται να συναντηθεί με κορυφαίους αξιωματούχους στο Πεκίνο, μεταξύ των οποίων ο ομόλογός του Ουάνγκ Γι και, πιθανότατα - παρότι δεν έχει επιβεβαιωθεί - ο ίδιος ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ.

Όπως διαβάζουμε στο Time, ο Μπλίνκεν θα προσπαθήσει να πιέσει την Κίνα να σταματήσει να παρέχει τσιπ και άλλες τεχνολογίες - με χρήση στη στρατιωτική βιομηχανία - στην Ρωσία, ενώ πιθανότατα θα επιπλήξει το Πεκίνο για την επιθετικότητά του εναντίον των Φιλιππίνων, της Ταϊβάν και άλλων χωρών στην αμφισβητούμενη Νότια Σινική Θάλασσα.

Αναμένεται, παράλληλα, να παροτρύνει τους Κινέζους αξιωματούχους να χρησιμοποιήσουν τους διαύλους επικοινωνίας που διατηρούν με το Ιράν, προκειμένου να κατευνάσουν τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή.

Όπως σημειώνεται, ωστόσο, είναι απίθανο να σημειώσει πρόοδο σε οποιοδήποτε από αυτά τα μέτωπα. «Κάθε "πονοκέφαλος" για την ασφάλεια των ΗΠΑ δεν είναι παρά ένα "δώρο" για το Πεκίνο», σημειώνει ο Sean King ανώτερο στέλεχος της εταιρείας συμβούλων "Park Strategies", «οπότε μην περιμένετε από τον Σι να μας κάνει χάρες σύντομα».

Το παρασκήνιο της επίσκεψης Μπλίνκεν

Η τελευταία επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Κίνα έγινε τον περασμένο Ιούνιο, όταν οι σχέσεις μεταξύ των δύο κορυφαίων οικονομιών του κόσμου είχαν φτάσει στο απόλυτο ναδίρ.

Παρότι ο Μπλίνκεν είχε γίνει δεκτός από τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει απλώς πως διαφωνούν στα πάντα - από το καθεστώς της Ταϊβάν και τις αμερικανικές προσπάθειες να ανακόψουν την τεχνολογική κυριαρχία της Κίνας μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παροχή βοήθειας στον Πούτιν.

Το πρώτο μικρό «ξεπάγωμα» ήρθε τον περασμένο Νοέμβριο αφού ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι συμφώνησαν να επαναλάβουν τη στρατιωτική επικοινωνία σε υψηλό επίπεδο μετά από διάλειμμα 16 μηνών. 

Ωστόσο, επί της ουσίας, η σχέση παραμένει διαλυμένη - όπως τονίζει το Time. Την ίδια ημέρα που ο Μπλίνκεν προσγειώθηκε για την τριήμερη επίσκεψή του στην Κίνα, το «αφεντικό» του στον Λευκό Οίκο υπέγραψε δύο νομοθετήματα ειδικά σχεδιασμένα για να εξοργίσουν το Πεκίνο:

Ένα σχέδιο νόμου που απαγορεύει το TikTok - εκτός κι αν η κινεζική μητρική ByteDance αποφασίσει να προχωρήσει στην εκποίηση της πλατφόρμας, αλλά και ένα πακέτο βοήθειας ύψους 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων 8,1 δισεκατομμύρια δολάρια για τον Ινδο-Ειρηνικό.

«Και τα δύο λειτουργούν ως μια ακόμη "υπενθύμιση" για το πόσα χωρίζουν τα δύο συστήματα και τις κυβερνήσεις μας», σχολιάζει ο Sean King.

Το «κρυφό» όπλο των Αμερικανών είναι η κινεζική οικονομία

Αυτό που θα πρέπει να μην παραγνωρίζουμε είναι πως η Κίνα στην τρέχουσα συγκυρία παλεύει με τον αποπληθωρισμό, την ανεργία «ρεκόρ» στους νέους, τα υψηλά χρέη της τοπικής αυτοδιοίκησης που ισοδυναμούν με το 76% του ΑΕΠ, την κρίση των ακινήτων, αλλά και το χρηματιστήριο που καταγράφει απώλειες της τάξης των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε αξία.

Οι προσπάθειες της Ουάσινγκτον να υπονομεύσει την τεχνολογική βιομηχανία της Κίνας - μέσω ελέγχων επί των εξαγωγών - έχουν υπάρξει εξαιρετικά επιζήμιες στη μάχη του Πεκίνου να αναδιαρθρώσει την οικονομία του.

