Οικονομία

Τι είχε συμβεί στο Κιλελέρ που φωνάζουν οι αγρότες στα συνθήματά τους;

Τι είχε συμβεί στο Κιλελέρ που φωνάζουν οι αγρότες στα συνθήματά τους; Φωτογραφία: INTIME
Εντείνουν τις κινητοποιήσεις τους οι αγρότες τη στιγμή που η κυβέρνηση δηλώνει ότι είναι ανοιχτή σε διάλογο.

Εντείνουν τις κινητοποιήσεις τους οι αγρότες μετά την εθνική σύσκεψη στη Λάρισα, έως ότου γίνουν δεκτά και εκπληρωθούν τα αιτήματά τους.

Παράλληλα ομόφωνα αποφασίστηκε ο αποκλεισμός εθνικών και επαρχιακών δρόμων, καθώς και τελωνείων ενώ την επόμενη εβδομάδα προτίθενται να κατεβούν με τα τρακτέρ τους στην Αθήνα.

Τα μέτρα - ψίχουλα που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκάλεσαν ακόμη περισσότερη οργή στις τάξεις των αγροτών και των κτηνοτρόφων, οι οποίοι αποφάσισαν περαιτέρω κλιμάκωση των κινητοποιήσεων.

«Τώρα με τα πόδια, μετά με τρακτέρ αν δεν δικαιωθούμε θα γίνει Κιλελέρ», φωνάζουν οι αγρότες, οι οποίοι έφτασαν με τα πόδια στο σημείο όπου εκεί τους περίμεναν παρατεταγμένες δυνάμεις των ΜΑΤ.

{https://www.youtube.com/watch?v=SfzZiX1Hd1A&ab_channel=LarissanetOnlineNewspaper}

Τι είχε συμβεί στο Κιλελέρ;

Το Κιλελέρ είναι ένα μικρό χωριό στη Θεσσαλία. Στην ελληνική συλλογική μνήμη, το Κιλελέρ έχει χαρακτηριστεί ως σύμβολο του αγώνα των ακτημόνων αγροτών ενάντια στην καταπίεσή τους από τους μεγαλογαιοκτήμονες, λόγω της αιματοβαμμένης αγροτικής εξέγερσης που σημειώθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας στις 6 Μαρτίου 1910.

Παρότι η εξέγερση έλαβε χώρα κατά κύριο λόγο στην Λάρισα, πήρε το όνομά της από το χωριό Κιλελέρ (σήμερα Κυψέλη), από το οποίο δόθηκε το έναυσμα. Η επέτειος αυτή τιμάται κάθε χρόνο και αποτελεί την κορυφαία εκδήλωση της ελληνικής αγροτιάς, που έχει την ευκαιρία να προβάλει τα αιτήματά της.

Επί Τουρκοκρατίας, οι τσιφλικάδες είχαν μόνο το δικαίωμα εισπράξεως των προσόδων επί των μεγάλων εκτάσεων που κατείχαν, ενώ οι κολίγοι είχαν πατροπαράδοτα δικαιώματα επί των κοινόχρηστων χώρων του τσιφλικιού (επί της γης, των οικιών, των δασών και των βοσκοτόπων).

Με τη νέα κατάσταση, οι έλληνες πλέον τσιφλικάδες, που διαδέχθηκαν τους οθωμανούς, είχαν δικαιώματα απόλυτης κυριότητας σε όλη την ιδιοκτησία τους, ενώ οι κολίγοι είχαν περιπέσει σε καθεστώς δουλοπαροίκου.

Οι κολίγοι είχαν προγραμματίσει το Σάββατο 6 Μαρτίου πανθεσσαλικό συλλαλητήριο στη Λάρισα, με αφορμή τη συζήτηση του αγροτικού νομοσχεδίου στη Βουλή. Από νωρίς το πρωί άρχισαν να συρρέουν στην πόλη διαδηλωτές από τα γύρω χωριά.

Στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, κάπου 200 χωρικοί θέλησαν να επιβιβασθούν σε τρένο χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Ο διευθυντής των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, Πολίτης, που επέβαινε στο τρένο, τους το αρνήθηκε.

Οι χωρικοί οργίστηκαν κι άρχισαν να λιθοβολούν το συρμό, σπάζοντας τα τζάμια των βαγονιών.

Οι πρωτεργάτες των αγροτικών κινητοποιήσεων επιβιβάζονται στο τρένο για να προσαχθούν σε δίκη

Το τρένο απομακρύνθηκε, αλλά σε απόσταση ενός χιλιομέτρου επαναλαμβάνονται οι ίδιες σκηνές από ομάδα 800 χωρικών. Οι άνδρες της στρατιωτικής δύναμης που ευρίσκοντο εντός του τρένου και μετέβαιναν στη Λάρισα για το συλλαλητήριο, διατάχθηκαν από τον επικεφαλής τους να πυροβολήσουν στον αέρα για εκφοβισμό.

Οι χωρικοί εξαγριώνονται και τους επιτίθενται με πέτρες και ξύλα. Οι στρατιώτες ξαναπυροβολούν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο ή κατ' άλλους τέσσερις χωρικοί και να τραυματισθούν πολλοί. Ανάλογα επεισόδια έγιναν και στο χωριό Τσουλάρ (σήμερα Μελία), με δύο νεκρούς χωρικούς και 15 τραυματίες.

Οι συγκρούσεις μεταξύ άοπλων διαδηλωτών και δυνάμεων καταστολής εξαπλώθηκαν στη Λάρισα, όταν οι αγρότες έμαθαν για τα αιματηρά επεισόδια στο Κιλελέρ και το Τσουλάρ. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν το ιππικό επενέβη.

Το συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε ειρηνικά στις 3 το μεσημέρι στην Πλατεία της Θέμιδος. Ο φοιτητής Γεώργιος Σχοινάς διάβασε το ψήφισμα της συγκέντρωσης, το οποίο απεστάλη στη Βουλή και την Κυβέρνηση.

Οι αγρότες ζητούσαν την άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και εξέφρασαν τη βαθιά λύπη και οδύνη τους «για την άδικη επίθεση κατά του φιλήσυχου και νομοταγούς λαού, των αθώων αγροτών της Θεσσαλίας».

Για τα επεισόδια στο Κιλελέρ, το Τσουλάρ και τη Λάρισα, πολλά άτομα συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν. Αρκετοί αγρότες αθωώθηκαν στη συνέχεια με αποφάσεις των δικαστηρίων, ενώ συνολικά 62 διαδηλωτές παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Όλοι αθωώθηκαν στις 23 Ιουνίου 1910, σε μια προσπάθεια να εκτονωθεί η κατάσταση.

Η εξέγερση στο Κιλελέρ προκάλεσε θετικές αντιδράσεις σε όλη τη χώρα και αύξησε την κοινωνική πίεση για την επίλυση του αγροτικού ζητήματος. Η πολιτική εξουσία δεν μπορούσε πια να παραμείνει αδιάφορη. Το πρώτο βήμα προς τη λύση του προβλήματος έγινε το 1911 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που ανέλαβε την πρωθυπουργία αντικαθιστώντας τον Στέφανο Δραγούμη. 

Προήχθησαν ορισμένα νομοθετικά μέτρα υπέρ των κολίγων, αλλά οι απαλλοτριώσεις δεν ξεκίνησαν λόγω των πολέμων που ακολούθησαν. Μόνο μετά το 1923, με την ένταξη των προσφύγων από τη Μικρά Ασία, άρχισαν οι μεγάλης κλίμακας απαλλοτριώσεις τσιφλικιών.