Όπως σημειώνεται, αυτή η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα χρήσιμο εργαλείο για τις ΗΠΑ, αφού το Πεκίνο - εν μέσω επιτακτικής ανάγκης να προσελκύσει ξένες επενδύσεις - ενδέχεται να είναι έτοιμο για υποχωρήσεις.

«Κατά κάποιον τρόπο, η Κίνα υπερεκτίμησε τον εαυτό της όσον αφορά την τεχνολογική της υπεροχή», λέει ο Xu Bin, καθηγητής οικονομικών και χρηματοοικονομικών στο China Europe International Business School. 

Μόνη διέξοδος τα δευτεροκλασάτα θέματα 

Ένα ακόμη ερώτημα είναι αν η Ουάσινγκτον είναι πρόθυμη να μειώσει τα περιοριστικά μέτρα εις βάρος της κινεζικής οικονομίας με αντάλλαγμα την πρόοδο σε λιγότερο στρατηγικά ζητήματα.

Ο Μπλίνκεν έχει θέσει επανειλημμένα στο Πεκίνο το θέμα της φαιντανύλης και των συνθετικών οπιοειδών - τα συστατικά των οποίων προέρχονται κυρίως από την Κίνα. Μάλιστα το θέμα αυτό επισήμανε στην ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τη Σαγκάη, εξηγώντας πως αυτή είναι η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των Αμερικανών ηλικίας 18 έως 49 ετών.

{https://x.com/SecBlinken/status/1783150721736569131}

Οι δύο πλευρές εμφανίζονται επίσης περισσότερο ευθυγραμμισμένες ως προς την ανάγκη αντιμετώπισης των κινεζικών «σκιωδών τραπεζών», οι οποίες διευκολύνουν τη φυγή κεφαλαίων στην Κίνα καθώς και το ξέπλυμα χρήματος από υπερεθνικά εγκληματικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων των διακινητών ναρκωτικών στις ΗΠΑ.

«Είτε η Κίνα και οι ΗΠΑ επιλέξουν τη συνεργασία είτε την αντιπαράθεση, αυτό θα επηρεάσει την ευημερία και των δύο λαών, αλλά και το μέλλον της ανθρωπότητας», δήλωσε την Πέμπτη στον Μπλίνκεν ο Τσεν Τζινίνγκ, γραμματέας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σαγκάη.

Το «κακό» σενάριο

Παρότι δεν είναι σαφές αν η Ουάσινγκτον είναι πρόθυμη να συμβιβαστεί με μια κάποια πρόοδο σε αυτά τα ζητήματα, στη μεγάλη εικόνα είναι σαφές πως δεν αναμένεται καμία ιδιαίτερη σύσφιξη των σχέσεων των δύο μερών

Αντίθετα - σύμφωνα πάντα με την ανάλυση του Time - εξακολουθεί να υπάρχει ο πολύ πραγματικός κίνδυνος τα πράγματα να επιδεινωθούν περαιτέρω, με τις πιθανές κυρώσεις σε μεγάλες κινεζικές τράπεζες να αποτελούν την «πυρηνική επιλογή», δεδομένων των αλυσιδωτών επιπτώσεων που θα είχε μια τέτοια κίνηση για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.

Κατά την προεκλογική του εκστρατεία στην Πενσυλβάνια την περασμένη εβδομάδα, ο Μπάιντεν ζήτησε αυξημένους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές χάλυβα, ενώ στο επίκεντρο βρέθηκαν και τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Με την κυριαρχία του Πεκίνου να αποτελεί ένα από τα λίγα σημεία συναίνεσης στο εσωτερικό των ΗΠΑ, η αντι-κινεζική ρητορική θα ενταθεί αναμφίβολα και στα δύο στρατόπεδα εν αναμονή και των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου.

Παρ' όλα αυτά, σήμερα στη Σαγκάη ο Μπλίνκεν το έπαιξε... καλός και εξέφρασε την θλίψη για το πώς οι εκπαιδευτικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο χωρών έχουν μειωθεί κατακόρυφα λόγω «COVID και όχι μόνο».

«Είναι σημαντικό να ξαναχτίσουμε αυτές τις γέφυρες», σημείωσε χαρακτηριστικά. Τι κι αν τα λόγια του Μπλίνκεν ακουστήκαν σε πολλούς κενά νοήματος. «Όπως ισχύει και όταν δύο γονείς παίρνουν διαζύγιο, δεν βλάπτει ποτέ να δείχνεις φιλικός», καταλήγει στην ανάλυσή του ο Charlie Cambell.